Τα φώτα σε ένα συναυλιακό χώρο του Λος Αντζελες χαμηλώνουν. «Χόλιγουντ, είσαι έτοιμο για μένα;», ρωτάει μια γυναικεία φωνή από τα μεγάφωνα. Το πλήθος αρχίζει να ουρλιάζει το όνομά της. Είναι άραγε όντως έτοιμο γι’ αυτήν; Μέσα στα επόμενα δευτερόλεπτα, ένας «τέταρτος τοίχος» (αν και με τη μορφή ενός παραπετάσματος από σελοφάν) πέφτει μπροστά από τη σκηνή και χωρίζει τη Lady Gaga από το κοινό της. Η ίδια, ντυμένη με χριστουγεννιάτικα λαμπάκια τα οποία καλύπτουν ένα μικρό μέρος του σώματός της και με μουσική υπόκρουση ένα απόκοσμο beat, αρχίζει να απαγγέλλει είδη πλαστικών εγχειρήσεων με ευλάβεια. Η σχέση αγάπης και μίσους που έχει με το Χόλιγουντ αλλά και με την ίδια της τη φήμη, έχει αρχίσει να παίρνει σάρκα και οστά ενώπιον 7 χιλιάδων θαυμαστών της.
«Δεν είμαι η τέλεια Αμερικανιδούλα ποπ σταρ όπως άλλες κοπέλες, και ούτε ποτέ ήθελα να γίνω», είπε στο περιοδικό Rolling Stone. «Είμαι το κορίτσι το οποίο κανείς δεν πλησίαζε στο λύκειο. Ημουν στο περιθώριο και αισθανόμουν ότι δεν ανήκω πουθενά. Είμαι ένα τερατάκι». Εξού και το όνομα που διάλεξε για την καινούργια περιοδεία της, Monster Ball, δηλαδή Χορός των Τεράτων.
«Επικίνδυνη»
Εκ πρώτης όψεως, μοιάζει με μια οποιαδήποτε σέξι ξανθιά στάρλετ, που είναι προϊόν κάποιας πολυεθνικής δισκογραφικής εταιρείας και του σκληροπυρηνικού μάρκετινγκ που συνοδεύει τη «δημιουργία» ενός σταρ. Αν κάποιος κοιτάξει λίγο πιο προσεκτικά, όμως, θα διαπιστώσει ότι οι στίχοι, τα κοστούμια, αλλά και γενικότερα ο μύθος (ή η αλήθεια) που πλάθει η ίδια γύρω από τον εαυτό της, δείχνουν μια γυναίκα λίγο πιο πολύπλοκη και σκοτεινή, και ίσως «επικίνδυνη» για τα politically correct ήθη της Αμερικής. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι, σε αντίθεση με τις περισσότερες διάσημες τραγουδίστριες της ποπ, η Gaga (όπως τη φωνάζουν οι φίλοι της) γράφει και συνθέτει η ίδια τα κομμάτια της και παίζει πιάνο από τα τέσσερά της χρόνια. Και παρ’ όλο που η ίδια δήλωσε ότι δεν είναι η «ποπ κληρονόμος κανενός», η παράσταση αρχίζει να έχει έντονα στοιχεία από την κιτς μεγαλειότητα του Michael Jackson, τις ανδρόγυνες στυλιστικές επιλογές του David Bowie αλλά και γεύση από μια λιγότερο φανερή πλευρά της Νέας Υόρκης, αυτής των τραβεστί και των λεγόμενων κλαμπ «φετίχ».
Το σκηνικό αλλάζει και ο διάφανος τέταρτος τοίχος έχει εξαφανιστεί, όχι μόνο μεταφορικά αλλά και στην πραγματικότητα. Χορευτές με μαύρες δερμάτινες μάσκες, άντρες με κατάλευκα μακιγιαρισμένα πρόσωπα φορούν κορσέδες, γυναίκες κρατούν μαστίγια, ενώ η ίδια, ντυμένη σαν άγγελος με μαύρα φτερά, κάθεται στο πιάνο της, το οποίο μοιάζει και αυτό σαν στοιχειωμένο. Για μία ακόμα φορά απευθύνεται στο κοινό και ρωτάει αν όντως έχουν πιστέψει τις φήμες πως είναι ερμαφρόδιτη και με την ίδια αναπνοή συνεχίζει τραγουδώντας μια μπαλάντα αφιερωμένη στον «αγαπημένο της πατέρα», που της λείπει πολύ. Το κοινό την αποθεώνει για ακόμα μία φορά. «Είστε και εσείς τερατάκια σαν κι εμένα, γι’ αυτό με αγαπάτε», φωνάζει στο μικρόφωνό της, αποδίδοντας έτσι με λόγια την ταύτιση μαζί της. Στο κοινό υπάρχουν και πολλά νεαρά κορίτσια κάτω των 14 ετών με τις μαμάδες τους, τα οποία αν είχαν γεννηθεί δέκα χρόνια νωρίτερα, ίσως να ταυτίζονταν εκείνη τη στιγμή με την πολύ πιο «εύπεπτη» για τα αμερικανικά δεδομένα Britney Spears αντί για τη Lady Gaga. Αλλά οι καιροί αλλάζουν.
