Η καταστροφή της καρδιάς της ελληνικής επικράτειας, της πόλεως των Αθηνών, για όλους όσοι διαχρονικά είναι και αισθάνονται Αθηναίοι, δεν είναι σε καμιά περίπτωση απόρροια της οικονομικής κρίσης. Γέννημα-θρέμμα η ίδια του παραδοσιακού κέντρου, πέριξ της πλατείας Ομονοίας και έως σήμερα λάτρης αυτών των περιοχών, παρακολουθούσα ως κάτοικος αλλά και ως δημοσιογράφος-ρεπόρτερ και αργότερα ως δημοτική σύμβουλος Αθηναίων τη σταδιακή υποβάθμιση.
Η αρχή έγινε τη δεκαετία του ’80 όταν τα ΜΜΕ της εποχής, οι εφημερίδες κυρίως και τα ραδιόφωνα, απέτρεπαν τους πολίτες, να κατεβαίνουν στο κέντρο λόγω…. νέφους. Οταν χρόνια αργότερα αποκαλύφθηκε ότι η ρύπανση «σκάλωνε» λόγω Πάρνηθας και Πεντέλης στις μοδάτες περιοχές του Αμαρουσίου και του Χαλανδρίου, η αρχική ζημιά της απομάκρυνσης κατοίκων αλλά και αγοραστών είχε γίνει. Τη δεκαετία του ’90, ταυτοχρόνως, συνετέλεσαν δύο ακόμη καίριοι παράγοντες για μαζική φυγή κατοίκων, αλλά και καταστηματαρχών από το κέντρο. Το φρικαλέο κυκλοφοριακό, αλλά και η έξαρση της νεοπλουτιάς με δανεικά από τις τράπεζες. Τότε άρχισε η εγκατάλειψη των εξαιρετικών διαμερισμάτων στην Κυψέλη, την Πατησίων, την Πιπίνου, την Αριστοτέλους. Η «ευκαιρία» της απόκτησης μεζονέτας με play room σε βόρεια και νότια προάστια, αλλά και η ευκολία της ενοικίασης, συχνά με μαύρο χρήμα, των εγκαταλελειμμένων ιδιοκτησιών σε μετανάστες, έδιναν όλο και πιο μαύρο χρώμα ερήμωσης και σταδιακής γκετοποίησης. Μάστιγες, για τις οποίες τώρα θυμήθηκαν να διαμαρτυρηθούν πολλοί πρώην κάτοικοι των ιστορικών αθηναϊκών περιοχών και οι οποίοι περιμένουν το μαγικό ραβδάκι της πολιτείας και του Δήμου Αθηναίων για να αποκτήσουν οι περιοχές και πάλι ασφαλή αστικό χαρακτήρα.
Στο ενδιάμεσο των περιόδων στις οποίες αναφέρομαι ανακτήθηκε μια ακόμα καταστροφική «μόδα», αυτή των αμέτρητων σε καθημερινή βάση μικροδιαδηλώσεων, όπου μια παρέα «αραιά αραιά καμιά σαρανταριά» κατέλυε κάθε δραστηριότητα. Ακόμα και πριν από την έναρξη της οικονομικής κρίσης όλο και περισσότερα μαγαζιά, αλλά και ξενοδοχεία έβαζαν λουκέτο, θύματα της ασυδοσίας και της αδιαφορίας. Τα τελειωτικά χτυπήματα ήταν τα ολοκαυτώματα του κέντρου της Αθήνας όπου και όπου δεν υπήρχαν νεκροί, όπως στην τραγωδία της Marfin, η κατάσταση ήταν χαοτική από μολότοφ, κρότου λάμψης, δακρυγόνα, ξυλοδαρμούς. Τραγική ειρωνεία: η σταδιακή αποσυμφόρηση του κυκλοφοριακού, αρχικά από το μεγαλειώδες έργο του μετρό, και εν συνεχεία -φευ- από την αύξηση της τιμής της βενζίνης και της δραστικής μείωσης της χρήσης αυτοκινήτου για «σύρε και έλα» στο κέντρο των Αθηνών συνέπεσε με την ασιατοποίηση και ελληνοναρκογκετοποίηση, έδωσαν τη χαριστική βολή.
«Πίσω στην Αθήνα» ήταν το μήνυμα που προσπάθησα να περάσω στις προεκλογικές περιόδους, ειδικότερα στους απελπισμένους λιγοστούς εναπομείναντες κατοίκους και εμπόρους. Τουλάχιστον αυτοί καταλάβαιναν όταν τους ανέλυα ότι πρέπει οι ίδιοι οι πολίτες να γυρίσουν στα σπίτια τους, και στις γειτονιές που εγκατέλειψαν, γιατί όπου «γυρίζει το φως, φεύγει το σκοτάδι».
Η οικονομική ύφεση, η εξοντωτική μείωση μισθών και συντάξεων σε συνδυασμό με τη δραστική πτώση ενοικίων ειδικά στις αθηναϊκές γειτονιές είναι μια καινούργια πρόκληση ώστε να ξαναγεμίσουν τα διαμερίσματα, να ξανανοίξουν τα μανάβικα, να επιστρέψουν τα παιδιά εκεί που μεγάλωσαν οι γονείς τους. Ηδη υπάρχουν σημαντικά πρώτα βήματα επιστροφής, όπου εδώ αρχίζει πλέον η ευθύνη της πολιτείας, της περιφέρειας και του δήμου για ουσιαστικές, πρακτικές, οικονομικές παρεμβάσεις.
* Η κ. Φωτεινή Πιπιλή είναι βουλευτής Α΄ Αθηνών.