Πρόσφατα ο 68χρονος Αμερικανός γλύπτης Ρίτσαρντ Σέρα εγκαινίασε την ετήσια διεθνή έκθεση Monumenta στο Γκραν Παλέ του Παρισιού. Αλλά και πριν από αυτό, η πόλη του Παρισιού αποκατέστησε ένα προηγούμενο έργο του Σέρα, το Κλάρα – Κλάρα, στη σωστή του θέση στον Κήπο του Κεραμεικού (Tuilleries) και η Γαλλική Ακαδημία του απένειμε το παράσημο Τεχνών και Γραμμάτων. Η Γαλλία, από παλιότερα ακόμη, καλοδεχόταν τον Σέρα πριν να γίνει διάσημος, τότε που το έργο του στην Αμερική αντιμετωπιζόταν σαν σκουπίδια.
Πρόβλημα είχε μόνο με τον φυσικό όγκο των έργων του Σέρα, ο οποίος δουλεύει με το ατσάλι κυρίως. Το Γκραν Παλέ όμως, με τα 72 χιλιάδες τετραγωνικά μέτρα και τα 60 μέτρα ύψος, ήταν ιδανική λύση. Πέρυσι, την πρώτη χρονιά της έκθεσης Monumenta, τον τεράστιο χώρο γέμισε ο Ανσελμ Κίφερ με 7 χτίσματα ή γκαλερί, 15 μέτρων ύψους το καθένα, και με μερικούς τσιμεντένιους πύργους.
Με το δικό του έργο ο Σέρα άρχισε, όπως γράφει ο Στίβεν Ερλάνγκερ στην «Ιντερνάσιοναλ Χέραλντ Τρίμπιουν», να ασχολείται εδώ και 2 χρόνια. Το μεγάλο του πρόβλημα υπήρξε η έκταση του δαπέδου του Γκραν Παλέ. Στην πορεία συνειδητοποίησε ότι η μόνη λύση να εξουδετερωθεί η τεράστια άδεια έκταση, θα ήταν καθέτως. Ετσι δημιούργησε τον «Περίπατο», πέντε υπερμεγέθεις όρθιες πλάκες από ατσάλι, ύψους 17 μέτρων η κάθε μία, τις οποίες τοποθέτησε κατά μήκος του κεντρικού άξονα του δαπέδου.
Η θέση που είναι εγκατεστημένες και οι γωνίες τους σε σχέση με τη βάση τους και τον κεντρικό άξονα του δαπέδου, προκαλούν διάφορες απόψεις φωτός και σκιάς, ανάλογα με την πορεία του ήλιου, οι ακτίνες του οποίου πέφτουν διαθλασμένες μέσα από τη γυάλινη οροφή του κτιρίου. Τη νύχτα, όταν το δάπεδο είναι σκοτεινό, το γλυπτό παίρνει ένα χαρακτήρα «σοβαρό σαν ιερό», με τα λόγια του καλλιτέχνη.
Γι’ αυτόν τέχνη είναι, όχι τόσο ένα ολοκληρωμένο αυτόνομο αντικείμενο, όσο το βίωμά του μέσα σ’ ένα συγκεκριμένο χώρο και χρόνο. Είναι κάτι που έχει να κάνει με την πρόσληψη, πώς προσλαμβάνει κάποιος το έργο και τον χώρο του, μέσα σε ένα συγκεκριμένο χρόνο. Μέρος της εμπειρίας αυτής είναι να μπορεί να βαδίζει κανείς μέσα στον χώρο εντός του οποίου παρουσιάζεται το έργο τέχνης. Ετσι ο θεατής, εμπλεκόμενος μέσα στον χώρο, εν μέρει ενέχεται και στη δημιουργία του έργου, το οποίο δεν είναι απόλυτα ολοκληρωμένο δίχως αυτόν, την εσωτερική του εμπειρία. Μια δημοκρατική σκέψη σε ένα χώρο -της τέχνης- ελιτιστικό.
Στη διάρκεια της Monumenta θα διοργανωθούν και εκδηλώσεις με κριτικούς, φιλοσόφους, σκηνοθέτες σαν τη Σαντάλ Ακερμαν και ρεσιτάλ πιάνου του συνθέτη και φίλου του Σέρα, Φίλιπ Γκλας.
Αόριστη διάρκεια
Η κατασκευή του «Περιπάτου» κόστισε περί το 1 εκατομμύριο δολάρια, αλλά ο δημιουργός του δεν έχει, προς το παρόν, ιδέα τι θα απογίνει μετά το πέρας της έκθεσης. Οπως λέει, «πρέπει να απομακρύνεσαι από αυτό που κάνεις και να προχωράς. Ειδάλλως δημιουργείται μια κατάσταση σαν αυτή του σκύλου με το κόκαλο». Ο «Περίπατος» δεν είναι διόλου σίγουρο ότι θα διαρκέσει. Ο ίδιος τουλάχιστον δεν ξέρει.