«Στο τέρμα της τρελής ανηφόρας της μικρής, ανηφορικής οδού Χερσώνος, στα μισοσπασμένα της σκαλοπάτια, λίγο πριν βγεις στις πρασινάδες του Λυκαβηττού, ένα ζευγάρι χωρικών, ασπρόμαυροι, σε χοντρό ράστερ φωτοτυπημένοι, επάνω στον γάιδαρό τους, τοιχοκολλημένοι στο φυσικό τους μέγεθος, σε κοιτάζουν στα μάτια έτοιμοι να επιστρέψουν στο φυσικό τους περιβάλλον».
Μια όψη της πόλης, της Αθήνας, με αναγνωρίσιμες οδούς και διαδρομές, αλλόκοτη, απρόσμενη, ετερόκλητη, περιγράφει ο δημοσιογράφος Γιάννης Νένες. Στην Γκαλερί Ζουμπουλάκη από τις 9 Φεβρουαρίου υπάρχουν αρκετές όψεις της «Μεγάλης πόλης», της Αθήνας, έτσι όπως τις φαντάστηκαν ή τις βίωσαν οι εικαστικοί καλλιτέχνες Διαμαντής Αϊδίνης, Γιάννης Γκανάς, KA-KO Project (Αρης Κατσιλάκης και Χάρης Κοντοσφύρης), Νίκος Λαγός, Μυρτώ Σταμπούλου, Κώστας Χριστόπουλος και Daniel Egneus. Ολοι έστησαν όψεις της πόλης, πολύχρωμες, ασπρόμαυρες ή τρισδιάστατες. Ο Γιάννης Νένες έντυσε με λέξεις τα εικαστικά έργα, με έξι ιστορίες αγάπης στους δρόμους της Αθήνας που έχουν διαφορετικό χρώμα. Κόκκινο, μπλε, άσπρο – μαύρο, ροζ, σάπιο μήλο και το χρώμα του ορείχαλκου.
Κόκκινο: «Τα πρόσωπα των μοναχικών οδηγών αναβοσβήνουν κόκκινο – σκοτάδι – κόκκινο – σκοτάδι, πράσινο σταματημένοι περιμένοντάς ν’ ανάψει, στα ποτάμια των λεωφόρων τις νύχτες, όταν δεν πηγαίνουν πουθενά – μόνον άσκοπα γυρίζουν» γράφει ο Γιάννης Νένες και ο Daniel Egneus μας προσκαλεί στα έργα του, σε μια πόλη που θυμίζει λούνα παρκ, έχει χρώματα, φώτα, μεγάλα κτίρια και μικρούς ανθρώπους που τρέχουν.
Ροζ: «Τα γκρίζα τσιμέντα στο Γκάζι, λουσμένα από τα πορτοκαλί φώτα του δήμου, δείχνουν πάντα ροζ, αυτό της ευτυχίας της στρουθοκαμήλου πατημένης από χιλιάδες ωλ-σταράκια» και οι KA-KO Project επέλεξαν το επεξεργασμένο τσιμέντο για να στήσουν μια όψη της πόλης που συναντάμε πια σε πολλές γωνίες της: την «οικοσκευή» ενός άστεγου, το σπιτικό του από κιβώτια και χαρτόκουτα και την παρέα ενός σκύλου στη μοναξιά του.
Σάπιο μήλο: «Το Σάββατο τελειώνει απότομα, μ’ ένα μεγάλο γκουπ. Σκάνε αργά το απόγευμα οι ντάνες με τις εφημερίδες στα πεζοδρόμια των περιπτέρων, με πάταγο δηλώνουν το φρεσκοτυπωμένο άχθος των ειδήσεών τους, την ελαφρότητα των προσφορών τους, πάνω στα καρώ πλακάκια – σάπιο μήλο, γκουπ και ξέρεις ότι ήρθε η ώρα να γυρίσεις σπίτι» περιγράφει στο χρώμα. Και ο Νίκος Λαγός έστησε μια πόλη που «αφήνεται στη νύχτα του Σαββάτου», που γιορτάζει, ανακατεύεται με όλα, μέχρι και με ελέφαντες, τραγουδάει, γελάει, γράφει συνθήματα στους τοίχους, ζωγραφίζει.
