Είναι από τα βιβλία που αγαπήθηκαν πολύ αυτή τη χρονιά. «Ο άνθρωπος που αγαπούσε τα σκυλιά» του Κουβανού Λεονάρντο Παδούρα, παρά το μεγάλο του μέγεθος (680 σελίδες) έχει διαβαστεί ήδη από πολλούς, που στις σελίδες του βρίσκουν ένα καλογραμμένο μυθιστόρημα, με πολλά ιστορικά στοιχεία για τις περιπέτειες του μεγάλου οράματος του 20ού αιώνα. Τρία τα κεντρικά πρόσωπα του βιβλίου: ο Λέον Τρότσκι, ο δολοφόνος του Ραμόν Μερκαντέρ και η περσόνα του Λεονάρντο Παδούρα, ο φέρελπις Κουβανός συγγραφέας Ιβάν. Ο αναγνώστης ακολουθεί γοητευμένος τη διαδρομή των τριών ηρώων, αλλάζει τόπους, χρόνο, περιβάλλον.
Βρίσκομαι ήδη στις τελευταίες σελίδες του βιβλίου, όταν όλα έχουν συμβεί και ο Ραμόν Μερκαντέρ, με άλλο όνομα, βρίσκεται στη Μόσχα. Εχει ήδη τα δύο ρώσικα μπορζόι και προσπαθεί να ξεχάσει το παρελθόν του. Θυμήθηκα ότι πριν από αρκετά χρόνια είχε κυκλοφορήσει ένα ακόμα βιβλίο που αφορούσε πάλι αυτόν τον περίεργο Ισπανό με τα πολλά ονόματα. «Ο δεύτερος θάνατος του Ραμόν Μερκαντέρ» ήταν ο τίτλος του, συγγραφέας του ο Χόρχε Σεμπρούν και εκδότης το «Θεμέλιο» σε μετάφραση Αρη Αλεξάνδρου. Είχε κυκλοφορήσει στα τέλη της δεκαετίας του ’80. Παρότι τα χρόνια που πέρασαν είναι πολλά, το αναζήτησα σε μεγάλο κεντρικό βιβλιοπωλείο της Αθήνας. «Μπα, έχει εξαντληθεί, ούτε σε παλαιοβιβλιοπωλεία δεν θα το βρείτε».
Ναι, είναι δύσκολες ώρες για τον εκδοτικό χώρο. Ναι, πρέπει να κάνουν προσεκτικές κινήσεις για να ξεπεράσουν τις πιέσεις. Αλλά μια ευκαιρία να κινηθεί η αγορά δεν θα ήταν να παρακολουθούν προς τα πού στρέφεται το έτσι κι αλλιώς περιορισμένο πια κοινό; Η επιτυχία του «Ανθρώπου που αγαπούσε τα σκυλιά» δεν θα έπρεπε να προκαλέσει την επανέκδοση του επιτυχημένου, τότε, βιβλίου του Σεμπρούν «Ο δεύτερος θάνατος του Ραμόν Μερκαντέρ»; Ναι, οι εποχές δεν σηκώνουν άσκοπες επανεκδόσεις, αλλά κάποια βιβλία παλαιότερα «συνομιλούν» με τα σημερινά, δεν είναι ευκαιρία να «ξαναζήσουν»;