Μονόπρακτο τρόμου στο ημίφως

Μονόπρακτο τρόμου στο ημίφως

3' 52" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Το 1960, ο Αλφρεντ Χίτσκοκ δεν δίστασε να «δολοφονήσει» στο πρώτο εικοσάλεπτο του «Ψυχώ» μια σταρ της εποχής, την Τζάνετ Λι, στην περιβόητη και για το σεξουαλικό της υπονοούμενο σκηνή στο μπάνιο. Δυο χρόνια μετά, στο «Τι απέγινε η Μπέιμπι Τζέιν;» ο Ρόμπερτ Ολντριτς με μια αλλόκοτη ταινία τρόμου κατέστρεψε ό,τι μυθικό θα μπορούσε να συνοδεύει την Μπέτι Ντέιβις, για να φτιάξει την πιο γκροτέσκ γυναικεία περσόνα στην ιστορία του μεταπολεμικού Χόλιγουντ. Η Ντέιβις, που είχε καθιερώσει τον τύπο της δυναμικής, ασυμβίβαστης αλλά και υπεροπτικής γυναίκας κατά τις τρεις προηγούμενες δεκαετίες, παίζει μια μισότρελη αλκοολική, την Τζέιν, που βασανίζει σαδιστικά την ανάπηρη αδελφή της, την Μπλανς, την οποία ενσαρκώνει η Τζόαν Κρόφορντ. Οι δυο μεγάλες βεντέτες του χθες ήταν άσπονδες φίλες και στην αληθινή τους ζωή.

Η επανέκδοση του «Τι απέγινε η Μπέιμπι Τζέιν;» που συνδυάζει τον γοτθικό τρόμο και το μελόδραμα, ξαναφέρνει στην επικαιρότητα έναν παραγνωρισμένο δημιουργό που το έργο του χρήζει επαναξιολόγησης. Ο Ολντριτς, ο οποίος εδώ είναι φανερά επηρεασμένος από το «Ψυχώ», λειτουργεί σαν διακριτικός στυλίστας, αλλά και σαν πρώιμος μοντερνιστής που χρησιμοποιεί το γκροτέσκ και τον κυνισμό για να αποσταθεροποιήσει θεσμούς όπως η οικογένεια, που αποτελούσαν υπέρτατη αξία όχι μόνον της αμερικανικής κοινωνίας αλλά και της κινηματογραφικής βιομηχανίας.

Σπασμένη κούκλα

Ενας ασυνήθιστα μακρύς πρόλογος που προηγείται των τίτλων περιγράφει συνοπτικά δύο εποχές από το παρελθόν της Τζέιν και της Μπλανς Χάντσον. 1917, στη σκηνή η ξανθιά Τζέιν είναι ένα παιδί-θαύμα που χορεύει και τραγουδάει με σπασμένη φωνή σε ένα σόου για όλη την οικογένεια. Ο πατέρας της, που έχει και ρόλο ιμπρεσάριου, έχει οργανώσει τέλεια την επιχείρηση: μετά την παράσταση το κοινό τρέχει να αγοράσει μια κούκλα – πιστό αντίγραφο της Μπέιμπι Τζέιν. Στο παρασκήνιο, η μελαχρινή Μπλανς βιώνει τραυματικά την επιτυχία της διάσημης αδελφής της. «Εσύ είσαι η τυχερή Μπλανς. Κάποια μέρα εσένα θα προσέχουν όλοι, και όταν θα συμβεί αυτό να φερθείς πιο καλά στην Τζέιν και στον μπαμπά, απ’ ό,τι αυτοί σε σένα», λέει προφητικά στην Μπλανς η μητέρα της.

1935, πράγματι η κατάσταση έχει αλλάξει. Η Μπλανς είναι διάσημη σταρ του Χόλιγουντ, ενώ η Τζέιν μια ατάλαντη ηθοποιός στη σκιά της αδελφής της. Ενα βράδυ, σε ένα αυτοκινητικό «ατύχημα» στη Sunset blvd οι ρόλοι εξουσίας σε αυτή την αμφιλεγόμενη αδελφική σχέση θα αλλάξουν για μια ακόμη φορά. Ο τίτλος, «What ever happened to Baby Jane?» προβάλλει μέσα από το σπασμένο κεφάλι μιας κούκλας Μπέιμπι Τζέιν σαν αίνιγμα, καθώς ο Ολντριτς μπαίνει στο κυρίως θέμα.

Παράλυτη σταρ

Σε ενεστώτα χρόνο η δράση εκτυλίσσεται σχεδόν εξ ολοκλήρου σε μια παλιά βίλα του Μπέβερλι Χιλς όπου ζουν οι δυο γερασμένες πια αδελφές. Η Μπλανς έχει ακόμη θαυμαστές, γιατί οι ταινίες της ξαναπαίζονται στην τηλεόραση, και ένα μεγάλο κομπόδεμα από τα χρόνια της μεγάλης της λάμψης. Είναι όμως καθηλωμένη σε αναπηρική καρέκλα στον όροφο της βίλας, απόλυτα εξαρτημένη από τη διαταραγμένη ψυχικά Τζέιν. Κατά τα φαινόμενα και μέχρι την τελευταία σεκάνς της ταινίας, κατά την οποία η δράση βγαίνει από το μισοσκόταδο στο εκτυφλωτικό φως του ήλιου, η Μπλανς έχει πέσει θύμα του φθόνου της Τζέιν. Στον κόσμο του Ολντριτς όμως δεν υπάρχουν καλοί και κακοί.

Ο Ολντριτς δεν ήταν απλώς ένας καλός σκηνοθέτης, ένας μεθοδικός διεκπεραιωτής στιβαρών σεναρίων, αλλά ένας αυθεντικός δημιουργός που χρησιμοποίησε το μελόδραμα, το νουάρ ή τον τρόμο για να κατασκευάσει μια πρωτότυπη κινηματογραφική φόρμα για τη μεγαλύτερή του εμμονή που είχε να κάνει με τον αδυσώπητο κόσμο του θεάματος. Για παράδειγμα, είναι εντυπωσιακός ο τρόπος με τον οποίο φτιάχνει το στερεότυπο του κακού γύρω από την γκροτέσκ περσόνα της Ντέιβις. Το ίδιο εντυπωσιακά εξαφανίζει και το φωτοστέφανο της θετικής ηρωίδας που κυριάρχησε στο Χόλιγουντ από την εποχή του Γκρίφιθ παρατηρώντας με υπόγειο σαρκασμό το μαρτύριο της Μπλανς.

Δείτε

Τι απέγινε η Μπέιμπι Τζέιν; (What ever happened to Baby Jane?, 1962)

Η γερασμένη Μπέιμπι Τζέιν (ένα παιδί-θαύμα που όταν μεγάλωσε δεν είχε καμία τύχη στο Χόλιγουντ) βασανίζει την περίπου συνομήλικη αδελφή της, την παράλυτη Μπλανς (μια σταρ του Χόλιγουντ που η λάμψη της έσβησε ξαφνικά μια νύχτα). Ο Ρόμπερτ Ολντριτς σκηνοθέτησε με στυλ μια παραγνωρισμένη ταινία ψυχολογικού τρόμου γύρω από την καταστροφική φύση της δυσλειτουργικής οικογένειας, ανατέμνοντας την τραυματική σχέση δύο αδελφών στην τρυφερή παιδική τους ηλικία και κυρίως στα χρόνια των γηρατειών και της παρακμής τους. Στη διάστασή του που αφορά τη σόου μπίζνες, το «Τι απέγινε η Μπέιμπι Τζέιν» είναι ένα σχόλιο για την πικρή γεύση της αποτυχίας, πιο ζοφερό και από τη «Λεωφόρο της Δύσεως» του Μπίλι Γουάιλντερ. Στον Ολντριτς άρεσαν πάντα οι παράδοξες καταστάσεις. Λέγεται πως είχε ζητήσει να ακουστεί στην κηδεία του το τραγούδι-σήμα κατατεθέν της ταινίας, το «I’m writing a letter to daddy», που ερμηνεύει η Μπέτι Ντέιβις. Απέναντί της, η θανάσιμη φίλη της, η Τζόαν Κρόφορντ. (Στα θερινά σινεμά)

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή