Δυσλεξία: μια μορφή μαθησιακής δυσκολίας που φανερώνεται κυρίως ως δυσκολία στην αποκωδικοποίηση της ανάγνωσης και ως διαταραχή των βασικών δεξιοτήτων της γραφής και της αντίληψης των μαθηματικών. Εδώ και αρκετές εβδομάδες, οι τηλεφωνικές συνομιλίες με την αγαπημένη μου φίλη / μαμά τριών παιδιών έχουν μετατραπεί σε ένα χείμαρρο συζητήσεων όπου πρωταγωνιστεί μεταξύ άλλων η δυσλεξία, μία από τις πιο διαδεδομένες μαθησιακές δυσκολίες της εποχής μας. Κάπου ανάμεσα στην αγωνία που διακρίνεται στον διάλογο ο οποίος περνάει βιαστικά από το ένα θέμα στο άλλο (η τιμή της ειδικής θεραπεύτριας, τα σχόλιά της, η εναλλακτική λύση μιας δασκάλας σχετικής με το θέμα, το κέντρο όπου μπορεί να γίνει διάγνωση η οποία θα γίνει επισήμως δεκτή στο σχολείο, οι καθημερινές ασκήσεις στο σπίτι και πολλά ακόμη) καταλήγουμε και οι δύο ότι η δυσλεξία έχει αρχίσει να μας εκνευρίζει. Δεν μπορούμε όμως ως γονείς να μην την αντιμετωπίσουμε. «Η δασκάλα στο δημοτικό μού είπε ότι έχει εξελιχθεί σε εμπόριο και επέμεινε να κάνουμε το τεστ διάγνωσης στα ΚΕΔΔΥ», «Το ραντεβού με την ειδική θεραπεύτρια κοστίζει 50 ευρώ, αλλά αναρωτιέμαι: έχει τελικά πρόβλημα το παιδί;». Σε αυτό το χαοτικό σύμπαν, προσπαθώ να βγάλω άκρη και να κατανοήσω όλες τις λεπτομέρειες ενός θέματος που μπορεί να με απασχολήσει στο μέλλον, καθώς ολοένα και περισσότερα παιδιά έρχονται αντιμέτωπα με τη δυσλεξία. Σύμπτωση αυτή την περίοδο να κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος το πρώτο βιβλίο σχετικό με το θέμα το οποίο απευθύνεται στα παιδιά. «Τα γράμματα χορεύουν» της Μαρίας Ρουσάκη (κοινωνιολόγος και συγγραφέας παιδικών βιβλίων) η οποία διερεύνησε εις βάθος τη δυσλεξία για να μας χαρίσει ένα μήνυμα γεμάτο αισιοδοξία. Της ζητήσαμε να μας λύσει όλες τις απορίες.
– Πώς αποφασίσατε να γράψετε ένα βιβλίο για παιδιά με αυτό το θέμα;
– Ερευνώντας το θέμα, ανακάλυψα έκπληκτη πως δεν υπήρχε κανένα παιδικό βιβλίο στη χώρα μας για δυσλεξία. Μια μαθησιακή δυσκολία όπως η δυσλεξία, που αφορά κυρίως τα παιδιά, θα ήταν πολύ χρήσιμο να επεξηγηθεί μέσα από ένα παιδικό βιβλίο, όχι μόνο για δυσλεκτικά παιδιά, αλλά για όλα τα παιδιά που σίγουρα έχουν αντιληφθεί πως κάποιοι συμμαθητές τους δυσκολεύονται να συμμετέχουν στο μάθημα, αργούν στην ανάγνωση, κάνουν λάθη και πολλές φορές χλευάζονται γι’ αυτό. Αμα κατανοηθεί το πρόβλημα από το δυσλεκτικό παιδί, δεν θα φανεί τόσο τρομακτικό. Θα καταλάβει πως η διαφορετικότητά του δεν είναι κάτι κακό. Και τα παιδιά που δεν έχουν δυσλεξία, επίσης, θα μπορέσουν να αντιληφθούν τα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ένα δυσλεκτικό παιδί, ώστε να πάψουν να το κοροϊδεύουν και να το θεωρούν κατώτερο τους.
