Βερολίνο, στα άδυτα του Χίτλερ

Βερολίνο, στα άδυτα του Χίτλερ

2' 52" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Βερολίνο, καλοκαίρι του 1933. Ο 64χρονος Αμερικανός καθηγητής ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου Γουίλιαμ Ντοντ κάνει τις πρώτες του βόλτες στην πόλη και εντυπωσιάζεται από την ομορφιά, τον πολιτισμό, την τάξη, τη ζωντάνια που φαίνεται σε όλες τις πτυχές της καθημερινότητας.

Συνοδευόμενος από τη σύζυγό του, τον γιο του και τη ζωηρή κόρη του Μάρθα έχει έρθει στο Βερολίνο ως πρεσβευτής των ΗΠΑ. Ο Ρούζβελτ έχει αναθέσει σ’ αυτόν τον κατά γενική ομολογία άπειρο διπλωμάτη έναν δύσκολο ρόλο: να λειτουργήσει ως υπόδειγμα των φιλελεύθερων αμερικανικών αξιών, να φροντίσει για τις ομαλές σχέσεις των δύο χωρών, αλλά και να εξασφαλίσει την αποπληρωμή του υπέρογκου δανείου των ΗΠΑ στη Γερμανία. Ακριβώς την ίδια περίοδο ο Χίτλερ, τον οποίο ο γηραιός πρόεδρος της Γερμανίας Πάουλ φον Χίντεμπουργκ είχε ήδη διορίσει καγκελάριο, αναζητάει τρόπους να εδραιώσει την εξουσία του.

Το χρονικό της θητείας του Γουίλιαμ Ντοντ στη ναζιστική Γερμανία είναι το «εργαλείο» στα χέρια του Αμερικανού δημοσιογράφου και ιστορικού Ερικ Λάρσον να ξετυλίξει την ιστορία της ανόδου του Χίτλερ, στο συναρπαστικό από κάθε άποψη βιβλίο του «Στον κήπο με τα θηρία» (εκδ. Μεταίχμιο). Ο Ερικ Λάρσον ξεσκόνισε τα ημερολόγια Ντοντ την περίοδο 1933 – 1937, αλλά και τα απομνημονεύματα της κόρης του Μάρθας -η οποία αρχικά είχε ερωτικές επαφές με αρκετά μέλη της ναζιστικής κυβέρνησης, για να καταλήξει να στρατολογηθεί στις ρωσικές μυστικές υπηρεσίες-, διάβασε αρχεία της εποχής και συνέλεξε όσα περισσότερα στοιχεία μπορούσε.

Πρωταγωνιστές του βιβλίου είναι ο πρέσβης και η κόρη του. Στη μεταστροφή της αρχικής καλής εντύπωσης και των δύο από τη ζωή στο Βερολίνο και τις επαφές τους με σημαίνοντα πρόσωπα της εποχής αποτυπώνεται ευκρινώς το πραγματικό πρόσωπο του Χίτλερ έτσι όπως αυτό αποκαλύπτεται σταδιακά από το 1933 και μετά. Οι ολοένα αυξανόμενες επιθέσεις των SA (Τάγματα εφόδου) σε Εβραίους, η στέρηση των δικαιωμάτων τους, η φίμωση οποιασδήποτε φωνής δεν συγκλίνει με τη φιλοσοφία του Χίτλερ, του Γκέρινγκ, του Γκέμπελς, οι επιθέσεις σε Αμερικανούς πολίτες που δεν ανταποδίδουν τον ναζιστικό χαιρετισμό και η νύχτα των μεγάλων μαχαιριών όταν ο Χίτλερ δολοφονεί μαζικά όσους θεωρεί αντιπάλους στον δρόμο για την απόλυτη επικράτησή του, ακόμη και παλιούς του φίλους όπως ο Ερνστ Ρεμ, αρχηγός των SA, είναι σημεία κλειδιά του βιβλίου.

Ο Ερικ Λάρσον φωτίζει τα πιο σκοτεινά σημεία της περιόδου εκείνης τα οποία έχουν μελετήσει εμβριθώς οι μεγαλύτεροι ιστορικοί παγκοσμίως. Ο διάσημος Βρετανός ιστορικός Ιαν Κέρσο στη βιογραφία του για τον Χίτλερ αναρωτιέται, από τις πρώτες κιόλας σελίδες του βιβλίου του, πώς ήταν δυνατόν να γίνει «πυρηνική έκρηξη στην καρδιά μιας τόσο πολιτισμένης κοινωνίας».

Στο ίδιο μήκος κύματος, ο Ερικ Λάρσον σημειώνει πως το πιο εντυπωσιακό είναι το πόσο φυσιολογικά έμοιαζαν όλα, ενώ την ίδια στιγμή ο Χίτλερ ετοιμαζόταν για πόλεμο. Κανείς δεν μπορούσε να προβλέψει τι θα ακολουθήσει και η ίδια έλλειψη διορατικότητας χαρακτήρισε τους Δυτικούς ηγέτες της εποχής που δεν κατάφεραν να αξιολογήσουν σωστά τον Χίτλερ. Ακόμη και όταν ο πρέσβης Γουίλιαμ Ντοντ άρχισε να κρούει τον κώδωνα του κινδύνου, τα γεράκια του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ δεν του έδωσαν καμία σημασία. Ποτέ δεν είδαν με καλό μάτι αυτόν τον μετριοπαθή καθηγητή και γι’ αυτούς παρέμενε μυστήριο γιατί τον είχε επιλέξει ο Ρούζβελτ για τη θέση του πρέσβη.

Μόνο πολλά χρόνια αργότερα, και αφού είχε γραφεί η πιο μαύρη σελίδα στην Ιστορία του 20ού αιώνα, ο Γουίλιαμ Ντοντ αποκαταστάθηκε, για να μείνει, δυστυχώς, στην ιστορία ως η «Κασσάνδρα» των πρεσβευτών. Ο Ερικ Λάρσον μας προσφέρει ένα υπέροχο αφήγημα και ένα υποδειγματικό μάθημα Ιστορίας σε μια περίοδο που πρέπει οι κεραίες όλων να είναι ανοιχτές.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή