Πολλά έχει να μας πει ο ευφυέστατος Αμερικανός συγγραφέας Μπιλ Μπράισον όχι μόνο για τον Σαίξπηρ (και τον περί αυτού κόσμο) αλλά και για την ίδια την τέχνη της βιογραφίας. Σε μία από τις πιο «σύντομες» βιογραφίες των τελευταίων ετών, ο Μπράισον επιχειρεί ένα απόσταγμα «σαιξπηρολογίας», συναρπαστικό ακόμη και για όσους δεν τα πάνε καλά με το ελισαβετιανό θέατρο. Γιατί ο Μπράισον (αντλώντας από μία εκτενέστατη βιβλιογραφία) ανασυνθέτει τη σύγχρονη στάση απέναντι στον Σαίξπηρ, με πολλή συμπάθεια, είναι η αλήθεια, απέναντι σε αυτόν τον Βρετανό που έζησε σε μια διόλου εύκολη εποχή.
Ο Μπράισον έγραψε ένα βιβλίο που «χρησιμοποιεί» τον Σαίξπηρ για να μιλήσει για χίλια δυο ακόμη πράγματα. Οπως για το Λονδίνο όταν είχε ακόμη τείχη (και τα θέατρα χτίζονταν εκτός), για την υγιεινή και τη θνησιμότητα, για την αξία της ανθρώπινης ζωής, για το ιδιόμορφο του χαρακτήρα της Ελισάβετ της Α΄, για τη διασκέδαση του λαού στα θέατρα και την άνοδο των Πουριτανών, για τους γονείς του Σαίξπηρ και με την ευκαιρία για τα μεσαία στρώματα στην αγγλική επαρχία, για την ένταση κατά του Καθολικισμού στην Αγγλία με αποκορύφωση την εκτέλεση της Μαρίας Στούαρτ.
Αυτή η εκτέλεση, που προκαλεί εμμέσως την μήνιν της καθολικής Ισπανίας και την αποστολή της πανίσχυρης Αρμάδας, άλλαξε την Ιστορία. Η ανέλπιστη καταστροφή της Αρμάδας (και η υγρή εκατόμβη για χιλιάδες Ισπανούς) ενίσχυσε την αυτοπεποίηθηση των Αγγλων και τους ώθησε να εποικήσουν συστηματικά τη Βόρειο Αμερική. Ο Μπράισον «αρπάζει» τρυφερά τον Σαίξπηρ μέσα από τα όχι μεγάλα πλήθη της εποχής και τον φέρνει κοντά μας. Ποιος είναι αυτός ο άνθρωπος, που ήταν μεν, μορφωμένος της εποχής, αλλά όχι πανεπιστημιακού επιπέδου, που είχε έλξη για την Ιταλία, χωρίς ποτέ να την έχει δει (γι’ αυτό και πλοία σάλπαραν από το Μιλάνο, ένα από τα γεωγραφικά λάθη του), που έζησε την ακμή μιας θεατρικής κουλτούρας στο Λονδίνο, όσο τα θέατρα κρατούσε ανοιχτά η πανώλη και η οργή των Πουριτανών…
Εξοχες είναι οι περιγραφές του Μπράισον. Με ιδιαίτερο στυλ περιγράφει τον βασιλιά Ιάκωβο Α΄ που διαδέχθηκε την Ελισάβετ, όπως και τους ανά τους αιώνες μανιώδεις μελετητές του Σαίξπηρ. Αχ, και κάποιος να είχε σκεφτεί τον 17ο αιώνα να πάρει μια «συνέντευξη» από τη μικρή κόρη του Σαίξπηρ, την Τζούντιθ, που πέθανε το 1662, 77 ετών. «Ηταν η μεγάλη, χαμένη ευκαιρία». Τρελαίνονται οι «σαιξπηριστές» όταν σκέφτονται πόσα χάθηκαν ως πηγές πληροφόρησης και με το δίκιο τους. Αλλά ο Μπράισον μας ηρεμεί. Είναι νηφάλιος, συστηματικός, τόσο βαθύς γι’ αυτό και έχει την άνεση να είναι ευχάριστος με εικόνες που αναδίδουν τη θέρμη εκείνων των σωμάτων που συνωστίζονταν στα θέατρα του 1580 και του 1620. Μία απολαυστική εμπειρία ανάγνωσης.