Το ξεχασμένο «Le temps de l’ amour» με τη φωνή της Φρανσουάζ Αρντί κορυφώνει τον «Ερωτα του φεγγαριού», γλυκαίνοντας με την αίσθηση του ρετρό τον πικρό και παράδοξο κόσμο του Γουές Αντερσον. Καλοκαίρι του 1965, ο μικρός Σαμ και η συνομήλική του Σούζι κλέβονται μετά το πρώτο ερωτικό τους σκίρτημα. Για εμάς που παρακολουθούμε την ιστορία τους, το τραγούδι της Αρντί έρχεται σαν μελωδική ανάσα για να γκρεμίσει με τη νοσταλγία την αυστηρή δομή της πομπώδους μουσικής του Μπέντζαμιν Μπρίτεν, με την οποία ξεκίνησε η ταινία.
Η φυγή της Σούζι και του Σαμ είναι η αφορμή για τον Αντερσον, ο οποίος επαναφέρει το μόνιμο και βασικό θεματικό του μοτίβο: την ασφυξία σε ένα δυσλειτουργικό οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον. Ο Αμερικανός σκηνοθέτης εδώ και χρόνια έχει στρέψει την κωμωδία προς το ιδιόρρυθμο, το μη κανονικό, αλλά και το παράλογο.
Τάξη και αταξία
Οι ήρωες που πλαισιώνουν τα δύο παιδιά φαινομενικά είναι ανέκφραστοι, χωρίς πάθη· θυμίζουν, άλλοτε παλιομοδίτικο καρτούν κι άλλοτε φιγούρες από τη συλλογή του Μπάστερ Κίτον. Ο παράξενος χαρτογράφος, ο οποίος παρεμβαίνει σαν σφήνα με πληροφορίες για το μέρος όπου πραγματοποιείται η περιπέτεια του Σαμ και της Σούζι, μοιάζει με ουρανοκατέβατο αφηγητή. Ο αρχηγός σε μια κατασκήνωση προσκόπων, όπου πρωτοαντικρίζουμε τον Σαμ, είναι κομμένος και ραμμένος στα μέτρα ενός «νερντ» – όχι σαν και αυτούς που κατακλύζουν σεξοκωμωδίες τύπου «American pie», αλλά σαν κομήτης από τον γαλαξία Ντίσνεϊ. Ο αστυνόμος, που ζει σαν ερημίτης σε τροχόσπιτο και έχει παράνομο δεσμό με τη μητέρα της Σούζι, είναι βαθιά τρυφερός και κοινωνικός άντρας. Ο εκκεντρικός πατέρας του κοριτσιού, που είναι αποτυχημένος σε αυτό του τον ρόλο, συμπληρώνει το καρέ.
Το παιδί προσπαθεί να ξεφύγει από τη σκιά του ενηλίκου. Ο διοπτροφόρος Σαμ, χαρισματικός και μάλλον απρόβλεπτος για τον μικρόκοσμο των προσκόπων, προσωποποιεί τη φαντασία και την αταξία σε ένα «σχολείο» στο οποίο το παιδί μαθαίνει την επιβίωση στη φύση αλλά και την αυστηρή πειθαρχία στην ιεραρχία. Η Σούζι ζει σε ένα σπίτι, εκ πρώτης όψεως παραμυθένιο αλλά στην πραγματικότητα δυσλειτουργικό, σαν κάστρο στο οποίο βασιλεύει η απόλυτη τάξη (τα δωμάτια είναι κύβοι τοποθετημένοι οριζόντια και κάθετα). Ο Σαμ είναι ορφανός και θέλει μια οικογένεια, ενώ η Σούζι θα ‘θελε να είναι ορφανή όπως οι ηρωίδες των ιστοριών που διαβάζει.
