Οι φρέσκιες ιδέες, η έμπνευση και το ανοιχτό βλέμμα μπορούν να κάνουν ελκυστικό στο ευρύ κοινό ακόμη και το περιβάλλον ενός μάλλον συντηρητικού και ίσως λίγο πληκτικού στα μάτια των πολλών χώρου. Αυτό το διάστημα και μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου η Βρετανική Βιβλιοθήκη αφιερώνει τον χώρο των περιοδικών της εκδόσεων σε ένα είδος, που αν και θεωρείται δευτερεύον, είναι δημοφιλές, συναρπαστικό και έχει άμεση σχέση με τη ζωή μας σήμερα.
Η έκθεση «Πέρα από αυτόν τον κόσμο: Η επιστημονική φαντασία, αλλά όχι όπως τη γνωρίζετε» παρουσιάζει στο κοινό τη λογοτεχνική πλευρά της επιστημονικής φαντασίας, από τον 2ο αιώνα μέχρι σήμερα, με ζωντανό και διαδραστικό τρόπο, που κάνει τον επισκέπτη να «παίζει» με τα εκθέματα.
Είναι η πρώτη φορά που η Βρετανική Βιβλιοθήκη ασχολείται με το είδος και ευτυχώς δεν το έκανε με αποστειρωμένο τρόπο. Με την είσοδό του στην αίθουσα ο θεατής βλέπει έναν ιπτάμενο δίσκο, λίγο παρακάτω ένα από τα τρίποδα ρομπότ του Ουέλς από τον «Πόλεμο των Κόσμων», παραδίπλα ένα ρομπότ που αφηγείται γνωστές ιστορίες επιστημονικής φαντασίας, σαν γιαγιά από έναν άλλο, μελλοντικό κόσμο.
Μεγάλη παράδοση
Οπως λέει ο Αντι Σόγιερ, από τους επιμελητές της έκθεσης και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Λίβερπουλ, «δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η επιστημονική φαντασία έχει διχάσει τους ειδικούς της λογοτεχνίας εδώ και δεκαετίες και εξακολουθεί να παραμένει πηγή συζητήσεων και διαφωνιών. Αυτό που δείχνει η έκθεση είναι ένας τρόπος να κάνουμε ερωτήσεις για τον κόσμο, το μέλλον του και τη θέση μας σ’ αυτόν, που έχει ρίζες σε έναν μεγάλο αριθμό λογοτεχνικών παραδόσεων και πολιτισμών. Αυτό που ονομάζουμε επιστημονική φαντασία έχει μια μεγάλη παράδοση και θα συνεχίσει να κυριαρχεί στην ποπ κουλτούρα για πολύ καιρό».
Η έκθεση πηγαίνει πίσω στις ρίζες της επιστημονικής φαντασίας, που βρίσκεται αρκετά παλαιότερα από τα μυθιστορήματα του Ιουλίου Βερν. Οι επιμελητές της έκθεσης, χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τους την αρχαία ελληνική μυθολογία, θεωρούν ότι το πρώτο δείγμα επιστημονικής φαντασίας έγραψε ο Λουκιανός ο Σαμοσατεύς. Η «Αληθινή ιστορία» του, μια σατιρική περιπετειώδης ιστορία, αναφέρει ότι οι πρωταγωνιστές βρίσκονται στη σελήνη, όπου τους μεταφέρει ένας τεράστιος πίδακας νερού.
Φυσικά στη Βρετανική Βιβλιοθήκη δεν υπάρχει αντίτυπο της ιστορίας από την εποχή του Λουκιανού. Υπάρχει όμως μια έκδοση του 1647, που την περιλαμβάνει. Και η διαδρομή σε παράλληλους κόσμους, εναλλακτικά συμπαντα, εικονικές πραγματικότητες συνεχίζεται μέχρι σήμερα, με στάσεις στη δουλειά συγγραφέων όπως ο Βερν, ο Ουέλς, η Μαίρη Σέλεϊ, αλλά και οι αδελφές Μπροντέ, που εκτός από τις δραματικές ρομαντικές ιστορίες τους, είχαν δημιουργήσει και ιστορίες φαντασίας.
Ως ένα είδος με επιρροή σε όλες τις μορφές της ψυχαγωγίας, η επιστημονική φαντασία και τα παρακλάδια της στη μουσική, το θέατρο, τον κινηματογράφο, την τηλεόραση, παρουσιάζονται με συνοπτικό τρόπο. Περισσότερος χώρος αφιερώνεται στα κόμικς και τις εικονογραφημένες ιστορίες, που έχουν συνοδεύσει την έντυπη καταγραφή των φανταστικών κόσμων από την αρχή σχεδόν της εμφάνισής της και της επαφής της με το κοινό. Και επειδή η φαντασία χαρακτηρίζεται έτσι μέχρι να γίνει πραγματικότητα, η Βρετανική Βιβλιοθήκη έχει δημιουργήσει ένα παιχνίδι γνώσεων.
Ο επισκέπτης επιλέγει από μια σειρά πολλαπλών λύσεων την απάντηση σε ερωτήσεις που αφορούν εφευρέσεις που χρησιμοποιούμε σήμερα και που εμφανίστηκαν για πρώτη φορά σε κάποια ιστορία επιστημονικής φαντασίας. Αν όλα αυτά δεν είναι αρκετά ψυχαγωγικά, υπάρχει μια σειρά με ακουστικά που παίζουν μουσικές από «άλλους κόσμους» σαν το «Space Oddity» του Ντέιβιντ Μπόουι, αλλά και το «Σήμα από τον Αρη» που ηχογράφησε το 1910 η μπάντα του Τζον Λακάλ.