Η Καρύταινα απέχει 54 χλμ. από την Τρίπολη, 20 χλμ. από τη Μεγαλόπολη και 17 από τη Στεμνίτσα. Είναι χτισμένη αμφιθεατρικά πάνω σε λόφο, περίπου στα 550 μέτρα. Περπατώντας στον οικισμό θα δείτε υπέροχα πέτρινα σπίτια, πολλά από τα οποία είναι του 19ου αιώνα, ενώ στην κορυφή του λόφου βρίσκεται το φράγκικο κάστρο της, ένα από τα πιο γνωστά φρούρια της Πελοποννήσου από την περίοδο της Φραγκοκρατίας, της Τουρκοκρατίας και της Επανάστασης του 1821. Είναι χτισμένο πάνω στα ερείπια της αρχαίας πόλης Βρένθης και μιας βυζαντινής εκκλησίας.
Η ιστορία της
Αν ανατρέξουμε στη Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια του 1931, θα μάθουμε για την Καρύταινα ότι πρόκειται για… «μικρά κώμη της επαρχίας Γορτυνίας του Νομού Αρκαδίας, αποτελούσα ιδίαν κοινότητα. Κείται βορειοδυτικώς του όρους Διαφόρτι, παρά την δεξιάν όχθην του Αλφειού, επί υψομέτρου 583, συνδέεται δε δι’ αμαξιτής οδού μετά της προς Β. Δημητσάνης και μετά της προς Ν. Μεγαλουπόλεως. Εχει ειρηνοδικείον, υποθηκοφυλακείον, αστυνομικόν σταθμόν, ΤΤΤ γραφείον, ημιγυμνάσιον και δημοτικόν σχολείον. Κάτοικοι (1928) 925.
Η Καρύταινα, προφανώς προϋπάρχουσα της φραγκικής κατακτήσεως, ωχυρώθη από τον Ούγωνα Βρυγέρην, τον λαβόντα την βαρωνίαν αυτής μετά 22 τιμαρίων, διά να προστατευθή η περιοχή από τους Σλαύους των Σκορτών ή μάλλον από τους Γορτυνίους, οίτινες έσωζον εισέτι το όνομα τούτο εκ της πάλαι ποτέ σλαυικής επιδρομής, αφ ης ετήρησαν μόνον την προφοράν και το πυρρότριχον. Το φρούριον της Καρυταίνης υπήρξεν εκ των οχυρωτάτων της Φραγκοκρατίας, διετηρήθη δ’ ανέπαφον επί αιώνας».
Το 1320 κατέλαβαν με δωροδοκία το κάστρο και την πόλη οι Παλαιολόγοι, ενώ από τα μέσα του 15ου αιώνα, το 1461 συγκεκριμένα, περιήλθε στα χέρια των Τούρκων. Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας η Καρύταινα αναδείχθηκε σε σημαντικό εμπορικό κέντρο καπνού, μεταξωτών και κρασιού, καθώς και διοικητικό. Κατά την Επανάσταση του ’21 διεδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην περιοχή. Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης επισκεύασε το κάστρο και το οχύρωσε το 1826 για να προστατευτούν τα γυναικόπαιδα της γύρω περιοχής από τις ορδές του Ιμπραήμ. Εδώ έχτισε και το σπίτι του ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης. Οποιος θυμάται τα παλιά πεντοχίλιαρα, είχαν πάνω μια άποψη της Καρύταινας και τη μορφή του Γέρου του Μοριά, ενώ οι ντόπιοι με περηφάνια θα σας πουν: «Να, το σπίτι του Κολοκοτρώνη».
Ευρήματα ελεφάντων
Εκανα μια πολύ σύντομη επίσκεψη στην πόλη και το κάστρο, αλλά πραγματικά μαγεύτηκα. Δύο ξενώνες και τρεις καφετέριες είδα όλες κι όλες, αλλά δεν έφυγα παραπονεμένος. Τη βρήκα έναν ιδανικό προορισμό για Σαββατοκύριακο.
Αναζητώντας στο Διαδίκτυο περισσότερες πληροφορίες, έμαθα ότι το λεκανοπέδιο της Μεγαλόπολης, που απλώνεται μπροστά στην Καρύταινα, ήταν στην προϊστορική εποχή λίμνη με 22 χιλιόμετρα μήκος και 10 πλάτος. Κατά την Πλειστόκαινο (1000000-50000 π.Χ.), έζησαν εκεί διάφορα ζώα: ελέφαντες, ρινόκεροι, ιπποπόταμοι, βίσωνες, ύαινες, ελάφια κ.λπ. Πριν από 100.000 χρόνια, συνεπεία γεωλογικών μεταβολών, τα νερά τούτης της λίμνης έφυγαν από τα στενά της Καρύταινας προς τη θάλασσα κι ότι κατά καιρούς ξεθάφτηκαν χαυλιόδοντες ελέφαντα μήκους τριών μέτρων.
Στην Καρύταινα ενώνεται ο Λούσιος (ο ποταμός όπου λούστηκε ο Δίας) με τον Αλφειό και μπορείτε να επιδοθείτε στο ράφτινγκ.
Αξιοθέατα
…η Εκκλησία του Αγίου Νικολάου κάτω από την πλατεία. Είναι του 13ου αιώνα με εξαίρετες και σπάνιες βυζαντινές αγιογραφίες καθώς και η Εκκλησία της Παναγιάς στο κάστρο (11ος-12ος αιώνας) που λέγεται και εκκλησιά του Κολοκοτρώνη επειδή εκεί πήγαινε για να εκκλησιαστεί.
…το κάστρο βέβαια σήμερα είναι μισογκρεμισμένο. Θα ανακαλύψετε όμως πως η θέα που διαθέτει είναι εξαιρετική.
…ο Ναός της Ευαγγελιστρίας απέναντι από το κάστρο και το κωδωνοστάσι της.
…ακριβώς κάτω από την Καρύταινα βρίσκεται ο Αλφειός και το σημείο της ένωσής του με τον Λούσιο. Πάνω στον Αλφειό, εκτός από τη νέα και μοντέρνα γέφυρά του, βρίσκεται κι ένα παλιό γεφύρι από τη Φραγκοκρατία που αξίζει να το δείτε. Υπάρχει κι ένα ενσωματωμένο εκκλησάκι στο γεφύρι, ο Ναός της Γεννεσίου Θεοτόκου!
Χρήσιμες πληροφορίες
Πώς θα πάτε:
Ο καλύτερος δρόμος είναι μέσω της εθνικής Κορίνθου-Τριπόλεως. Στον κόμβο της Νεστάνης στρίβετε δεξιά για Βυτίνα-Στεμνίτσα-Ελληνικά-Καρύταινα.
Πού θα μείνετε:
«Ξενοδοχείο Πελασγός», Καρύταινα, τηλ. 27910 – 31490 www.pelasgos.gr. Ξενώνας «ΒΡΕΝΘΗ», Καρύταινα, τηλ. 27910 – 31650
Πού θα φάτε:
Στο «Κάστρο» και στο εστιατόριο του ξενοδοχείου «Πελασγός» θα βρείτε καλά μαγειρευτά και ψητά.