Ορείχαλκος: «Πάντα θα περνάς τη Διδότου και θα ρίχνεις μια απογοητευμένη ματιά στην προτομή της Λαμπέτη. Κάποιος δεν ήρθε ποτέ στο ραντεβού σας». Ο Κώστας Χριστόπουλος ζωγράφισε κτίρια γνωστά ή άγνωστα, επώνυμα ή ανώνυμα, ολοκληρωμένα ή γιαπιά, καλώντας μας σε μια διαφορετική διαδρομή. Και ο Διαμαντής Αϊδίνης
Μπλε: «Τα στένσιλ της Madonna, στους τοίχους ψεκασμένα της εφιαλτικής Ασκληπιού, τρέχουν ρυάκια τα πιο αληθινά μπλε δάκρυα που είδε ποτέ αυτός ο δρόμος». Ο Διαμαντής Αϊδίνης έφτιαξε μια δική του πόλη, ντενεκεδούπολη, τρισδιάστατη, γοητευτική, που συνομιλούσε όμως με τις αληθινές εικόνες της πόλης που προβάλλονταν στον τοίχο πίσω της.
Η Αθήνα εμπνέει, γοητεύει, συγκινεί, προβληματίζει. Η Αθήνα εξακολουθεί να τροφοδοτεί τους δημιουργούς αυτής της πόλης. Ισως τώρα περισσότερο από κάθε άλλη φορά.
Εμπορικά κέντρα και πόρτες
Από τους νεότερους καλλιτέχνες της έκθεσης είναι ο Γιάννης Γκανάς και η Μυρτώ Σταμπούλου. Ο ζωγράφος Γιάννης Γκανάς παρουσίασε μια σειρά από πόρτες. Εκείνες τις απλές σιδερένιες πόρτες που οδηγούσαν στα εσωτερικά των σπιτιών της δεκαετίας του ’50 και του ’60. Τις μονόχρωμες, με τις περίτεχνες σιδεριές. Χρωματιστές, υπαρκτές όλες, μέρος της έρευνάς του στο Μεταξουργείο και τον Βοτανικό. Μια έρευνα που κάνει εδώ και καιρό, αφού «αυτές οι πόρτες μ’ ενδιαφέρουν σαν ένα πολύ χαρακτηριστικό κομμάτι της πόλης που εξαφανίζονται μαζί με τα σπίτια. Οι πόρτες είναι σαν τα μάτια του δρόμου, είναι οι μάρτυρες που ξεχωρίζουν τη ζωή την έξω από τη ζωή τη μέσα, η οποία αυτή την περίοδο αλλάζει πάρα πολύ. Αλλά δεν νομίζω ότι μπορώ να ξαναπάω εκεί, γιατί είναι μια περιοχή που δεν θέλεις να περάσεις ούτε με το αυτοκίνητο. Εχουν αλλάξει πολλά πράγματα στην Αθήνα». Δεν του αρέσει καθόλου που «αποκοβόμαστε από περιοχές όπου κάποτε κυκλοφορούσαμε ελεύθερα. Ολόκληρα οικοδομικά τετράγωνα αλλάζουν εντελώς χρήση. Νιώθω ακριβώς το ίδιο συναίσθημα όπως όταν χάνω φίλους. Ομως χάνουμε τις μνήμες μας».
Ημίφως πραγματικότητας
Εργα που ανήκουν σε μια γενικότερη σειρά ήταν η πρόταση της Μυρτώς Σταμπούλου. «Αυτά τα έργα είναι πέντε εμπορικά κέντρα που είναι μη τόποι, μέρη που μπορείς να βρεις σε οποιαδήποτε πόλη, δεν έχουν τοπικότητα, και είναι πόλεις από μόνα τους. Είναι ελεγχόμενοι χώροι, που έχουν την αίσθηση του δημόσιου, αλλά είναι ιδιωτικοί χώροι. Ολα εκεί είναι ελεγχόμενα και μελετημένα. Ο φωτισμός, ο τρόπος που είναι κτισμένος ο χώρος, κι όλο αυτό είναι μια εμπειρία». Τη Μυρτώ Σταμπούλου ενδιαφέρει πάρα πολύ η σχέση αυτών των χώρων με την πραγματικότητα. «Είναι σαν ημίφως πραγματικότητας. Με ενδιαφέρει η κατασκευή της αντίληψης. Πώς κάτι που φαντάζεσαι επηρεάζει την πραγματικότητα και πώς αυτό επηρεάζει τη φαντασία σου».
Η έκθεση «Μεγάλη Πόλη» στην γκαλερί Ζουμπουλάκη θα διαρκέσει μέχρι τις 10 Μαρτίου.