Κάτι σαν πρωτοχρονιάτικος απολογισμός είναι το «ταμείο» που γίνεται προεκλογικά σ’ όλους τους τομείς. Τι έχει γίνει, τι απομένει να γίνει, τι χρωστάμε, τι μας χρωστάνε… Οι χώροι του πολιτισμού έχουν πολλές εκκρεμότητες, ο καθένας μια δική του μαύρη τρύπα. Ας σταθούμε λίγο στο χώρο του βιβλίου και στα προβλήματα που δεν έχουν επιλυθεί, στις εκκρεμότητες που χρονίζουν και ταλαιπωρούν τους επαγγελματίες του βιβλίου αλλά και το προφίλ των ελληνικών εκδόσεων.
Το βασικότερο από τα προβλήματα είναι τι πραγματικά γίνεται με το θέμα των σχολικών βιβλιοθηκών. Το θέμα εδώ είναι διττό: δεν είναι μόνο το ότι οι εκδότες παραμένουν απλήρωτοι για βιβλία που έχουν παραδώσει από τον Δεκέμβριο του 2008, και θα έπρεπε να έχουν πληρωθεί από τον Φεβρουάριο του 2009 από το υπουργείο Παιδείας (το πρόβλημα δεν εμπίπτει στη δικαιοδοσία της συνήθους γκρίνιας, αφού το πρόβλημα είναι υπαρκτό και μεγάλο: πολλοί από τους εκδότες ανατύπωσαν τα βιβλία που παραγγέλθηκαν από τις βιβλιοθήκες, και χρωστάνε με τη σειρά τους σε όλη την τυπογραφική αλυσίδα). Το δεύτερο σκέλος του ζητήματος, αλλά εξαιρετικά σημαντικό, είναι το πώς ακριβώς λειτουργούν οι υπάρχουσες σχολικές βιβλιοθήκες, πόσο ενεργές είναι, ποιαν ακριβώς δουλειά κάνουν στην εκπαιδευτική διαδικασία, με ποιους ανθρώπους είναι στελεχωμένες.
Μια άλλη εκκρεμότητα του βιβλίου, που σέρνεται και ταλαιπωρεί τα τελευταία χρόνια την όποια προσπάθεια μετάφρασης ελληνικών έργων σε ξένες γλώσσες είναι το πάγωμα του προγράμματος στήριξης των μεταφράσεων. Οταν όλες οι ευρωπαϊκές χώρες δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στο γεγονός, όταν η γειτονική μας Τουρκία στηρίζει σχεδόν το σύνολο των μεταφρασμένων βιβλίων συγγραφέων της σε άλλες γλώσσες, στην Ελλάδα με τα χίλια ζόρια καταφέραμε, έπειτα από χρόνια, να ξεχρεώσουμε τα χρωστούμενα.
Και κάπου εδώ υπάρχει μια αντίφαση: αν το υπουργείο Πολιτισμού θέλει να δίνει χρήματα για την παρουσία στις διεθνείς εκθέσεις βιβλίου θα πρέπει να σκεφτεί και τη μεταφραστική επιδότηση των βιβλίων που ενδιαφέρουν τους ξένους εκδότες. Διαφορετικά το μόνο που μένει από την διεθνή επαφή, είναι η επαφή. Χωρίς συνέχεια.