Δεκατρία χρόνια πριν πρωτοείδαμε τα έργα της Ρωσικής Πρωτοπορίας στην Εθνική Πινακοθήκη. Κι όποτε ο δρόμος μας φέρει στη Θεσσαλονίκη, τα ξαναβλέπουμε στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Εχουν κάτι να μας πουν οι εικαστικές δημιουργίες εκείνων των ανήσυχων Ρώσων καλλιτεχνών, που συνομίλησαν αρχικά με τα καλλιτεχνικά ρεύματα της Ευρώπης, στήριξαν μετά τη Ρωσική Επανάσταση πλουτίζοντας με νέες «γλώσσες» τις παραστατικές τέχνες και αποσύρθηκαν αργότερα, όταν επιβλήθηκε η τέχνη του σοσιαλιστικού ρεαλισμού.
Το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, στο κέντρο της Αθήνας, φιλοξενεί από τις 15 Μαΐου 93 έργα της Συλλογής Κωστάκη, του ανθρώπου που πίστεψε τη δουλειά των ανθρώπων της Ρωσικής Πρωτοπορίας και τη διέσωσε. Πρόκειται για έργα αντιπροσωπευτικά όλων των ομάδων και των ρευμάτων με τίτλο «Πέντε εποχές της Ρωσικής Πρωτοπορίας». Ο επισκέπτης θα παρακολουθήσει τη διαδρομή των εικαστικών καλλιτεχνών από τις αρχές του 20ού αιώνα μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1930, θα παρακολουθήσει τις αισθητικές αναζητήσεις και τις συνομιλίες των καλλιτεχνών: με τη χώρα τους και την Ευρώπη, με τον εαυτό τους και τη Ρωσική Επανάσταση, με τις ελπίδες τους και τις διαψεύσεις τους. Στην έκθεση έργων που θα φιλοξενεί το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης μέχρι τις 20 Οκτωβρίου, βλέπουμε το γίγνεσθαι ρευμάτων των εικαστικών τεχνών, διακρίνουμε τις διαφορετικές εκφράσεις του φουτουρισμού, του σουπρεματισμού, του κονστρουκτιβισμού, την τέχνη στην υπηρεσία της επανάστασης, τις αλληλεπιδράσεις, τη φαντασία, την έκφραση του προσωπικού και του επαναστατικού. Μπαίνοντας στις αίθουσες με τα έργα υπάρχει μια μικρή οθόνη κι ένα σκαμπό. Εκεί μπορεί να δει κανείς σκηνές από τη ζωή του ανθρώπου που διέσωσε (από τη λογοκρισία και από τη λήθη) τα έργα που μετέβαλαν την ιστορία της τέχνης τον 20ό αιώνα. Οι δύο ταινίες που προβάλλονται αποτυπώνουν το κλίμα εποχής και την προσωπικότητα ενός διορατικού ανθρώπου. Μια ξεχωριστή βόλτα, παρέα με έργα των Μαλέβιτς, Τάτλιν, Ποπόβα, Κλιουν, Λαριόνοφ, κ.ά.