Ποιο θα είναι το μέλλον των βιβλιοπωλείων εκείνων που δίνουν χαρακτήρα στις πόλεις; Ενα ερώτημα που εμφανίζεται περισσότερο επίκαιρο στις μέρες μας, όχι μόνο γιατί τα βιβλιοπωλεία με χαρακτήρα μειώνονται, αλλά γιατί είναι λιγότεροι όσοι τα αναζητούν.
Οι ιδιοκτήτες τους κάποτε πεθαίνουν κι αν έχουν απογόνους σπανίως συνεχίζουν ένα επάγγελμα, που στην καλύτερη περίπτωση είναι εκτός εποχής. Γιατί, τα βιβλιοπωλεία αυτά είναι ανεξάρτητα, δεν ανήκουν σε ομίλους ή αλυσίδες. Τα διευθύνουν άνθρωποι εξ ολοκλήρου αφιερωμένοι στη μυρωδιά του χαρτιού.
Ενα ιδιαίτερο είδος ανθρώπου, που μάλλον πάει να εκλείψει. Αυτό σκέφτηκα όταν κοίταξα το εσωτερικό του βιβλιοπωλείου «Ατλαντίς» (Atlantisz) της Βουδαπέστης. Επεσα πάνω του, γιατί είναι πολύ κεντρικό και κοντοστάθηκα γιατί με τράβηξε η αισθητική του.
Κρεμαστές λάμπες έριχναν κίτρινο φως σε βιβλία απλωμένα σε πάγκους και υπήρχε κάτι τόσο αλλοκαιρινό, που ήταν σχεδόν συγκινητικό. Πρόσεξα τον υπάλληλο, που ίσως να ήταν και ο ιδιοκτήτης. Ηταν απολύτως απορροφημένος στη δουλειά του. Τακτοποιούσε βιβλία με πλήρη έλεγχο κινήσεων και βλέμματος. Τον ζήλεψα. Τίποτε δεν μπορούσε να διαταράξει τη γαλήνη του. Ηταν, εκείνη την ώρα, ένας ελεύθερος άνθρωπος.
Σήκωσα το βλέμμα και είδα το κτίριο, στο ισόγειο του οποίου ήταν αυτή η μαγιάρικη «Ατλαντίδα». Κίονες και ρομαντική διακόσμηση, πότε να είχε χτιστεί σκέφτηκα… Το 1900; Οταν η Βουδαπέστη ήταν η δεύτερη πόλη της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας. Θα είδε τη διάλυση των Αψβούργων, τη συρρίκνωση της Ουγγαρίας, το 1956, το 1990. Η «Ατλαντίς» ζούσε ατάραχη. Μόνος θόρυβος, το ξεφύλλισμα των βιβλίων, ο πήδος του γάτου, το τρίξιμο της πόρτας. Ενας σίγουρα χαμένος κόσμος ή μήπως απολεσθείς παράδεισος;
«Ατλαντίδες», σαν της Βουδαπέστης, υπάρχουν σπαρμένες σε όλες τις πόλεις, μικρές ή μεγάλες. Αναρωτιέμαι πόσες θα υπάρχουν ακόμη σε 10-20 χρόνια. Αλλά ας τις χαρούμε όσο είναι δίπλα μας.
«Αtlantisz», Piarista koz 1., Βουδαπέστη.