Η Ακαδημία Αθηνών αντιμέτωπη με τον εαυτό της

Η Ακαδημία Αθηνών αντιμέτωπη με τον εαυτό της

3' 24" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

H ιδέα για ίδρυση Ακαδημίας στην Ελλάδα πρωτοακούστηκε στα χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης, το 1824. H πραγματοποίησή της υλοποιήθηκε 100 χρόνια μετά, για την ακρίβεια το 1926, όταν πρωθυπουργός ήταν ο Θεόδωρος Πάγκαλος και υπουργός Παιδείας ο Δημήτριος Αιγινήτης. Παρ’ ότι από τότε κοντεύουν να συμπληρωθούν άλλα 100 έτη λειτουργίας της Ακαδημίας Αθηνών, υπάρχουν ακόμη πολλοί κάτοικοι αυτής της πόλης που περνούν έξω από το κτίριο της Αθηναϊκής Τριλογίας στην οδό Πανεπιστημίου και δεν ξέρουν τι ακριβώς στεγάζεται πίσω από τη μαρμάρινη πρόσοψή του. Αλλά και όσοι γνωρίζουν διατηρούν πολλές επιφυλάξεις, ενστάσεις, ακόμη και αντιρρήσεις για τη δράση του ανωτάτου πνευματικού ιδρύματος της χώρας.

Αυτή η άγνωστη…

Η αλήθεια είναι ότι ελάχιστα γνωρίζουμε για τις ακαδημαϊκές δραστηριότητες των περίπου 40 εν ενεργεία ακαδημαϊκών – ενώ 20 έδρες στην Ακαδημία παραμένουν εδώ και αρκετά χρόνια κενές. «Πρέπει να αυξήσει τα μέλη της και να τα παρωθήσει να αφιερώνουν μεγαλύτερη δραστηριότητα στο συλλογικό έργο της Ακαδημίας, θυσιάζοντας μικρό μέρος από το ατομικό τους έργο ή και από συναφείς εκτός Ακαδημίας δραστηριότητες», έλεγε πριν από περίπου τρία χρόνια σε αποκλειστική συνέντευξή του στην «K» ο αείμνηστος ακαδημαϊκός Νικόλαος Ματσανιώτης, επί πολλά έτη γενικός γραμματέας της Ακαδημίας. Μια φράση που συμπύκνωνε, με προσοχή και σοφία, μία από τις πολλές αντιφάσεις που χαρακτηρίζουν τη δράση της Ακαδημίας: ότι η ζυγαριά της συχνά γέρνει στην ατομική δράση, εις βάρος της συλλογικής.

Ποιος είναι ο μηνιαίος μισθός τους; Ποια είναι τα ετήσια έσοδα και έξοδα του ανωτάτου πνευματικού ιδρύματος της χώρας; Επιχορηγείται μόνο από τον κρατικό προϋπολογισμό; Τα ερευνητικά της κέντρα πώς χρηματοδοτούνται; Πού ακριβώς βλέπουμε το έργο και τις δράσεις της;

Ας πιάσουμε από τις αρχή αυτές τις απορίες: ο μεικτός μηνιαίος μισθός ενός ακαδημαϊκού ανέρχεται σε 2.348 ευρώ, ενώ οι καθαρές αποδοχές του είναι 2.288 ευρώ, ποσόν που δεν υπόκειται σε φορολογία. H αλήθεια είναι ότι, ακολουθώντας το κλίμα των ημερών, οι αποδοχές των ακαδημαϊκών θα υποστούν μείωση, από τούδε και στο εξής, κατά 12%.

«Καθορίζουμε την επιχορήγηση προς την Ακαδημία Αθηνών για την κάλυψη των λειτουργικών της δαπανών στο ποσό των 1.800.000 ευρώ», σημειώνεται στην απόφαση που υπέγραψε η υπουργός Παιδείας Αννα Διαμαντοπούλου και δημοσιεύεται στο ΦΕΚ της 15ης Μαρτίου 2010. Παράλληλα, η Ακαδημία Αθηνών χρηματοδοτείται και από τον προϋπολογισμό των Δημοσίων Επενδύσεων του ΥΠΕΠΘ. Αγνωστο είναι το ύψος των προσόδων από τα πολλά κληροδοτήματα. Ωστόσο, οι πρόσοδοι αυτές δεσμεύονται ως προς τη χρήση τους από τις διαθήκες των κληροδοτών. Ολα αυτά τα ποσά συγκροτούν τον προϋπολογισμό της Ακαδημίας Αθηνών, με τον οποίο στηρίζει και χρηματοδοτεί δραστηριότητες (εκδηλώσεις, ημερίδες, εκδόσεις κ. λπ.) και λειτουργικά έξοδα.

Ξεχωριστοί είναι οι προϋπολογισμοί των Ερευνητικών Κέντρων της Ακαδημίας, ενώ υπάρχουν ημιανεξάρτητα ερευνητικά κέντρα, όπως το Ιατροβιολογικό Κέντρο, που δεν ανακοινώνουν το ύψος των εσόδων τους, τα οποία προέρχονται από το κράτος με απ’ ευθείας επιχορηγήσεις. Σύμφωνα με πληροφορίες, το εν λόγω Κέντρο το 2009 εισέπραξε μόνο από το υπουργείο Παιδείας περίπου 7 εκατομμύρια ευρώ!

Ασθένειες Δημοσίου

Παρά τις προσπάθειες εξωστρέφειας που διαρκώς καταβάλλουν μέλη της Ακαδημίας τα τελευταία χρόνια (το βιβλιοπωλείο με όλες τις εκδόσεις της σε στοά της οδού Πανεπιστημίου είναι μία από αυτές), αυτό που κυρίως καταλογίζεται στη δράση της Ακαδημίας Αθηνών είναι οι απελπιστικά αργοί ρυθμοί και η παντελής έλλειψη δημοσιοποίησης των δράσεών της. Το επίτομο Χρηστικό Λεξικό, έντυπο και ηλεκτρονικό, που είχε αναγγελθεί από την «K» ότι θα κυκλοφορούσε μέσα στο 2008, μετράει ήδη δύο χρόνια καθυστέρησης!

Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, πλήττεται και η Ακαδημία από διάφορες «ασθένειες» του δημόσιου τομέα. Στα χέρια της παρούσας διοίκησης έφτασαν πρόσφατα αιτήσεις για περίπου 200 (!) εκπαιδευτικά ερευνητικά ταξίδια και εντελώς συμπτωματικά οι ημερομηνίες όλων συνέπιπταν με το διάστημα των καλοκαιρινών διακοπών! Φυσικά, «κόπηκαν» οι περισσότερες από αυτές…

Αν ήθελε κανείς να χαρτογραφήσει τα συναισθήματα των πνευματικών ανθρώπων αυτής της χώρας για τους Αθάνατους, στις πρώτες σειρές θα βρισκόταν ο συντηρητισμός με τον οποίο χρεώνεται η Ακαδημία όταν καλείται να σχολιάσει προβλήματα της σύγχρονης κοινωνίας και ο ξεπερασμένος τρόπος δράσης του Ιδρύματος. Και ίσως αυτό το τελευταίο να είναι το πιο βασικό και το πιο δύσκολο στοίχημα για όσους βρίσκονται στο κτίριο της Αθηναϊκής Τριλογίας: να ξεπεράσουν τα βαρίδια των αρχών του 20ού αιώνα.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή