«Αλλού πουλούν τα γράμματα κι αλλού πουλούν τη γνώση» Ινα Αναγνωστοπούλου, Λία Μπουσούνη – Γκέσουρα, 1864 παροιμίες και γνωμικά. Ξέρουμε τι σημαίνουν; Μεταίχμιο, 2010
ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ. «Λόγος γαρ βιωφελής η παροιμία»: σημαντικό κίνητρο για την έκδοση του παρόντος βιβλίου. Ενα κίνητρο, ωστόσο, το οποίο έπρεπε να συνδυαστεί με μεγάλο μόχθο και μεθοδική δουλειά, προκειμένου να μπορεί να αποδώσει καρπούς στον αναγνώστη. Αποτέλεσμα να απολαμβάνουμε τώρα έναν αληθινό οδηγό σκέψης αλλά και ακριβούς (με τους όρους της εμμεσότητας μιας παροιμίας) διατύπωσής της. Διότι πόσες φορές δεν έχουμε αντιμετωπίσει μια συμπεριφορά σαν αυτές που παρατίθενται παραδειγματικά στη συνέχεια χωρίς, όμως, να μπορούμε να την αποδώσουμε παρά μόνο περιγραφικά; Ετσι, το «Ακουσ’ ο κούκος ένα λόγο και ξεκούφανε τον κόσμο» «λέγεται για τους ανόητους οι οποίοι επαναλαμβάνουν συνεχώς κάτι ασήμαντο που άκουσαν, επειδή σ’ εκείνους έκανε εντύπωση», ενώ το «Εγίνηκεν ο σκύλος μας του λύκου υπηρέτης» «λέγεται όταν κάποιος που τον θεωρούσαμε πιστό και αφοσιωμένο φίλο μας συμμαχήσει με τον «εχθρό» μας, για να μας βλάψει». Οι συγγραφείς άντλησαν το υλικό τους από τις πολύτιμες μελέτες και συλλογές του Ν. Γ. Πολίτη, του Δημ. Σ. Λουκάτου, του Μ. Γ. Μερακλή, αλλά και από τις νεότερες εκδόσεις των Σ. Λ. Σκαρτσή και Λουκά Σίμου, όπως και από την ανέκδοτη συλλογή του Νάξιου πρωτοπρεσβύτερου Νικολάου Στεφάνου Ημέλλου· και, βέβαια, από προφορικές πηγές. Η ιδιαίτερη συμβολή των δύο συγγραφέων, και έγκριτων επιστημόνων και εκπαιδευτικών, στο σκεπτικό της παρούσας έκδοσης είναι η συστηματική ενασχόλησή τους με την έννοια της «αντίφασης», κυριαρχικής στις παροιμίες και τα γνωμικά. Οπως γράφουν στο «Εισαγωγικό σημείωμα», «στην αντίφαση όπως αποτυπώνεται στον παροιμιακό λόγο συνοψίζεται η λαϊκή σοφία που αποδέχεται απενοχοποιημένα τη σχετικότητα των πραγμάτων». Το βιβλίο αρθρώνεται σε έξι ενότητες: «Αντιφάσεις και αντιθέσεις σε ζεύγη παροιμιών και γνωμικών», «Παροιμίες και γνωμικά με την ερμηνεία τους», «Παροιμιόμυθοι με την ερμηνεία τους», «Επιλογή από παροιμίες και γνωμικά που εύκολα ερμηνεύονται», «Παροιμίες και γνωμικά: που περιέχουν βωμολοχίες ή έχουν τολμηρό και άσεμνο περιεχόμενο / που εκφράζουν εγωισμό, ιδιοτέλεια και κυνισμό / που αποτυπώνουν σεξιστικές αντιλήψεις / που προβάλλουν ρατσιστικές απόψεις», «Γνωμικά που αναφέρονται στο όνομα «Γιάννης»». Το εξαιρετικά λειτουργικό Ευρετήριο μάς καθοδηγεί από τη μια ενότητα στην άλλη, καθώς η ερμηνεία μιας παροιμίας μπορεί να δίνεται σε μια δεύτερη παρουσία της, σε άλλο σημείο του βιβλίου. Πρόκειται λοιπόν, για μια μικρή «εγκυκλοπαίδεια» στον συγκεκριμένο γνωστικό χώρο.