Κάτω από τις πλαγιές του Μαινάλου και συγκεκριμένα, στη δυτική πλευρά της Οστρακίνας, στα 1.220 μ. υψόμετρο, θα «ανακαλύψετε» την Αλωνίσταινα, ένα πανέμορφο και γραφικό χωριό, κτισμένο σε μια μικρή κοιλάδα. Απέχει 25 χλμ. από την Τρίπολη και 10 χιλ. από τη Βυτίνα. Αν πάτε από τη Βυτίνα, θα απολαύσετε μια υπέροχη διαδρομή μέσα σε πυκνό ελατόδασος.
Το χωριό έχει ανακηρυχθεί παραδοσιακός οικισμός, λόγω των αρκετών παλαιών κατοικιών, δείγματα παραδοσιακής αρχιτεκτονικής. Χαρακτηριστικό τους είναι τα πολλά και μεγάλα τοξωτά ανοίγματα, όλα χτισμένα από Λαγκαδινούς πρωτομαστόρους. Δείτε την πυργόσχημη κατοικία της οικογενείας Δημητρακοπούλου (ή Τουρκοβασίλη), κτισμένη την περίοδο της Επανάστασης και το πέτρινο διώροφο του Κωνσταντάκου Δημητρακόπουλου, που χτίστηκε το 1847 από τον Λαγκαδινό πρωτομάστορα Γιαννακό Γαρδίκα.
Κάποιοι δρόμοι είναι πλακοστρωμένοι, ενώ στην πλατεία του χωριού ξεχωρίζει το μαρμάρινο μνημείο της Ζαμπίας Κωστάκη, μητέρας του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Απέναντι ακριβώς βρίσκεται η μονόκλιτη βασιλική της Αγίας Παρασκευής, που κτίστηκε το 1742 και στην είσοδο της βρίσκεται ο τάφος της Ζαμπίας.
Ιστορικά στοιχεία
Κατά τους ερευνητές (με πρώτο τον Αγγλο τοπογράφο Γουλιέλμο Μαρτίνο Λικ), στην περιοχή της Αλωνίσταινας τοποθετείται ο αρχαίος οικισμός Ελισσών, που ιδρύθηκε από τον μυθικό Ελισσόντα, γιο του Λυκάονα. Εχουν βρεθεί αρχαίοι χτιστοί τάφοι στη νότια περιοχή του χωριού, ίχνη αμαξοτροχιών στο πέρασμα για το διάσελο, δύο αγαλματίδια και αρχαία νομίσματα. Κάποιοι αποδίδουν το όνομα του χωριού σε παραφθορά του αρχαίου τοπωνυμίου Ελισσών, αλλά μάλλον επικρατέστερο είναι να προέρχεται από την αγροτική εργασία του αλωνίσματος.
Η Αλωνίσταινα είναι από τα χωριά με τη μεγαλύτερη συμμετοχή στον Απελευθερωτικό Αγώνα του 1821 και συνδέεται στενά με τους Κολοκοτρωναίους, των οποίων υπήρξε προσωρινό στρατόπεδο στην Επανάσταση. Προεπαναστατικά ήταν κρησφύγετο κι ορμητήριο της κλεφτουριάς, ενώ κατά την Επανάσταση του 1821 ήταν σημείο συγκέντρωσης και εξόρμησης των ελληνικών δυνάμεων υπό τον Θόδωρο Κολοκοτρώνη. Το 1715 επαναστάτησε κατά των Τούρκων, που την πυρπόλησαν και την λεηλάτησαν δύο φορές
Στο Διάσελο της Αλωνίσταινας, ακριβώς πάνω από το χωριό, την 1η Ιουλίου 1825, οι Ελληνες νίκησαν τα στρατεύματα του Ιμπραήμ. Η νίκη αναπτέρωσε το ηθικό των Ελλήνων, που είχε πτοηθεί από τις πρώτες επιτυχίες του Ιμπραήμ.
Το 1826, η Αλωνίσταινα ξανάγινε ορμητήριο των αγωνιστών κατά του Ιμπραήμ, ο οποίος εξεστράτευσε κατά της περιοχής σχεδόν με όλες του τις δυνάμεις, χωρίς όμως να μπορέσει να χτυπηθεί με τις ελληνικές δυνάμεις, κατάφερε να συλλάβει κατοίκους της Βυτίνας και της Αλωνίσταινας που κρύβονταν.
Η Αλωνίσταινα το 1851 είχε 2.140 κατοίκους και παρουσίαζε μεγάλη κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη. Μετά το 1950, όμως, ο πληθυσμός ελαττώθηκε σημαντικά λόγω της μετανάστευσης. Σήμερα έχει 150 περίπου μόνιμους κατοίκους που ασχολούνται με την κτηνοτροφία, το εμπόριο καρυδιών και τα κηπευτικά.
Κοντινές επισκέψεις
…το Λιμποβίσι, που ήταν η γενέτειρα του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη και είναι ένα χωριό που δεν υπάρχει πια! Σώζεται μόνο το σπίτι του «Γέρου του Μωριά».
…τις πηγές της περιοχής. Η Αλωνίσταινα είναι «ευλογημένη» με πολλά νερά. Δείτε το Κεφαλόβρυσο με το παγωμένο κρυστάλλινο νερό που πηγάζει κάτω από την Εκκλησία του Αγίου Νικολάου. Ακριβώς δίπλα σώζεται ένα από τα χάνια που εξυπηρετούσε τους περαστικούς. Υπάρχει ακόμα η Αλογόβρυση και η Κοκκινόβρυση στον δρόμο προς Βυτίνα, αλλά και η Ξερκιά, η Σατανόβρυση και η Βρύση του Λε.
…το παλιό ξενοδοχείο. Μπαίνοντας στο χωριό από Βυτίνα θα δείτε στα δεξιά σας ένα πανέμορφο ερείπιο του Μεσοπολέμου. Στις «δόξες» του ήταν ξενοδοχείο-σανατόριο υπερπολυτελείας!
Χρήσιμες πληροφορίες
Πώς θα πάτε:
Με το «πιστό» σας Ι.Χ. θα διανύσετε 225 χλμ. μέχρι την Αλωνίσταινα.
Πού θα μείνετε:
«ΡLΑΤΑΝΙΤΙ HOTEL», πανέμορφο παραδοσιακό ξενοδοχείο με εξαιρετική εξυπηρέτηση, τηλ. 2710-431.100.
«THEOXENIA», παραδοσιακός ξενώνας με χρώμα και καλή εξυπηρέτηση, τηλ. 2710-431.363.
Πού θα φάτε:
Και στα τρία ταβερνάκια του χωριού θα φάτε πολύ καλά.