– Η δυσλεξία και οι μαθησιακές δυσκολίες έχουν μεγάλη έξαρση στην εποχή μας;
– Η δική μου άποψη είναι πως πάντα υπήρχαν άτομα με μαθησιακές δυσκολίες, απλώς βαφτίζονταν με όρους προσβλητικούς. Μέχρι πρόσφατα η δυσλεξία εθεωρείτο νευρολογική ασθένεια, ενώ τώρα κρίνεται πλέον σαν ευοίωνο χάρισμα. Δεν είναι τυχαίο πως τόσοι σπουδαίοι άνθρωποι ήταν δυσλεκτικοί, από τον Λεονάρντο ντα Βίντσι μέχρι τον Αλμπερτ Αϊνστάιν. Η δυσλεξία έχει αποδειχθεί πως δεν θέτει εμπόδιο στην εξέλιξη του παιδιού, αν μάθει φυσικά να ζει με αυτό το «δώρο».
– Θα ανησυχούσατε εάν το παιδί σας είχε δυσλεξία;
– Η αλήθεια είναι πως ως γονιός θέλω να προσφέρω στα παιδιά μου όσο το δυνατόν πιο ομαλή και ήρεμη ζωή. Αν όμως κατά τη διάρκεια της ζωής τους κάποιο απ’ τα παιδιά μου διαγνωστεί με δυσλεξία, δεν θα τα βάψω μαύρα. Γνωρίζοντας πώς αντιμετωπίζεται ένα πρόβλημα με πολλή δουλειά αλλά και με πολύ αγάπη και υποστήριξη, θα το παλεύαμε, όπως οφείλουμε να παλέψουμε οποιοδήποτε πρόβλημα προκύψει στη ζωή των παιδιών μας.
– Τι θα συμβουλεύατε ένα γονιό που ανησυχεί;
– Κατανοώ πως ο κάθε γονιός ανησυχεί για το παιδί του. Ομως δεν χρειάζεται να είμαστε υπερβολικοί. Οπως κάθε παιδί είναι μια ξεχωριστή οντότητα, έτσι είναι και η αντιμετώπιση της δυσλεξίας του. Το κάθε παιδί έχει τα κουμπιά του, τα οποία τα ξέρουν καλύτερα απ’ όλους οι γονείς του. Με τον τρόπο τους θα βρουν ανάλογες μεθόδους σε συνεργασία με τον κοινωνικό λειτουργό / παιδοψυχολόγο και εκπαιδευτικό για να αντιμετωπιστεί η δυσκολία του παιδιού. Η ενέργεια που αντλεί ο γονιός ανησυχώντας ας μετατραπεί σε θετική ενέργεια για υποστήριξη στην προσπάθεια του παιδιού να ζει φυσιολογικά με τη δυσλεξία.
-Το μήνυμα του βιβλίου σας…
– «Τα γράμματα χορεύουν» γράφτηκε με πολλή αγάπη για την αγάπη. Η μικρή Ελίζα αγαπά τον χορό, αγαπά τον μπαμπά της, όμως δεν αγαπάει τα μαθήματά της. Ανακαλύπτει πως τα γράμματα μάλλον δεν είναι για εκείνην. Η δυσλεξία της γίνεται κατανοητή στην ίδια όταν τελικά συνδυάσει τη δυσκολία της προς τα γράμματα και τους αριθμούς με τη δυσκολία της στον χορό. Ετσι, για να μπορέσει να κάνει αυτό που αγαπάει, να χορεύει δηλαδή, πρέπει να αγαπήσει τα βιβλία. Το μήνυμα είναι απλό: η αγάπη και η προσπάθεια μπορούν να νικήσουν τη δυσλεξία.