Ο Αντερσον δεν λέει καινούργια πράγματα, φτιάχνει όμως μια υπέροχη ταινία. Αντιμετωπίζει τον έρωτα αθώα και ηρωικά και τον αφήνει να πέσει σαν κεραυνός σε έναν κόσμο όπου η επικοινωνία και η συναισθηματική επαφή είναι ένα ζητούμενο. Ο Σαμ και η Σούζι έχουν κοινά σημεία με τα προικισμένα παιδιά που συναντήσαμε και στις προηγούμενες ταινίες του. Στην «Οικογένεια Τένενμπαουμ» το παιδί είναι ανήμπορο να διαχειριστεί την ενήλικη ζωή του εξαιτίας της συναισθηματικής ανωριμότητας που του έχει προκαλέσει το τραύμα της πατρικής εγκατάλειψης. Στις σουρεαλιστικές «Υδάτινες ιστορίες» όλα περιστρέφονται γύρω από την απόρριψη του εξώγαμου παιδιού από τον πατέρα – «θεό». Στο πιο εξωτικό «Ταξίδι στο Darjeeling», τρία αδέλφια, χαρισματικοί νεαροί άντρες, φαντάζουν σαν εξωγήινοι σε ένα πάλαι ποτέ παράδεισο των χίπηδων. Αναζητούν εκεί την εξαφανισμένη μητέρα τους μετά τον θάνατο του πατέρα τους.
Ρετρό και μελαγχολία
Ο «Ερωτας του φεγγαριού» είναι ένα ξεχωριστό είδος κινηματογράφου, όπως και το σύνολο του έργου του Αντερσον.
Η κωμωδία υπονομεύει το δράμα και τούμπαλιν, για να γίνει η ραχοκοκαλιά σε μια φόρμα στην οποία έχουν ιδιαίτερο ρόλο και σημασία η γεωμετρία, τα απαλά χρώματα, το παρελθόν ως φαντασιακή εικόνα, αλλά και μια ονειρική αίσθηση της μελαγχολίας που όμως δεν βαραίνει ούτε στο ελάχιστο το κινηματογραφικό κάδρο.
Η Σούζι το σκάει από το «κουτί» και ο Σαμ από το «στρατόπεδο». Το σχέδιο της απόδρασης, διατυπωμένο με λεπτομέρεια χαρτογράφου, θα τους οδηγήσει σε έναν μικρό όρμο στον οποίο θα δώσουν το όνομα «Moonrise Kingdom» (ο πρωτότυπος τίτλος της ταινίας). Εκεί θα ακουστεί το «Le temps de l’ amour» από ένα πικάπ που παίζει με μπαταρίες.
Δείτε
«Ο έρωτας του φεγγαριού» («Moonrise Kingdom», 2012)
Ενας μικρός πρόσκοπος κλέβει την αγαπημένη του, μια ιδιόρρυθμη κοπέλα που ασφυκτιά στη δυσλειτουργική οικογένειά της. Στη συνέχεια το ανήλικο ζευγάρι βρίσκει καταφύγιο σε απομακρυσμένο νησάκι.
Παίζουν: Τζάρεντ Γκίλμαν, Κάρα Χέιγουορντ (φωτ.), Εντουαρντ Νόρτον, Μπιλ Μάρεϊ, Φράνσις Μακ Ντόρμαντ, Μπρους Γουίλις, Τίλντα Σουίντον. (Στις αίθουσες)
«Οικογένεια Τένενμπαουμ» («Τhe Royal Tenenbaums», 2001)
Η πρώτη μεγάλη επιτυχία του Γουές Αντερσον. Μια ασυνήθιστη αμερικανική κωμωδία με ήρωες τα νεαρότερα μέλη της οικογένειας Τένενμπαουμ. Κάμποσα παιδιά-φαινόμενα που έχουν χάσει την επαφή με το περιβάλλον τους. Παίζουν: Τζιν Χάκμαν, Αντζέλικα Χιούστον, Μπεν Στίλερ, Γκουίνεθ Πάλτροου, Οουεν Γουίλσον. (Σε dvd)
«Υδάτινες ιστορίες» («Τhe life aquatic with Steve Zissou», 2004)
Ο Στιβ Ζισού, ένας παράξενος ωκεανογράφος και σκηνοθέτης ντοκιμαντέρ για τον βυθό, θα ζήσει μια κρίση όταν θα εμφανιστεί στο πλοίο του το εξώγαμο παιδί του, που πια έχει γίνει άντρας. Παίζουν: Μπιλ Μάρεϊ, Οουεν Ουίλσον, Κέιτ Μπλάνσετ, Αντζέλικα Χιούστον. (Σε dvd)