Αναμφισβήτητα οι -κατά καιρούς- προθέσεις της Πολιτείας, οι οποίες άπτονται θεμάτων αρχιτεκτονικού και πολεοδομικού ενδιαφέροντος, αποτελούν θετικό βήμα στην εξέλιξη του αστικού χώρου. Οταν όμως αυτές συνοδεύονται από τη χάραξη συγκεκριμένης πολιτικής στο ζήτημα των χαρακτηριστικών που «πρέπει» να διαθέτει η Δημόσια Αρχιτεκτονική, τότε εγείρονται πολλά ερωτήματα.
Κι αυτό γιατί τα τελευταία χρόνια η Πολιτεία προτιμά να επιλύει τα προβλήματα της δημόσιας αρχιτεκτονικής χωρίς ανοιχτούς αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς, που άλλωστε στην πλειοψηφία τους δεν οδηγούν σε υλοποιημένο έργο. Αλλοτε υιοθετεί το καθεστώς της «μελετοκατασκευής» και άλλοτε καλεί διάσημους αρχιτέκτονες του εξωτερικού, για να κατευνάσει τις εντυπώσεις του κοινού, αφήνοντας για μια ακόμη φορά συνολικά αμέτοχους σε αυτή τη διαδικασία τους Ελληνες αρχιτέκτονες. Το μήνυμα της δημόσιας αρχιτεκτονικής για την Πολιτεία έχει, εδώ και δεκαετίες, μετουσιωθεί σε μια πραγματικότητα περισσότερο εικονογραφική, προσαρμοσμένη στη βραχύβια επικαιρότητα των ΜΜΕ. Ξεχνά η Πολιτεία πως η οποιαδήποτε μελετοκατασκευή θα οδηγήσει στο παράδειγμα μιας «άχρωμης» ανώνυμης αρχιτεκτονικής όπως αυτή του «Ελ. Βενιζέλος» και στην καλύτερη περίπτωση σε ένα ανώνυμο «θεματικό» σκηνικό όπως αυτά των απανταχού malls με λίγο couleur local και αρκετό φολκλόρ. Τα πραγματικά τοπικά χαρακτηριστικά της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς δεν μπορούν να περιοριστούν στο σκηνογραφικό concept μιας «μελετοκατασκευής».
Το νέο αεροδρόμιο του Ηρακλείου χρειάζεται μια αληθινή και ολοκληρωμένη αρχιτεκτονική πρόταση, που θα προέλθει από έναν Διεθνή ή Πανελλήνιο Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό. Αν αυτή η δημόσια αρχιτεκτονική που θα προκριθεί, ενέχει τον Τόπο και το Χρόνο στα βαθύτερα χαρακτηριστικά της και όχι σε ένθετα σκηνικά και διακοσμητικά στοιχεία, τότε είναι μέσα από την αλήθεια και την ειλικρίνειά της, παγκόσμια…
* Ο Μιχάλης Λεφαντζής είναι αρχιτέκτων.