Αν και… «Αlaniarides», η Microsoft τούς έδωσε το πρώτο βραβείο μεταξύ 350 χιλιάδων(!) φοιτητών από ολόκληρο τον κόσμο. Οι Βαγγέλης Πτερνέας (23 ετών) και Γιώργος Καρακατσιώτης (28 ετών), φοιτητής ο πρώτος, απόφοιτος ο δεύτερος του Τμήματος Πληροφορικής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, έλαβαν μέρος στον παγκόσμιο διαγωνισμό Imagine Cup που διοργανώνει η Microsoft, παρουσιάζοντας την Touring Machine, μια μηχανή (software) εξατομικευμένων ξεναγήσεων σε εκθεσιακούς και αρχαιολογικούς χώρους.
Και για να μην υπάρχουν παρεξηγήσεις και λάθος συνειρμοί, το όνομα της ομάδας, «Alaniarides», προέρχεται από το μικρό όνομα του κορυφαίου μαθηματικού και θεωρητικού της επιστήμης της πληροφορικής, Αlan Turing, ενώ η ονομασία της εφαρμογής Touring Machine, του έξυπνου ηλεκτρονικού ξεναγού τους, κάνει ένα λογοπαίγνιο με το επίθετό του (Turing-Touring). Με αυτή τους τη διάκριση στους τελικούς της διοργάνωσης, που πραγματοποιήθηκαν πριν από λίγες ημέρες στο περίφημο Λίνκολν Σέντερ της Νέας Υόρκης, τα δύο νέα παιδιά απέδειξαν ότι στην Ελλάδα της κρίσης, οικονομικής, ηθικής, πνευματικής, υπάρχει ταλέντο, καινοτομία, σκληρή δουλειά και δυνατά μυαλά, που ξεχωρίζουν μεταξύ χιλιάδων άλλων συνομηλίκων τους από χώρες όπως η Ινδία, η Ταϊβάν, η Αμερική, η Κίνα, που στον τομέα της πληροφορικής έχουν εξαιρετικά υψηλό επίπεδο.
Τι είναι, όμως, αυτό που έκανε τους υπευθύνους της Microsoft να τους δώσουν το πρώτο βραβείο στην κατηγορία «Διαλειτουργικότητα», τι κάνει δηλαδή μοναδικό τον δικό τους ηλεκτρονικό ξεναγό; «Βραβεύτηκε η δυνατότητα της μηχανής να προσαρμόζεται στον χρήστη. Αλλά και στο περιβάλλον. Βρίσκει τη θέση του χρήστη και του δίνει πληροφορίες για την ευρύτερη περιοχή. Εχει πλήρη εποπτεία του χώρου», εξηγεί ο 23χρονος Βαγγέλης Πτερνέας, ο οποίος ανέλαβε να μας συστήσει τους «Alaniarides», καθώς ο δεύτερος της παρέας, Γιώργος Καρακατσιώτης, υπηρετεί τη θητεία του στον στρατό.
Ερευνητικό πρόγραμμα
«Υπάρχει μια μεγάλη ιστορία πίσω από την Touring Machine», συνεχίζει ο Βαγγέλης. «Οι γονείς μου και του Γιώργου ήταν φίλοι και συνάδελφοι – είναι και οι τέσσερις καθηγητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Κι επειδή μένουμε κοντά, στο Αιγάλεω εγώ, στην Αγία Βαρβάρα εκείνος, κάναμε παρέα, έμπλεξαν τα δίκτυά μας! Συχνά, λοιπόν, οι γονείς μας μάς πήγαιναν σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους. Και τις περισσότερες φορές βαριόμασταν, γιατί πολλά πράγματα δεν τα καταλαβαίναμε. Προσπαθούσαμε επί τόπου να βρούμε αναλυτικές πληροφορίες, δεν βρίσκαμε, οπότε μας είχε μείνει ένα μικρό απωθημένο! Μέχρι που ανακαλύψαμε, στο πανεπιστήμιο, ένα πολύ αξιόλογο ερευνητικό πρόγραμμα, από τα λίγα που υπάρχουν στην Ελλάδα. «Τρέχει» εδώ και τέσσερα χρόνια στο Τμήμα Πληροφορικής και είναι μια μηχανή παραγωγής φυσικής γλώσσας. Για παράδειγμα, παίρνει έναν πίνακα στοιχείων, π.χ. Παρθενώνας, μάρμαρο, Περικλής και μπορεί να συντάξει προτάσεις όπως «ο Παρθενώνας είναι φτιαγμένος από μάρμαρο και χτίστηκε επί Περικλή». Οπότε, έχοντας απλώς κάποια στοιχεία, φτιάχνει προτάσεις σαν πραγματικός άνθρωπος.