Πολλοί έχουν πει γι’ αυτήν ότι προσπαθεί να σοκάρει προκειμένου να προκαλέσει αίσθηση. «Σκοπός μου είναι όντως να σοκάρω, γιατί με αυτόν τον τρόπο μπορώ να κλονίσω τα συντηρητικά θεμέλια που περιορίζουν τη ζωή μας», απαντάει η ίδια. Εντονα εκκεντρική και αθυρόστομη, πριν από μερικούς μήνες παρουσιάστηκε και στα αμερικανικά βραβεία VMA με ματωμένο νυφικό να κρεμιέται από μια θηλιά, σχολιάζοντας έτσι τους paparazzi που «πίνουν το αίμα των σταρ για μερικά παραπάνω δολάρια». Και αν η Αμερική δεν ήταν έτοιμη κάποτε να δεχθεί μια καλλιτέχνιδα τόσο «τερατώδη» όπως αυτή, η Lady Gaga έφτασε στην κατάλληλη στιγμή. Σε μια χώρα που ταινίες και τηλεοπτικές σειρές με θέμα τους βρικόλακες (όπως οι ταινίες/φαινόμενο Twilight και οι σειρές True Blood και Vampire Diaries) έχουν γίνει μόδα, η γκοθ κουλτούρα και οι σκοτεινοί χαρακτήρες βρίσκουν εύφορο έδαφος για να ευδοκιμήσουν ακόμα μία φορά. Μόνο που, τώρα, έχουν με το μέρος τους την οικονομική υποστήριξη των μεγάλων στούντιο, των δισκογραφικών εταιρειών και φυσικά του Τύπου. «Τα ποπ μιούζικαλ έχουν πλέον ξεπεραστεί. Το Broadway πρέπει να αρχίσει να παίρνει μαθήματα από τη Lady Gaga», γράφουν οι New York Τimes.
Υπερθέαμα
Οι οθόνες πίσω από τη μικροσκοπική τραγουδίστρια δείχνουν τώρα ένα δάσος που θυμίζει ονειρικές σκηνές από τον «Αρχοντα των δαχτυλιδιών», μόνο που τα δέντρα είναι κατακόκκινα, ο ουρανός μαύρος και τα ζώα ανθρωπόμορφα. Ο φανταστικός κόσμος που δημιουργεί για το κοινό της είναι ένας χώρος στον οποίον «μπορούμε όλοι να αισθανθούμε ελεύθεροι». Η γκοθ φαντασίωση ολοκληρώνεται με την ίδια ντυμένη σαν γυναίκα-κοράκι να αναδύεται μέσα από τις φλόγες. Υπερβολικά δραματική ίσως, αλλά το υπερθέαμα το οποίο εκτυλίσσεται μπροστά στα μάτια μας έχει καταφέρει να βρει την ισορροπία μεταξύ γοτθικού ρομάντζου, ταινίας τρόμου και ποπ συναυλίας, μια συνταγή που στο παρελθόν είχε φέρει την επιτυχία σε παραγωγές όπως «Το Φάντασμα της Οπερας» και το Thriller του Michael Jackson. Η ιδιαίτερη μαγεία της Gaga, και η τεράστια εμπορική της επιτυχία, έγκειται εν μέρει σε αυτήν ακριβώς τη χρυσή τομή: έχει βρει τον κατάλληλο τρόπο να «φιλτράρει» κάτι το οποίο για την πλειονότητα θεωρείται περιθωριακό και να το πλασάρει ως mainstream σε μια από τις πιο συντηρητικές κοινωνίες, την αμερικανική. «Είναι μοναδική με τον ίδιο τρόπο που είμαι κι εγώ», προσθέτει σε αυτό ο «μετριόφρων» showman Marilyn Μanson.
Ταύτιση
«Κάθε τραγούδι μου κρύβει και ένα τέρας. Κάθε τέρας και ένα φόβο. Φοβάμαι το θάνατο, τον εθισμό μου στις ουσίες και στο σεξ», αποκαλύπτει επί σκηνής η ανοικτά αμφιφυλόφιλη Gaga. Σε τεράστια μόνιτορ πάνω από τη σκηνή, προβάλλονται μικρού μήκους ταινίες, στις οποίες η ίδια ντυμένη με φορέματα του Thierry Mugler και του Alexander Mcqueen εμφανίζεται να αυτομαστιγώνεται και να κάνει εμετό σε slow motion πάνω σε ένα ομοίωμα του εαυτού της. «Η δόξα μου σιγά σιγά με σκοτώνει», λέει στο κοινό, και η αλήθεια είναι ότι ο θάνατος της πάει πολύ. Παρατηρώντας τη να σέρνεται με το χιλιοτρυπημένο της διχτυωτό καλσόν πάνω σε ημίγυμνα ανδρικά σώματα, είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι δεν βρισκόμαστε σε κάποιο υπόγειο κλαμπ στο ανατολικό Βερολίνο, αλλά σε μια ποπ συναυλία για όλες τις ηλικίες στην Αμερική. Και παρόλο που η Καλιφόρνια θεωρείται η πλέον προοδευτική πολιτεία των Ηνωμένων Πολιτειών, έως και στο Λος Αντζελες, μία συναυλία στην οποία η τραγουδίστρια περιφέρει τη μαζοχιστική της πλευρά με υπερηφάνεια και καλεί το κοινό να τη βοηθήσει στον αγώνα που κάνει για τη νομιμοποίηση του γάμου μεταξύ ομοφυλοφίλων, θεωρείται ριψοκίνδυνο θέαμα.
