Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών. Εγκαινιάζεται τον Νοέμβριο με ένα μεγάλο συνέδριο, τους «Διαλόγους των Αθηνών». Εξωτερικά, ένα διάφανο, παραλληλόγραμμο «κουτί» από οριζόντιες μαρμάρινες λωρίδες (προμελέτη: Architecture Studio). Το κτίριο, με εμβαδόν 18.000 τετραγωνικά μέτρα, ανεγείρεται σε ιδιόκτητο οικόπεδο τριών στρεμμάτων και καλύπτει ένα ολόκληρο οικοδομικό τετράγωνο. Την ημέρα οι λευκές οριζόντιες μαρμάρινες λωρίδες των όψεων από μακριά ανακλούν το αττικό φως προσδίδοντας σ’ αυτό έναν κυματισμό. Η εντύπωση αντιστρέφεται τη νύχτα, όταν οι μαρμάρινες λευκές λωρίδες φωτίζονται διαφορετικά και εμφανίζεται το εσωτερικό του κτιρίου και κυρίως το θερμό κέλυφος που περιβάλλει τις αίθουσες εκδηλώσεων. Στο εσωτερικό δύο αίθουσες 900 και 220 θέσεων, εκθεσιακός χώρος 700 τ. μ., η ηλεκτρονική βιβλιοθήκη, το στούντιο επαγγελματικών ηχογραφήσεων και το εστιατόριο με θέα στην Ακρόπολη. Η μεγάλη αίθουσα διαθέτει σκηνή κατάλληλη για θεατρικές παραστάσεις, συμφωνική ορχήστρα, όπερα, χορό και κινηματογράφο, διαλέξεις και συνέδρια.
Εθνική Πινακοθήκη. Το συγκρότημα της Εθνικής Πινακοθήκης – Μουσείου Αλεξάνδρου Σούτζου που βλέπουμε σήμερα δεν ολοκληρώθηκε ποτέ. Αποτέλεσμα αρχιτεκτονικού διαγωνισμού του 1956 (αρχιτέκτονες: Ν. Μουτσόπουλος, Π. Μυλωνάς και Δ. Φατούρος), κατασκευάστηκε στα τέλη της δεκαετίας του ’60 χωρίς να κτιστεί ο τρίτος όροφος του δεύτερου κτιρίου. Τώρα θα προστεθεί αυτός ο «ξεχασμένος» όροφος στην πτέρυγα της Μιχαλακοπούλου, προσφέροντας πολύτιμους χώρους για τις μόνιμες συλλογές. Σημαντική αρχιτεκτονική χειρονομία ένας επιμήκης πυρήνας κατακόρυφων κυκλοφοριών που θα διατρέχει ολόκληρη την πτέρυγα με ράμπες, κλιμακοστάσια, ανελκυστήρες. Συνολικά υπολογίστε επιπλέον 6.000 τ. μ. Τη νέα μελέτη υπογράφουν τα γραφεία Αρχιτεκτονική ΕΠΕ Π. Γραμματόπουλος-Χ. Πανουσάκης, Δ. Βασιλόπουλος και Συνεργάτες Ε. Ε.
Πολιτιστικό και Εκπαιδευτικό Πάρκο Σταύρος Νιάρχος. Αρχίζοντας από το τελευταίο μέτωπο κτιρίων της Καλλιθέας, ο Ρέντσο Πιάνο διαμορφώνει έναν κλιμακωτό λόφο που υψώνεται μέχρι το τέλος του πάρκου, τοποθετώντας το ενιαίο συγκρότημα της Βιβλιοθήκης και της Λυρικής Σκηνής στο νοτιοανατολικό άκρο του οικοπέδου. Η μικρή κλίση πετυχαίνει δύο βασικούς στόχους της προμελέτης: το τέλος του περιπάτου αποκαλύπτει ένα θεαματικό belvedere προς τη θάλασσα και εγκιβωτίζει σημαντικό μέρος του κτιριακού όγκου κάτω από το πάρκο. Ετσι, το κτιριακό συγκρότημα θα ξεπροβάλλει κυριολεκτικά μέσα από τη γη, με αιχμή το Αναγνωστήριο της Βιβλιοθήκης, το Reading Room, μια «ιπτάμενη» κουπαστή από γυαλί που θα αγναντεύει τη θάλασσα. Το κτίριο δεν θα είναι καλυμμένο με πράσινο μόνο όσο βρίσκεται κάτω από τη γη. Οταν ολοκληρωθεί θα διαθέτει μια από τις μεγαλύτερες πράσινες επιφάνειες της Ευρώπης: σειρές από αλλεπάλληλες και διασυνδεδεμένες βολταϊκές κυψέλες θα καλύπτουν τις ενεργειακές ανάγκες του συγκροτήματος, αξιοποιώντας τις πράσινες πηγές ηλιακής και αιολικής ενέργειας. Η ενιαία στέγη θα ενοποιεί αισθητικά και λειτουργικά τα συγκροτήματα της Βιβλιοθήκης και της Λυρικής Σκηνής. Δεύτερο σημαντικό ενοποιητικό στοιχείο η πλάζα, μια σύγχρονη εκδοχή της αρχαιοελληνικής αγοράς που θα συγκεντρώνει δραστηριότητες πολύ πέρα από αυτές καθαυτές των δύο οργανισμών.
Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. H μετάβαση στη νέα εποχή του παλιού εργοστασίου του Φιξ «εγγράφεται» στο μέτωπο της Καλλιρρόης, κυρίως, όπου διατυπώνεται με μεγαλύτερη σαφήνεια η «κεντρική ιδέα» της μελέτης. Εδώ επιχειρείται μία συμβολική υπόμνηση της τοπογραφίας της περιοχής: η «τομή» του γειτονικού Ιλισού, που έρρεε μέχρι τη δεκαετία του ’50 πριν καλυφθεί από τη λεωφόρο Καλλιρρόης, «επανέρχεται» με την πέτρινη «κουρτίνα» που ντύνει την όψη της εισόδου του μουσείου, αναφορά στα ιζηματογενή πετρώματα της κοίτης του, και τον υδάτινο τοίχο στο επίπεδο του ισογείου, ανάμεσα στον όγκο των εκθέσεων και το έδαφος. Αντίθετα η όψη της Συγγρού παραμένει ως έχει, φόρος τιμής στην αρχική σύλληψη του κτιρίου από τον αρχιτέκτονα Τάκη Ζενέτο. Η υπαίθρια γλυπτοθήκη διαμορφώνεται στις ελικοειδείς διαδρομές ενός κήπου-λαβύρινθου, ενώ το εστιατόριο θα προσφέρει μοναδικές όψεις της πόλης. Τη μελέτη υπογράφουν τα γραφεία 3SK Στυλιανίδης Αρχιτέκτονες, Tim Ronalds Architects I. Μουζάκης & Συνεργάτες Αρχιτέκτονες ΕΠΕ.
Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή. Μια νεοκλασική πολυκατοικία στην οδό Ερατοσθένους, στο Παγκράτι, θα είναι η βάση του μουσείου που προσπαθεί τα τελευταία 15 χρόνια να κατασκευάσει στην Αθήνα το Ιδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή. Στη μελέτη του γραφείου του αρχιτέκτονα Ιωάννη Βικέλα καταβάλλεται προσπάθεια να συνδυαστεί η ανάδειξη του υφιστάμενου διατηρητέου κελύφους και η επεξεργασία μιας σύγχρονης προσθήκης ώστε να αναπτύσσονται σ’ ένα ενιαίο λειτουργικό πρόγραμμα με αυξημένες απαιτήσεις και περιεχόμενο. Ο εκθεσιακός και εκπαιδευτικός χαρακτήρας του νέου μουσείου συνδέονται οργανικά μέσα από την ανάπτυξη χώρων βιβλιοθήκης, αίθουσας διαλέξεων, video room και παιδικού εργαστηρίου.
Βασιλίσσης Σοφίας, το Museum Mile της πρωτεύουσας
Αν στην Ελλάδα υπάρχει κάτι κοντά στο νεοϋορκέζικο Museum Mile (τα 1.500 μέτρα της 5ης λεωφόρου από τους 82 δρόμους και το Μητροπολιτικό Μουσείο μέχρι τους 104 δρόμους και το El Museo del Barrio, που συνδέει δέκα μουσεία και πολιτιστικούς οργανισμούς) είναι η λεωφόρος Βασιλίσσης Σοφίας στην Αθήνα. Σε ένα πολύ μικρότερο μήκος αναπτύσσονται το Μουσείο Μπενάκη, οι δύο πτέρυγες του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο και το Πολεμικό Μουσείο, ενώ τα τελευταία χρόνια έχουν προστεθεί το Ιδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη (στη συμβολή με την οδό Μέρλιν) καθώς και η γειτονική γκαλερί Γκαγκόζιαν. Το αθηναϊκό Museum Mile θα μπορούσε να συμπεριλάβει και την Εθνική Πινακοθήκη στη συμβολή της Βασιλίσσης Σοφίας με τη λεωφόρο Βασιλέως Κωνσταντίνου.