»Πρόκειται, δηλαδή, για ένα έργο τεχνητής νοημοσύνης, που αναπτύχθηκε εξαιρετικά από την ομάδα επεξεργασίας φυσικής γλώσσας με πρωτεργάτες τους καθηγητές Ιω. Ανδριτσόπουλο και Δημήτρη Γαλάνη. Καθώς είχαμε ήδη γίνει μέλη της ερευνητικής ομάδας, σκεφτήκαμε να το χρησιμοποιήσουμε σε μια δική μας εφαρμογή δημιουργώντας μια μηχανή ξενάγησης που να παράγει κείμενα σύμφωνα με τον τύπο και την ηλικία του επισκέπτη. Αλλιώς μιλάς σε ένα παιδί και αλλιώς σε έναν ενήλικο. Το περιεχόμενο προσαρμόζεται. Γίνονται συγκρίσεις μεταξύ εκθεμάτων, δίνονται πληροφορίες για την ευρύτερη περιοχή, παράγεται με λίγα λόγια κάτι πολύ δυναμικό και καθόλου στατικό. Το μόνο που κάνει ο χρήστης είναι να επιλέξει ανάμεσα σε δύο – τρεις επιλογές. Την ηλικία, το αν θέλει εκτενή ή σύντομη περιγραφή, και το αν επιθυμεί να γίνονται συγκρίσεις. Από κει και πέρα το σύστημα είναι αρκετά έξυπνο για να καταλάβει, λ.χ., αν ο χρήστης περνάει για δεύτερη φορά από κάποιο μνημείο, οπότε επιλέγει να του δώσει μια καινούργια πληροφορία. Μέχρι στιγμής, έχουμε κάνει πιλοτικά μία ξενάγηση για την Αρχαία Αγορά και μία για τη Νέα Υόρκη, την οποία παρουσιάσαμε στον τελικό της διοργάνωσης και είχε εφαρμογή σε κινητά Windows phone. Το πρόγραμμα θα κυκλοφορήσει στο εμπόριο τον Σεπτέμβριο, όταν θα είναι έτοιμες και οι εφαρμογές για iphone και android. Φυσικά, υπάρχει και η ιστοσελίδα μας (http://touringmachine.cs.aueb.gr) όπου ο επισκέπτης μπορεί να δει όλες τις διαθέσιμες ξεναγήσεις σε 3d».
Γραφειοκρατία
Πώς, όμως, ελέγχεται η εγκυρότητα του περιεχομένου; «Το ποιος θα εισάγει τις πληροφορίες -γιατί θεωρητικά μπορεί ο καθένας- μας βασάνισε αρκετά», ομολογεί ο Βαγγέλης. «Καταλήξαμε ότι είναι καλύτερα να τις εισάγει το εξειδικευμένο προσωπικό των μουσείων και αρχαιολόγοι. Για να αποφευχθούν λάθη και ανακρίβειες. Και ο χρήστης να μπορεί μόνο να ανεβάζει φωτογραφίες και να βαθμολογεί ξεναγήσεις ώστε να γίνονται βελτιώσεις στην πορεία.