Σε κάποια στιγμή η μουσική σταματάει, ενώ η ίδια εγκαταλείπει την έντονη σκληρότητα και σεξουαλικότητα που έχει προβάλει μέχρι στιγμής, για να σοκάρει με έναν τελείως διαφορετικό τρόπο. «Σας φαίνομαι αλήθεια όμορφη; Με αγαπάτε πραγματικά; Μερικές φορές αναρωτιέμαι…», ξεστομίζει σαν ανασφαλής έφηβη. «Τελικά, τα κάνω όλα για το χειροκρότημα», συνεχίζει, εκπλήσσοντας τους πάντες με το πόσο ευάλωτη μοιάζει να είναι. Το αν όλες αυτές οι εξομολογήσεις και τα καπρίτσια είναι αληθινά, πολύ λίγοι το ξέρουν. Αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία από την ειλικρίνειά τους όμως, είναι το γεγονός ότι το παραμύθι και η φαντασίωση που έχει πλάσει αυτή η καλλιτέχνις, είναι κάτι με το οποίο έχει ταυτιστεί πλέον αρκετός κόσμος και γι’ αυτόν τον κόσμο έστω, το παραμύθι είναι αληθινό.
Εχουν περάσει δύο ώρες και έφτασε η στιγμή για τη Lady Gaga να αποχαιρετήσει τους αγαπημένους της θαυμαστές. «Χόλιγουντ, σε λατρεύω, αλλά πρέπει να σ’ αφήσω», λέει ενώ βγάζει ένα ημιαυτόματο όπλο και σημαδεύει το κοινό.
Χιούμορ και διαρκής επικοινωνία με το κοινό
Παρά την αίσθηση ότι αν η συναυλία ήταν ταινία θα ήταν κάτι μεταξύ του «Νοσφεράτου» και της «Ιστορίας της Ο», το χιούμορ και η διαρκής επικοινωνία της με το κοινό είναι αυτά που τελικά γεφυρώνουν το κενό μεταξύ των βρικολάκων επί σκηνής και των κοινών θνητών στο ακροατήριο. Με αυτόν τον τρόπο μπορεί και σπάει μεθοδικά τον πάγο, αλλά και την ηλεκτρική ατμόσφαιρα που είχαν δημιουργήσει τα κάθε άλλο παρά καθημερινά σενάρια που είχε επιλέξει η ίδια να δραματοποιήσει με τόσο ζήλο. Ανάλαφρες στιγμές, όπως εκείνη που εμφανίστηκε μέσα σε μία τεράστια ροζ τσιχλόφουσκα τραγουδώντας για το αγόρι που της αρέσει, ήταν επίσης απαραίτητες εικαστικές παρεμβάσεις ώστε να μπορέσει η παράσταση να διατηρήσει τον τίτλο της ποπ συναυλίας και να θυμίσει στις μητέρες στο κοινό γιατί έφεραν τις κόρες τους να δουν τη Lady Gaga.
Αναμφισβήτητα, το νέο κύμα goth και βρικολάκων που έχει συνεπάρει την Αμερική (και κυρίως τις μεσοπολιτείες που είναι και πιο επιρρεπείς στο τι επιτάσσει η μόδα) είναι κάτι το οποίο το Χόλιγουντ θα συνεχίσει να εκμεταλλεύεται, μέχρι και αυτή η «φλέβα» να στερέψει και να αναγκαστεί να δημιουργήσει την επόμενη τάση. Αλλά προς το παρόν, οι Αμερικάνοι έφηβοι στα λύκεια της Μινεσότα και του Αρκάνσας, που έβαφαν μέχρι τώρα τα μαλλιά τους και τα νύχια τους μαύρα και θεωρούνταν τα «φρικιά» του σχολείου, μπορούν να απολαύσουν τη δόξα του να είναι όχι μόνο αποδεκτοί από τους συμμαθητές τους αλλά να θεωρούνται πλέον και δημοφιλείς, επειδή έτσι προστάζει ο χαρακτήρας Edward Cullen του Twilight αλλά και φυσικά η Lady Gaga. Με το ίδιο σκεπτικό, η διαφορετικότητα δεν είναι πλέον τόσο μεμπτή και η σκοτεινή μας πλευρά όχι τόσο απειλητική και αξιοκατάκριτη, αφού τώρα τη βλέπουμε στην τηλεόραση και την ακούμε στο ραδιόφωνο.