ΕΚΘΕΣΗ. Η αρχή της φετινής εκθεσιακής σεζόν της Εθνικής Πινακοθήκης θέλει την Ελλάδα να είναι στη μόδα… Μια ολόκληρη εποχή ξετυλίγεται μέσα από την έκθεση «Οταν η Ελλάδα έγινε Μόδα. Η γέννηση του Νεοκλασικισμού στη γαλλική τέχνη». Εδώ έχουμε την ευκαιρία να πάρουμε μια γεύση των στοιχείων και των γεγονότων που ανέτρεψαν τα γούστα της Γαλλίας των αρχών του δεύτερου μισού του 18ου αιώνα. Και ναι, η χρονική περίοδος είναι πολύ συγκεκριμένη γιατί μέσα σε αυτά τα 25 χρόνια, και κατά τη βασιλεία του Λουδοβίκου XV, η γαλλική τέχνη έζησε την καταλυτική στροφή από το ροκοκό προς την υιοθέτηση ενός νέου ύφους, που τελικά οδήγησε σε αυτό που αποκαλούμε σήμερα «νεοκλασικισμό».
Προς ένα νέο ύφος
Τα φορτισμένα διακοσμητικά στοιχεία του ροκοκό είχαν ήδη αρχίσει να κουράζουν, κι αυτό φαίνεται στα κείμενα θεωρητικών της εποχής όπως του Ντιντερό, ο οποίος υποστήριζε την επιστροφή στην αυστηρότητα και το «ελληνικό» ύφος. Η φιλοσοφία και η αισθητική του Διαφωτισμού, η επιστροφή στην τάξη και τον ορθολογισμό, αποτέλεσαν και το πνευματικό πλαίσιο για τη γέννηση του νεοκλασικισμού στη γαλλική τέχνη. Συγχρόνως, πραγματοποιούνται οι ανασκαφές στην Πομπηία και στην Ηράκλεια στην Ιταλία, με ευρήματα τα οποία γνωστοποιούνται στο κοινό και θεωρούνται από τους Γάλλους λιγότερο ρωμαϊκά και περισσότερο ελληνικά. Και η Αρχαιότητα έρχεται πιο κοντά στο Παρίσι μέσω των αφηγήσεων των ταξιδευτών και τα αποκτήματα μεγάλων συλλεκτών, που αργότερα τροφοδοτούν και τις συλλογές του Λούβρου.
Προοίμιο νεοκλασικισμού
Το προοίμιο λοιπόν του ευρωπαϊκού νεοκλασικισμού διαγράφεται μέσα από μία έκθεση που μοιάζει περισσότερο με τη σουρεαλιστική μεταφορά κάποιας αίθουσας των Βερσαλλιών στο κέντρο της Αθήνας. Το νέο ύφος, που αργότερα υιοθέτησε το όνομα «go?t ‡ la grecque», εξαπλώθηκε σε διάφορους τομείς της τέχνης αλλά και της καθημερινότητας, γεγονός που εμπλουτίζει την παρούσα έκθεση με μια ποικιλία έργων, από βάζα, δίσκους ακόμα και έπιπλα που κοσμούσαν διαμερίσματα της υψηλής κοινωνίας του παλατιού, στο πορτρέτο της τελευταίας ερωμένης του Λουδοβίκου XV, Μαντάμ Ντι Μπαρί, που παρουσιάζεται ντυμένη σαν αρχαία Ελληνίδα. Τα αντικείμενα της τελευταίας κοσμούν και το τελευταίο κομμάτι της έκθεσης που ανοίγει ένα παράθυρο στη δραστηριότητα των συλλεκτών της εποχής.
Η Εθνική Πινακοθήκη, σε συνεργασία με τη Γαλλική Πρεσβεία στην Αθήνα, παρουσιάζει αυτή τη στροφή μέσα από 150 έργα τα οποία έχουν ταξιδέψει στην Αθήνα ως επί το πλείστον από το Μουσείο του Λούβρου, καθώς και από άλλα μουσεία του εξωτερικού. Επιμελήτριες της έκθεσης είναι η Marie-Laure Rochebrune, η Ναυσικά Λιτσαρδοπούλου και η Αννυ Μάλαμα.
Βασ. Κωνσταντίνου 50