Ετσι, θα υπάρχει διαδραστικότητα χωρίς να επηρεάζεται η εγκυρότητα των πληροφοριών που παρέχει το πρόγραμμα. Βέβαια, στην Ελλάδα δεν είναι και τόσο εύκολο να συνεννοηθείς. Ηρθαμε σε επαφή με αρχαιολόγους και μουσεία, αλλά δεν μπορώ να πω ότι γίνονται όλα πολύ γρήγορα, καθότι υπάρχουν γραφειοκρατικά κωλύματα. Πρέπει να πάρουμε άδεια για τις φωτογραφίες, να πάρουμε άδεια από το ΚΑΣ (κεντρικό αρχαιολογικό συμβούλιο) κ.τ.λ. Πέρυσι, μάλιστα, συναντηθήκαμε με τον υπουργό Πολιτισμού Παύλο Γερουλάνο, κι ενώ του άρεσε το Touring Machine δεν υπήρξε κάποια άλλη εξέλιξη. Ιδανικά, αυτό που θέλουμε είναι κάθε μουσείο και κάθε αρχαιολογικός χώρος να επιθυμεί να εισαχθεί στο σύστημα».
Η συζήτηση με έναν νέο ανήσυχο και ταλαντούχο άνθρωπο δεν μπορεί να μην οδηγήσει στην ερώτηση «θα μείνεις ή θα φύγεις από την Ελλάδα». «Σκέφτομαι να φύγω στο εξωτερικό όταν τελειώσω τη σχολή», απαντάει σχεδόν ακαριαία ο Βαγγέλης. «Εχω επιλέξει κάποια πανεπιστήμια στην Ελβετία, την Αγγλία και τη Σκανδιναβία για να κάνω σε κάποιο απ’ αυτά το μεταπτυχιακό μου. Και ιδανικά θα ήθελα να δουλέψω έξω. Με απογοητεύουν πολλά πράγματα στην Ελλάδα. Το επίπεδο στη σχολή μου, όπως φαντάζομαι σε όλο το ελληνικό πανεπιστήμιο, είναι χαμηλό. Δεν γνωρίζω κάποια ελληνική σχολή που να είναι υψηλού επιπέδου.
Απλώς, το καλό με την πληροφορική είναι ότι μπορεί κανείς να ασχοληθεί και μόνος του χωρίς να περιμένει τα πάντα από τη σχολή. Δεν είναι όπως στην ιατρική, για παράδειγμα. Υπάρχει πολλή πληροφορία και στο Διαδίκτυο και σε εξειδικευμένα βιβλία. Γενικά, όμως, είναι μεγάλος ο δρόμος που πρέπει να διανύσουν τα ελληνικά πανεπιστήμια για να φτάσουν στο επίπεδο των ξένων. Μπορεί κάποιοι καθηγητές να είναι καλοί, αλλά το επίπεδο σπουδών δεν είναι καλό. Μπορεί, αν συγκρίνεις τον κύκλο μαθημάτων ενός ελληνικού πανεπιστημίου με τον αντίστοιχο ενός ξένου πανεπιστημίου, θεωρητικά να είναι παρόμοιοι, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι γίνεται η ίδια δουλειά.
Το ξένο πανεπιστήμιο δεν έχει ούτε παρατάξεις, που να μην κάνουν μάθημα τη μισή χρονιά, ούτε καθηγητές που περιμένουν να πάρουν πρώτα τα λεφτά και μετά να κάνουν έρευνα ούτε γίνεται κάποιος διδακτορικός καθηγητής επειδή κολλούσε αφίσες με κάποια παράταξη».
Τα PIGS διαπρέπουν
Εκτός από τους Ελληνες Βαγγέλη Πτερνέα και Γιώργο Καρακατσιώτη, που κέρδισαν το πρώτο βραβείο στην κατηγορία «Διαλειτουργικότητα», άλλο ένα μέλος των PIGS, η ομάδα της Ιρλανδίας, κέρδισε την πρωτιά στην κατηγορία «Σχεδιασμός λογισμικού». Παρουσίασε μία συσκευή που συνδέεται με το αυτοκίνητο και καταγράφει την επικίνδυνη οδική συμπεριφορά, καθώς και την κατάσταση των συνθηκών στον δρόμο, προκειμένου να παρέχει άμεση ενημέρωση στον οδηγό. Η Microsoft Αμερικής ανακοίνωσε ότι στα επόμενα τρια χρόνια θα χρηματοδοτήσει με 3 εκατομμύρια δολάρια τις ιδέες εκείνες που προέκυψαν στον φετινό διαγωνισμό και που κρίνει ότι είναι εμπορικά εξελίξιμες.