Το αντίο του μεγάλου Κάσπερ Κένιχ

Το αντίο του μεγάλου Κάσπερ Κένιχ

3' 16" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

«Ενώπιον του Νόμου» είναι ο τίτλος της έκθεσης με την οποία επέλεξε ο Κάσπερ Κένιχ να τελειώσει την καριέρα του στο σπουδαίο μουσείο Λούντβιχ της Κολωνίας. Ο άνθρωπος που έχει επηρεάσει σημαντικότατα με τις επιλογές του τη σύγχρονη εικαστική τέχνη στη Γερμανία, διάλεξε μια παραβολή του Κάφκα για να στήσει την τελευταία του έκθεση. Ενας χωρικός εκλιπαρεί για χρόνια τον θυρωρό του Νόμου να τον αφήσει να μπει μέσα. Εκείνος τού θέτει διαρκώς εμπόδια, όμως ο ανθρωπάκος περιμένει υπομονετικά, ξοδεύοντας τη ζωή του και την περιουσία του, ελπίζοντας κάποτε να συναντήσει τον Νόμο.

Δεν θα τα καταφέρει, παρόλο που στο τέλος της σπουδαίας παραβολής του Τσέχου συγγραφέα μαθαίνουμε πως η είσοδος ήταν αποκλειστικά εξασφαλισμένη για τον ταλαίπωρο χωρικό. Ο άνθρωπος απέναντι στον νόμο που επιβάλλει η εκάστοτε εξουσία και η αξιοπρέπεια του ατόμου, η οποία συχνά προσβάλλεται, αποτέλεσαν τα στοιχεία που θέλησε να αναδείξει ο Κάσπερ Κένιχ σε αυτή έκθεση. Μια έκθεση που φιλοξενεί τα γλυπτά 29 σύγχρονων και παλαιότερων καλλιτεχνών. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από τη μέση, μια και εκεί δεσπόζει το πιο εντυπωσιακό ίσως έκθεμα. Πρόκειται για ένα θεόρατο μπρούντζινο άγαλμα, ύψους 4 μέτρων, φιλοτεχνημένο από τον Τόμας Σίτε. Το τιτλοφορεί ο «Πατέρας – Κράτος», ο οποίος με το άγρυπνο αυστηρό βλέμμα του παρακολουθεί τα πάντα.

Η μορφή του, σύμφωνα με τον καλλιτέχνη, φαίνεται να έχει κάποιες ομοιότητες με τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Ισχυρίζεται πως την εμπνεύστηκε την εποχή ακόμα που ο Σόιμπλε ήταν υπουργός Εσωτερικών και όχι με τη σημερινή του ιδιότητα ως υπουργού Οικονομικών. Κυριαρχεί το μπούστο, χωρίς όμως χέρια, και παραπέμπει σε μια γλυπτική αυστηρών απολυταρχικών καθεστώτων.

Λίγο παραπέρα εκτίθεται το «Καρουσέλ» του Μπρους Νάουμαν. Ο Αμερικανός καλλιτέχνης έχει δέσει ανάποδα στο «Καρουσέλ» ένα ελάφι, ένα λύκο και δύο κογιότ. Αιχμαλωτισμένα από την ανηλεή βία του ανθρώπου δεν έχουν διέξοδο, δεν μπορούν να ξεφύγουν. Είναι καταδικασμένα να υποφέρουν. Αυτήν ακριβώς την οργή του για την ανθρώπινη βία και τον εξευτελισμό που αυτός είναι ικανός να επιβάλει, σχολιάζει ο Μπρους Νάουμαν.

«Χτίζοντας ένα έθνος», είναι ο τίτλος του έργου ενός άλλου Αμερικανού καλλιτέχνη. Ο Τζίμι Ντάραμ, με το έργο του, εμβαδού πολλών δεκάδων τετραγωνικών μέτρων, μας υπενθυμίζει την εξόντωση των Ινδιάνων στην προσπάθεια να δημιουργηθεί το σύγχρονο αμερικανικό κράτος. Πρόκειται για μια μεγάλη εγκατάσταση με ξύλα, χαρτιά, γυαλιά, τενεκεδάκια και συνθήματα του τύπου «Καλός Ινδιάνος είναι ο νεκρός Ινδιάνος». Ο Τζίμι Ντάραμ, εικαστικός καλλιτέχνης, αλλά και συγγραφέας και ποιητής, αγωνίζεται εδώ και χρόνια για τα δικαιώματα των Ινδιάνων και τη διατήρηση των δασών.

Τα έργα αναδεικνύονται μέσα από τη γενναιόδωρη ευρυχωρία που τους παρέχεται. Μια έκθεση σχεδόν μνημειακή σε διαστάσεις, καλοστημένη, αν και όχι πάντα σαφής η πρόθεση των έργων. Οπως, για παράδειγμα, της 40χρονης Σκωτσέζας καλλιτέχνιδος Κάρλα Μπλακ, η οποία έχει αραδιάσει στο δάπεδο αρκετά κιλά γυψόσκονης και έχει περικυκλώσει την επιφάνεια με ροζ και διαφανή κορδελάκια. Από τον κατάλογο μαθαίνουμε πως «για την Μπλακ είναι σημαντικές οι εμπειρίες που κινούνται έξω από τη λογική σκέψη».

Υπό αυτή την έννοια το έργο είναι «επιτυχημένο». Ακόμα όμως και εάν δεν είναι πάντα άμεσα σαφής η σχέση κάποιων έργων με ένα πολιτικό και κοινωνικό περιεχόμενο στη συγκεκριμένη έκθεση, η ιδέα είναι σημαντική. Είναι σημαντικό να επιστρέψει στα μουσεία και στις γκαλερί μια τέχνη με μεγαλύτερο βάθος, με εντονότερο κοινωνικό και πολιτικό προβληματισμό. Η εποχή της οικονομικής κρίσης, ακόμα και αν αγγίζει περισσότερο την περιφέρεια, επιβάλλει πλέον γενικότερα μια άλλη ματιά. Τα τελευταία χρόνια χορτάσαμε ανόητες εγκαταστάσεις ή παρδαλές χειροτεχνίες χωρίς κανένα νόημα, αλλά που όμως εκπλήρωναν θαυμάσια την επιθυμία ενός ακόρεστου καταναλωτισμού υποτιθέμενης τέχνης.

Στην έκθεση «Ενώπιον του Νόμου», η Γερμανίδα Καντίτα Χέφερ απεικονίζει φωτογραφικά δώδεκα παραλλαγές του αριστουργήματος του Ροντέν «Οι αστοί του Καλαί» – έξι Γάλλοι πολίτες που παραλίγο να οδηγηθούν στην αγχόνη για να σώσουν, το 1346, την πόλη τους. Ο Αγγλος βασιλιάς Εδουάρδος ο Γ΄ τούς είχε ζητήσει να παραδοθούν, ώστε να σταματήσει την πολιορκία του. Μπορεί η εποχή μας να μην ευνοεί τους ηρωισμούς, επιτάσσει όμως έναν πιο ενεργό ρόλο των πολιτών. Και σε αυτό της τέχνης.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή