Το Μοναστήρι, η Μόλιστα και το Γαναδιό βρίσκονται 25 χιλιόμετρα μετά την Κόνιτσα στον δρόμο προς Κοζάνη, στις υπώρειες του καταπράσινου Σμόλικα. Κατ’ άλλους είναι η Μόλιστα με τους δύο οικισμούς της. Οπως και να ‘ναι τα πράγματα, πρόκειται για τρία πανέμορφα χωριά μέσα σε ένα απόλυτα δασικό περιβάλον.
Δεν είναι ιστορικά τεκμηριωμένο πότε κτίστηκαν αυτά τα χωριά παρ’ όλο που η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως λυκήθους με τέφρα 3.000 ετών.
Αρχικά, πάντως, οι κάτοικοι της περιοχής έμεναν σε έναν οικισμό που λεγόταν Μόλιστα. Λέγεται πως μια επιδημία ευλογιάς τούς αποδεκάτισε και αναγκάστηκαν να μετοικήσουν, δημιουργώντας έτσι τους άλλους δύο οικισμούς. Λόγω του ορεινού εδάφους κάποιοι ασχολήθηκαν με την κτηνοτροφία και άλλοι με το κτίσιμο της πέτρας. Τα συνεργεία της εποχής λέγονταν «μπουλούκια» και κάποια είχαν αποκτήσει μεγάλη φήμη, όπως του Β. Χαρισιάδη και του Α. Σερίφη από τη Μόλιστα, του Α. Παπαδημητρίου και του Α. Ντόκου από το Γαναδιό και του Ν. Κατσίκη από το Μοναστήρι.
Υπήρξαν όμως και πολλοί που μετανάστευσαν κυρίως στη Ρουμανία, αλλά και στην Αίγυπτο. Φανταστείτε πως την εποχή που στην Κόνιτσα δεν υπήρχε ταχυδρομείο, υπήρχε στη Μόλιστα (το μοναδικό στην περιοχή) για να στέλνουν οι μετανάστες τα εμβάσματα στο σπίτι τους. Στους μετανάστες αυτούς οφείλονται τα όμορφα παλιά πετρόκτιστα αρχοντικά που θα δείτε στα χωριά. Ομως και τα μη αρχοντικά έχουν την ομορφιά τους. Τα απλά σπίτια είναι ορθογώνια, διώροφα και πετρόκτιστα. Σε πολλά σημεία έχουν στοιχεία φρουρίου. Βρίσκονται το ένα πλάι στο άλλο και σε πολλά οι πλακόστρωτες στέγες είναι ενωμένες.
Και στα τρία χωριά οι κάτοικοι τον χειμώνα είναι ελάχιστοι και κυρίως υπερήλικες, ενώ το καλοκαίρι ζωντανεύουν καθώς αρκετοί επιστρέφουν για διακοπές στα πάτρια εδάφη. Οπως καταλαβαίνετε δεν πρόκειται για μέρη κοσμοπολίτικα. Μόνο στη Μόλιστα υπάρχει ξενώνας με εστιατόριο. Στα άλλα θα βολευτείτε με ό,τι βρείτε στο καφενείο του χωριού.
Περπατήσετε και στα τρία χωριά για να τα γνωρίσετε και απολαύστε τον καφέ σας ή ένα τσίπουρο στις πανέμορφες πλατείες τους. Το Μοναστήρι βρίσκεται σε ύψος 950 μ. η Μόλιστα στα 870 μ. και το Γαναδιό στα 850 μ. Ακόμα να επισκεφθείτε τις γύρω πηγές. Στο Μοναστήρι τις πηγές Πηγάδι, Ντράζιου, Γιόγκα, δίπλα στο εκκλησάκι Γέννησης της Θεοτόκου και την πηγή Πλάτωνος.
Στη Μόλιστα υπάρχουν αναρίθμητες πηγές, αλλά η πιο γραφική είναι η Βρύση του Αγίου Νικολάου δίπλα στην εκκλησία κάτω από τις μεγάλες βελανιδιές. Αυτή είναι που σάς «καλωσορίζει» καθώς μπαίνετε στον οικισμό.
Στο Γαναδιό τη βρύση Νατσαίοι που προμηθεύει πόσιμο νερό όλο το χωριό.
Ακόμα να δείτε
…την υπέροχη θέα από την κορυφή του ομαλού λόφου «Τζιαντόρα» μεταξύ Μόλιστας-Γαναδιού, προς την κοιλάδα του Σαρανταπόρου και τη Μόλιστα
…τη Μονή των Εισοδίων της Θεοτόκου στο Μοναστήρι. Από εκεί πήρε και ο οικισμός το όνομά του. Παλαιότερα λεγόταν Μποτσιφάρι. Η μονή είναι απλή μονόκλιτη βασιλική με επικλινή στέγη. Εχει κτιστεί κοντά σε παλαιότερο μοναστήρι του 12ου αιώνα που καταστράφηκε από πλημμύρα. Στην είσοδο υπάρχει επιγραφή με την ημερομηνία ανακαίνισης το 1892
…τη μικρή λίμνη στα νοτιοανατολικά του Μοναστηριού στη θέση «Κρανιά». Επειδή καλύπτεται από καλάμια η λίμνη δεν πολυφαίνεται
…την εκκλησία των Παμ. Ταξιαρχών στο Γαναδιό, μια τρίκλιτη βασιλική του 1870 κτισμένη στα ερείπια άλλης παλαιότερης. Το καμπαναριό έχει μορφή πύργου και κτίστηκε το 1856 από το «μπουλούκι» του Χαρισιάδη
…τα 4 τοξωτά πέτρινα γεφύρια που υπάρχουν μέσα στο Γαναδιό. Κτίστηκαν περί το 1890 και χρησιμοποιούνται μέχρι σήμερα για τη διέλευση των κατοίκων
…την τριώροφη οικία μετά πύργου του Ξινού που κτίστηκε το 1860 και βρίσκεται δίπλα στην πλατεία του Γαναδιού. Ο Ξινός ήταν πλούσιος Γαναδιώτης έμπορος που με δαπάνες δικές του κτίστηκαν ο Ναός των Αγίων Ταξιαρχών, το Παρθεναγωγείο και το Σχολαρχείο
…εξερευνήσετε τα γύρω δάση αν είστε της πεζοπορικής ή τους δασικούς δρόμους αν έχετε 4Χ4.
Χρήσιμες πληροφορίες
Πώς θα πάτε:
Με το αυτοκίνητό σας για να θαυμάσετε την πολύ όμορφη διαδρομή και το τοπίο. Οπλιστείτε με υπομονή και υπολογίστε περίπου 600 χλμ. για να φτάσετε στην Κόνιτσα.
Πού θα μείνετε:
Το «Αρχοντικό του Σερίφη», Μόλιστα, τηλ. 26550-24.090. Παραδοσιακός ξενώνας με πολλές παροχές. Επίσης, ο κ. Σερίφης μαγειρεύει πολύ καλά.