Η Ρωσία ύστερα από πυρηνικό ολοκαύτωμα

Η Ρωσία ύστερα από πυρηνικό ολοκαύτωμα

4' 51" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η ιστορία του Αρτιόμ, του ήρωα στο μυθιστόρημα «Metro 2033», του Ρώσου Ντμίτρι Γκλούκχοβσκι, είναι μια φανταστική οδύσσεια. Είναι η ιστορία ενός ανθρώπινου πλάσματος που μεγαλώνει κάτω από τη γη, στον λαβυρινθώδη κόσμο του μετρό της Μόσχας όπου έχουν καταφύγει οι επιζώντες ενός πυρηνικού ολοκαυτώματος. Ο Γκλούκχοβσκι αφηγείται αυτόν τον κόσμο με την απλότητα που τον καταγράφουν τα μάτια του πρωταγωνιστή του. Αυτό υπενθυμίζει στον αναγνώστη τον ερεθισμό που βίωνε όταν ως παιδί καρφωμένο μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή, οδηγούσε τους ήρωες θρυλικών βιντεογκέιμ στη σωτηρία ή απλώς στην επιβίωση.

Ο συγγραφέας περιγράφει με ειλικρίνεια πως η πρώτη ύλη της έμπνευσής του υπήρξε το απόλυτο μετααποκαλυπτικό παιχνίδι «Fallout»: «Ημουν ένας από τους πολλούς που κάποτε ξόδευαν κάθε λεπτό ελεύθερου χρόνου για να παίξουν το παιχνίδι. Εάν σήμερα αναρωτηθώ τι με γοήτευσε τόσο πολύ σε εκείνο το ζοφερό σκηνικό, και γιατί συχνά τότε προσπαθούσα να φανταστώ πώς θα έμοιαζε η Ρωσία και η Μόσχα έπειτα από ένα πυρηνικό ολοκαύτωμα, σίγουρα θα στραφώ στο σοβιετικό παρελθόν μου. Κατά κάποιο τρόπο εμείς βιώσαμε μια Αποκάλυψη. Ο κόσμος μας όπως τον γνωρίσαμε, η Σοβιετική Ενωση, εξαϋλώθηκε. Η αυτοκρατορία κατέρρευσε, η ιδεολογία τσακίστηκε, το σύστημα αξιών καταστράφηκε, η οικονομία και το νόμισμα διαλύθηκαν. Η κοινωνία στην οποία βρεθήκαμε τη δεκαετία του ’90 ήταν ένας άγριος κόσμος. Στη Μόσχα η αγριότητα στον δρόμο ήταν τέτοια, που βγαίνοντας από το σπίτι σου δεν ήξερες εάν θα επιστρέψεις».

Στην Ελλάδα της κρίσης η εμπειρία του Αρτιόμ μοιάζει σαν αλληγορία. Σε ένα κόσμο σκοτεινό, από ένα άγριο παιχνίδι της τύχης, ο ήρωάς του κάνει το πρώτο βήμα μακριά από τον σταθμό που κατοικεί και προς το απολυτό σκοτάδι. Υστερα από ώρες ανάγνωσης και πολλές σελίδες, ο σκοτεινός κόσμος του μετρό της Μόσχας έχει μετατραπεί σε ένα οργανικό σύμπλεγμα όπου εύθραυστες ισορροπίες συντηρούν την ανθρωπότητα στο όριο της επιβίωσης.

Οι πρώτες γραμμές του μετρό της Μόσχας κατασκευάστηκαν το 1930 υπό την επίβλεψη του σκληρού σταλινικού Λαζάρ Καγκάνοβιτς. Εκτοτε ένας κόσμος επεκτάθηκε κάτω από την πόλη, δημιουργώντας σύμφωνα με τον Γκλούκχοβσκι το τέλειο μετααποκαλυπτικό σκηνικό. «Αυτό είναι το μεγαλύτερο πυρηνικό καταφύγιο στον πλανήτη. Οι περισσότεροι Μοσχοβίτες δεν υποψιάζονται καν ότι οι σταθμοί και τα βαγόνια που επισκέπτονται καθημερινά είναι απλώς η κορυφή ενός υπόγειου κόσμου. Γύρω από τους σταθμούς υπάρχουν μυστικές στοές, κυβερνητικά και στρατιωτικά μπούνκερ, αρτεσιανά πηγάδια, αποθήκες για τρόφιμα και φάρμακα, εκατοντάδες χιλιόμετρα ράγες, εκατομμύρια τετραγωνικά μέτρα θαλάμων. Το μετρό της Μόσχας είναι μια μεταμοντέρνα κιβωτός του Νώε. Το τελευταίο καταφύγιο του ανθρώπινου είδους και το τέλειο σκηνικό για ένα μυθιστόρημα».

Από το Μέλλον

Πριν ο Αρτιόμ ξεκινήσει την Οδύσσειά του για να κατακτήσει χιλιάδες αναγνώστες σε όλο τον κόσμο, το βιβλίο του Γκλούκχοβσκι είχε ήδη ολοκληρώσει τη δική του. Η ιστορία του «Metro 2033» είναι αυτή ενός από τα πρώτα διαδραστικά μυθιστορήματα και με κάποιο τρόπο δείχνει προς το μέλλον της μυθιστοριογραφίας μέσα από το Διαδίκτυο. Το 2002, όταν το πρώτο χειρόγραφο ήταν έτοιμο, ο συγγραφέας το έστειλε σε δέκα διαφορετικούς εκδότες. «Το απέρριψαν όλοι. Επειτα αποφάσισα να το ανεβάσω μόνος μου στο Διαδίκτυο».

