Προτάσεις για τις πολυκατοικίες της λεωφόρου Αλεξάνδρας εκτοξεύονται από πολλές πλευρές σε διιστάμενες απόψεις. Κάθε μία έχει τους λόγους της, αν όχι τη λογική. Παραθέτω όσες έχουν ακουστεί: Στοιχείο εθνικής μνήμης. Στοιχείο νεότερης αρχιτεκτονικής ως έκφραση του Bauhaus. Εκταση πρασίνου, πάρκο. Οικήματα, εποχικές κατοικίες συγγενών των καρκινοπαθών εξ επαρχίας στο παραπλεύρως νοσοκομείο. Εθνική Πινακοθήκη που τόλμησε κάποτε να προβάλει ο γράφων, αλλά δίχως ανταπόκριση.
Νομίζω το ζήτημα έχει πολιτική χροιά. Συγκεκριμένα δε, στις τρεις πρώτες περιπτώσεις. Οι «προοδευτικές» παρατάξεις εκφράζουν την τότε προσφυγιά. Εκφράζουν ακόμα ως ισχυρίζονται τη μοντέρνα αρχιτεκτονική.
Εχω περπατήσει όλη την περιοχή. Ελάχιστα από αυτά τα διαμερίσματα συντηρούνται και κατοικούνται. Οι όψεις είναι θλίψη. Θα υπάρχουν κληρονόμοι οι οποίοι θα κατοικούν σε «σύγχρονα» διαμερίσματα ή σε επαύλεις της Εκάλης με πιθανόν ελάχιστες μνήμες δυστυχίας. Οσο για μνημείο αρχιτεκτονικής, με δόση φαντασίωσης, το πλησιάζουμε το Bauhaus. Και απορώ πώς μέλη του Κοινοβουλίου το πιστεύουν. Οσο για το πάρκο, είναι το πλέον αμφιλεγόμενο και επικίνδυνο γιατί με την κατεδάφιση θα ανοίξει η όρεξη των καλοφαγάδων και το πάρκο σιγά σιγά θα μικραίνει. Η περίπτωση ολιγόχρονης στέγασης συγγενών θεραπευομένων εξ επαρχίας, όταν επισκευασθούν, είναι σεβαστή.
Οσο για την τελευταία που διατυπώθηκε ως ιδέα, πιστεύω ότι δεν είναι ανέφικτο. Γιατί αν πιστεύουμε ότι ο πολιτισμός μας δεν είναι μόνο οι αρχαιότητες και ότι υπάρχουν ψιχία μέσα στους δύο τελευταίους αιώνες πολιτισμού, τότε θα έβρισκε ανταπόκριση και δεν θα αντιμετωπιζόταν με αδιαφορία ακόμα και από την ίδια την Εθνική Πινακοθήκη. Τούτο το Ιδρυμα συνωστίζεται σε ένα κτίριο – μικρογραφία που δεν επιτυγχάνει να επιτελέσει την κύρια αποστολή του. Ενα «φανταστικό» μεγάλο κτίριο, αφιερωμένο στη μνήμη του ξεριζωμένου Ελληνισμού, θα έλυνε το πρόβλημα χώρων της Πινακοθήκης. Θα μπορούσε να αναπτυχθεί και ακόμα να συγκεντρώσει τις διάσπαρτες συλλογές – μουσεία μικρά ιδιωτικά και να προσελκύει δωρεές. Τούτο το θέμα θα ‘πρεπε οι καλλιτέχνες να το πάρουν στα χέρια τους σαν δικό τους και να το ωθήσουν.
* Ο Παναγιώτης Τέτσης είναι ακαδημαϊκός και ζωγράφος.