Σώτη Τριανταφύλλου
«Για την αγάπη της γεωμετρίας»
Εκδόσεις «Πατάκης», σελ. 348, Αθήνα 2011
Για όσους αμέσως μετά τη μεταπολίτευση διήνυαν τα πρώτα χρόνια της εφηβείας τους, αυτό είναι το μυθιστόρημα που θα τους θυμίσει πολλά, θα αποκαλύψει και θα ερμηνεύσει άλλα τόσα. Πρώτα πρώτα την εποχή που γνώρισαν τους πρώτους έρωτες, που πολιτικοποιήθηκαν για πρώτη φορά, που χώρισαν, που λάτρεψαν τραγούδια και βιβλία. Την εποχή, με λίγα λόγια, που από τη μια στιγμή στην άλλη ο κόσμος ήταν υπέροχος ή άθλιος, την εποχή της εφηβείας.
Η Ανατολή Μπότσαρη μεγαλώνει σε μια μεσοαστική οικογένεια στο κέντρο της Αθήνας και στη μέση της δικτατορίας και «έχει έμμονη ιδέα με τη γεωμετρία. Εχει αρρώστια! Πιστεύει ότι οι αριθμοί… ότι τα σχήματα… είναι όντα», λένε έντρομοι οι καθηγητές της. Ομως αυτή η νεαρή κοπέλα, η ανήσυχη όσο και φριχτά καταπιεσμένη, στη γεωμετρία βρίσκει τον ορθό λόγο που απουσιάζει από τη ζωή της, από την οικογένειά της, από το περιβάλλον της. Εχει έναν πατέρα που δηλώνει κομμουνιστής και την ίδια στιγμή είναι τόσο βίαιος που χειροδικεί απέναντι στα μέλη της οικογένειάς του: «Ο αδελφός μου ο Τόυ έπαψε να μιλάει από τη μέρα που ο μπαμπάς χτύπησε τη μαμά όπως είχε χτυπήσει εμένα κι είχα λιποθυμήσει μέσα στο αίμα». Τέτοιες περιγραφές συναντάει κανείς συχνά στο βιβλίο, όσο συχνά συναντάει τη βιαιότητα και τη βαναυσότητα, λεκτική ή σωματική, ειδικά εκείνη που κρύβεται πίσω από ένα «προοδευτικό» ή «αριστερό» προσωπείο.
Το μυθιστόρημα είναι χωρισμένο σε κεφάλαια, που έχουν χρονολογίες αντί για τίτλο και για περιεχόμενο τα γεγονότα που σημάδεψαν τη ζωή της ηρωίδας (από τις πιο ωραίες ηρωίδες σε ελληνικό βιβλίο τα τελευταία χρόνια). Και έχει πολλή μουσική! Γιατί η Ανατολή, αυτό το πεισματάρικο κορίτσι που αγαπάει τη γεωμετρία, ακούει πολλή μουσική, συνδέει τις στιγμές της ζωής της με μεγάλες στιγμές της μουσικής. «Το τουίστ με ενθουσίασε γιατί δεν χρειαζόμουν παρτενέρ, χόρευα μόνη μου, περισπειρωνόμουν πέρα δώθε χωρίς να χρειάζεται να κάνω συγκεκριμένα βήματα. Ακολουθούσα τη μουσική -το «Let’s Twist Again» του Τσάμπυ Τσέκερ (που στρογγυλοκάθισε στο Τοp 10 για πάνω από δύο χρόνια), το «Peppermint Twist» του Τζόυ Ντι και των Starliters…».
Δεν είναι απλώς ένα βιβλίο για τα δύσκολα και τα γοητευτικά της εφηβείας, είναι και ένα βιβλίο που έχει την προφορικότητα των εφήβων, το χιούμορ και την αισιοδοξία της ματιάς τους, την ιδιαίτερη λογική τους. Παρ’ όλο που «υπήρχαν στιγμές, ώρες, που είχε την αίσθηση ότι έκανε πεντάλ στο κενό».
Ενα μυθιστόρημα για όσους ήταν έφηβοι τη δεκαετία του ’70 και σήμερα είναι εκεί γύρω στα πενήντα, και για όσα σημάδεψαν όχι μόνο την εφηβεία τους, αλλά και τα μεταπολιτευτικά χρόνια. Οι ενδοκομμουνιστικές κόντρες, τα «υπολείμματα χιπισμού», «τα βράδια στην ακροθαλασσιά που ακούγονταν τραγούδια γύρω από τη φωτιά», τις προσωπικές ματαιώσεις, τις απώλειες, έμψυχες και άψυχες, και τα διαρκή νέα στοιχήματα. Και η συνειδητοποίηση ότι «εγώ δεν είμαι αυτή που ήμουν»…