Το 2002 επρόκειτο για μια εξωτική ιδέα, δεν υπήρχαν Facebook ή blogs και ο Γκλούκχοφσκι ανέβασε το κείμενο σε ένα homepage που έτρεχε με Flash και HTML, μια πρωτόγονη πλατφόρμα για τα σημερινά δεδομένα. Ηταν δωρεάν και προσβάσιμο από κάθε ενδιαφερόμενο. «Δέκα άνθρωποι την ημέρα, μετά εκατοντάδες, ο κόσμος άρχισε να το προσέχει.

Αρκετοί αναγνώστες ζήτησαν να αλλάξω την ιστορία του Αρτιόμ, που πέθαινε στη μέση του βιβλίου από ένα βίαιο και τυχαίο θάνατο και να τον αφήσω να συνεχίσει το ταξίδι του μέχρι το τέλος του βιβλίου». Ετσι ο ήρωας Αρτιόμ, έχοντας πεθάνει στα χέρια των εκδοτών, κερδίζει μια δεύτερη ζωή στα χέρια των αναγνωστών του. «Μπήκα στον πειρασμό και ξανάγραψα την ιστορία. Σήκωνα τα καινούργια κεφάλαια στην ιστοσελίδα, όπου ο κόσμος τα σχολίαζε και ακούγοντας την κριτική, ιδιαίτερα σε τεχνικά θέματα, διόρθωνα και βελτίωνα το κείμενο».

Η κοινότητα που συνόδεψε τον Γκλούκχοφσκι και τον Αρτιόμ στο ξαναγράψιμο της ιστορίας είχε πολλά να προσφέρει. «Ανάμεσα στους αναγνώστες μου υπήρχαν αξιωματικοί του στρατού, βιολόγοι, μηχανικοί του μετρό της Μόσχας. Ολοι τους είχαν κάτι σημαντικό να πουν. Ωστόσο η πιο σημαντική ένδειξη της διάδρασης ήταν ότι ο ήρωάς μου κέρδισε μια δεύτερη ευκαιρία χάρις στους αναγνώστες».

Το 2005 το μυθιστόρημα τυπώθηκε και σύντομα μεταφράστηκε σε 20 γλώσσες. Το 2007 ο Γκλούκχοβσκι βραβεύτηκε από την Ευρωπαϊκή Κοινότητα Επιστημονικής Φαντασίας για το «Μετρό 2033».

Το 2010 κυκλοφόρησε το ομώνυμο βιντεοπαιχνίδι και τώρα ο συγγραφέας διαπραγματεύεται τα δικαιώματα της χολιγουντιανής παραγωγής. Μπορεί το «Metro 2033» να εξελίχθηκε σε ένα επιτυχημένο προϊόν, αλλά ο δημιουργός του δεν φαίνεται να ξέχασε από πού προέρχεται. Ετσι πέρυσι ξεκίνησε το πρόγραμμα «The Universe of Metro 2033» όπου συγγραφείς από διαφορετικές πόλεις και χώρες, σε διαφορετικές γλώσσες, δημιουργούν τη δική τους πλοκή και ιστορίες μέσα στον κόσμο του Metro 2033.

«Η ιδέα είναι ότι όλοι μαθαίνουμε τι συμβαίνει στη Μόσχα το 2033. Οι άνθρωποι επιζούν στους σταθμούς του μετρό της πόλης, ενώ στην επιφάνεια της γης κυριαρχούν η ραδιενέργεια και τα δολοφονικά μεταλλαγμένα πλάσματα… Τι συμβαίνει όμως στην Αγία Πετρούπολη; Στη Σιβηρία; Στην Απω Ανατολή; Στην Ευρώπη, το Ηνωμένο Βασίλειο; Οι Ηνωμένες Πολιτείες επιβίωσαν; Το δικό μου βιβλίο δεν αναφέρει τίποτα γι’ αυτό, άρα άλλοι λογοτέχνες μπορούν να συνδημιουργήσουν αυτόν τον κόσμο μαζί με εμένα. Εως τώρα, δεκαπέντε νουβέλες έχουν κυκλοφορήσει, βασισμένες σε ιστορίες σε άλλες πόλεις στη μετααποκαλυπτική Ρωσία και Ουκρανία.

Ενας Βρετανός, ο Grant McMaster, ολοκλήρωσε το πρώτο ξενόγλωσσο (όχι ρωσικό) κείμενο με τίτλο «Metro 2033: Βritannia».

Ο Ιταλός Tullio Avoledo τελειώνει το δικό του που εξελίσσεται στη μετααποκαλυπτική Ρώμη και Βενετία το 2033.

Ενας Κουβανός και ένας Αμερικανός θα δουλέψουν μαζί μας σύντομα. Το πρότζεκτ θα μεταφερθεί φέτος και στη Γερμανία, την Πολωνία, τη Σουηδία, την Ιταλία και άλλες ανατολικοευρωπαϊκές χώρες.

Θα χαιρόμουν πολύ εάν ένας ταλαντούχος Ελληνας συγγραφέας ήθελε να καταστρέψει την Αθήνα και να μολύνει το Αιγαίο με ραδιενέργεια. Ελάτε να καταστρέψουμε αυτόν τον πληκτικό κόσμο όλοι μαζί».

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή