Το μεγαλείο της Βαβυλώνας

3' 41" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η Βαβυλώνα ήταν μια πόλη που σήμαινε διαφορετικά πράγματα για τον καθένα. Για τους Εβραίους που οι πρόγονοί τους είχαν οδηγηθεί στην εξορία από τον βασιλιά Ναβουχοδονόσορα το 586 π.Χ. ήταν τα ύδατα στις όχθες των οποίων κάθησαν και έκλαψαν. Για τους χριστιανούς της Μεταρρύθμισης, η Βαβυλώνα ήταν πόρνη όλο γλεντώντας και οργιάζοντας. Ο Μαρτίνος Λούθηρος σύγκρινε τη Ρώμη των ημερών του με την αρχαία Βαβυλώνα.

Οι τρεις εκθέσεις

Η ιστορία των αρχαιολόγων είναι διαφορετική. Για την επιστήμη η Βαβυλώνα ήταν μια πόλη που έφερε αλλαγή στον κόσμο. Η ίδια θεωρούσε τον εαυτό της «κοσμική πόλη» με ιστορία ώς πίσω την 3η χιλιετία π.Χ. και διάρκεια ώς τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, το 323 π.Χ. Η πόλη τούτη ήταν ο μέγας εφευρέτης στην Ιατρική, την Αστρονομία, την Αστρολογία, τα Μαθηματικά έως και την τραπεζική. Μάλιστα, ίσως πίστευαν οι Βαβυλώνιοι ότι ο κόσμος είναι στρογγυλός.

Ολα αυτά είναι γνωστά, γιατί γράφτηκαν και διατηρήθηκαν σε πήλινες πινακίδες ψημένες στον ήλιο. Για να τα δει όμως κανείς και να τα εκτιμήσει πρέπει να ταξιδέψει στο Λούβρο του Παρισιού, στο Μουσείο της Περγάμου στο Βερολίνο, στο Βρετανικό Μουσείο του Λονδίνου, τα τρία μέρη όπου είναι στεγασμένα τα ευρήματα του βαβυλωνιακού πολιτισμού. Για λίγο, αυτό δεν θα είναι αναγκαίο. Γιατί, όπως γράφει ο «Εκόνομιστ», μια θαυμάσια έκθεση που καλύπτει τον μύθο και την πραγματικότητα της Βαβυλώνας περιοδεύει, πρώτα στο Παρίσι (έως 2 Ιουνίου) κατόπιν στο Βερολίνο (έως 5 Οκτωβρίου).

Να σημειωθεί ότι οι τρεις εκθέσεις δεν είναι πανομοιότυπες. Η πιο πλούσια είναι του Βερολίνου (περί τα 800 εκθέματα) και η φτωχότερη του Λονδίνου (104 εκθέματα). Του Παρισιού είχε 466. Το Βρετανικό Μουσείο δεν διαθέτει επαρκή χώρο για την πλήρη μορφή της, αλλά σύμφωνα με στέλεχος του τμήματος Εγγύς Ανατολής, θα μπορέσει και έτσι να πείσει το κοινό για το μεγαλείο και τον πλούτο της αρχαίας Βαβυλώνας. Ορισμένα εκθέματα είναι πολύ εύθραυστα στη μεταφορά. Ο μεγάλος στόλος βασάλτη, όπου επάνω του είναι γραμμένος ο Κώδικας του Χαμουραμπί θα παραμείνει στο Παρίσι – αλλά και εκεί ακόμη, μέσα στο Λούβρο, χρειάστηκε πολύ πειθώ για να μπορέσει να μετακινηθεί από τη μια αίθουσα στην άλλη. Ο Κώδικας γραμμένος κάποτε μεταξύ 1792 π.Χ. και 1750 π.Χ. καταθέτει ένα πλήρες νομικό σύστημα, που μερικά σημεία του είναι οικεία και σήμερα.

«Εάν κάποιος βγάλει το μάτι ενός άλλου και το δικό του θα πρέπει να βγει». Ή: «αν ένας έμπορος δανείσει λεφτά με τόκο, για ένα σέκελ ασήμι, θα πρέπει να λάβει το ένα έκτο του σέκελ».

Το Λονδίνο και το Παρίσι όμως έχουν τη σπάνια ευκαιρία να δουν τους λέοντες και τους δράκοντες που στόλιζαν την πύλη της Ιστάρ, στη βασιλεία του Ναβουχοδονόσορα Β΄(605-562 π.Χ.). Η γαλάζια σμάλτινη πύλη που ανακάλυψε ο Γερμανός αρχαιολόγος Ρόμπερτ Κολντεβάι, είναι το μόνο βαβυλωνιακό μνημείο από τον καιρό εκείνο και βρέθηκε σε χιλιάδες μικρά κομμάτια. Το κομψά ζώα που τη στόλιζαν ανασυστήθηκαν με κόπο στο Βερολίνο και τοποθετήθηκαν στην ανακατασκευασμένη πύλη. Τώρα τα ζώα περιοδεύουν, αλλά η πύλη παραμένει στο Βερολίνο.

Μερικές από τις 13 χιλιάδες πήλινες πινακίδες που έχει στην κατοχή του το Βρετανικό Μουσείο από τη δεκαετία του 1870, παραμένουν ακόμη αμετάφραστες και ανακαλύψεις γίνονται ακόμη συνδέοντας τη Βαβυλώνα με τη Βίβλο. Σε μια πινακίδα π.χ. τόσο πρόσφατα μεταφρασμένη, που μόλις μπόρεσε να συγκαταλεχθεί στην έκθεση, κατονομάζεται κάποιος Σαρσαχίμ, Βαβυλώνιος ευνούχος, που αναφέρεται και στον Ιερεμία ως δεξί χέρι του Ναβουχοδονόσορα στην πολιορκία της Ιερουσαλήμ.

Καμιά πινακίδα έως στιγμής δεν αναφέρει περί Πύργου της Βαβέλ ή περί Κρεμαστών Κήπων, μολονότι υπάρχει πλήρης καταγραφή της βαβυλωνιακής χλωρίδας. Ο υπεύθυνος ζωγραφικής της έκθεσης Σεμπάστιαν Αγιάρ, διατυπώνει τη θεωρία ότι οι καλλιτέχνες διαφόρων εποχών χρησιμοποίησαν τις εικόνες του βαβυλωνιακού μύθου, για να καλύψουν δικές τους ανάγκες. Ο Αλμπρεχ Ντίρερ ζωγράφισε την πόρνη της Βαβυλώνας, ο Μπρίγκελ πρεσβύτερος τον Πύργο της Βαβέλ, ο Βολταίρος, ο Ροσίνι, ο Μπάιρον, ο Βέρντι, ο Τέρνερ, ο Ντελακρουά, ο Ντορέ και ο Ντεγκά, εμπνεύστηκαν από τη Βαβυλώνα. Με γελοιογραφία του, του Ναβουχοδονόσορα, ο Γουίλιαμ Μπλέικ σατίρισε τους Βρετανούς μονάρχες.

Το τελευταίο κεφάλαιο

Η έκθεση του Παρισιού τελειώνει το 1957 με ένα σχέδιο του Φρανκ Λόιντ Ράιτ μνημείου του θρυλικού χαλίφη Χαρούν αλ Ρασίντ. Το Βρετανικό Μουσείο θα αναπτύξει την ιστορία της Βαβυλώνας έως σήμερα. Θα δείξει και πώς ο Σαντάμ Χουσεΐν χρησιμοποίησε τον συμβολισμό της Βαβυλώνας, διατάσσοντας την ανακατασκευή του Βασιλικού Ανακτόρου με τούβλα, χαραγμένα με το όνομά του, όπως είχε κάνει ο Ναβουχοδονόσωρ στο πρωτότυπο. Το τελευταίο κεφάλαιο θα είναι τα ερείπια της Βαβυλώνας ως διαμετακομιστικός σταθμός μεταξύ Αμερικανών και Πολωνών στον πόλεμο του Ιράκ.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή