Λεωφόρος Μπεγιάζ Κουλέ (του Λευκού Πύργου) ώς την απελευθέρωση, λεωφόρος Βασιλέως Κωνσταντίνου ώς τον μεσοπόλεμο, λεωφόρος της Νίκης εδώ και αρκετές δεκαετίες. Οπως κι αν μετονομάστηκε από τη διάνοιξή της στις αρχές της δεκαετίας του 1870 ώς τις μέρες μας, η παραλιακή λεωφόρος της Θεσσαλονίκης με το κοσμοπολίτικο παρελθόν της έχει τις δικές της ιστορίες. Τις έγραψαν Νεότουρκοι, Οθωμανοί, Εβραίοι και Χριστιανοί, στρατιώτες, στρατηγοί και βασιλείς, κατακτητές, επαναστάτες, αγωνιστές, έμποροι και μικροπωλητές, καλοντυμένοι αστοί, μεροκαματιάρηδες, αχθοφόροι, καραβοκύρηδες, λιμενεργάτες.
Τη γοητευτική και πολυδιάστατη εικόνα της επέλεξε ως θέμα το «Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα» για το ημερολόγιο 2013 με φωτογραφίες συγκλονιστικές από συλλέκτες της πόλης των τελευταίων 142 χρόνων.
Είναι ίσως ο πιο πολυσύχναστος, φωτογραφημένος και ζωγραφισμένος δρόμος. Συνδέεται με την άφιξη του στρατηγού De Giorgis (1903) και τις εκδηλώσεις υπέρ του νεοτουρκικού Συντάγματος (κίνημα Νεότουρκων, 1908). Στην προκυμαία συνωστίστηκαν πλήθη για να υποδεχτούν τα ελληνικά στρατεύματα με τον βασιλιά Γεώργιο Α΄ στην απελευθέρωση (29 Οκτωβρίου ’12) και για τον ύστατο χαιρετισμό στη νεκρική του πομπή (5 Μαρτίου 1913). Από ’δω παρήλασαν οι στρατιώτες της Αντάντ το 1915, ο Ελευθέριος Βενιζέλος (1916) μετά το Κίνημα Εθνικής Αμύνης, τα τμήματα του ΕΛΑΣ και της ΕΠΟΝ μετά την αποχώρηση των Γερμανών.
«Παρά την ονομασία δεν ήταν πάντα η λεωφόρος των νικητήριων εκδηλώσεων, ενίοτε με στοιχεία θεατρικότητας, όπως η μεγαλοπρεπής πομπή του σουλτάνου Μεχμέτ Ρεσάτ Ε΄ σε χρυσοποίκιλτη άμαξα (1911)», σημειώνει ο ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ Ιωάννης Κ. Χασιώτης, πρόεδρος του Δ.Σ. του ιδρύματος ΜΜΑ. Ταυτίζεται και με θλιβερά περιστατικά, όπως ο απαγχονισμός υποτιθέμενων ενόχων της σφαγής των προξένων Γαλλίας και Γερμανίας το 1876, η σύλληψη ενός μέλους της ομάδας Βούλγαρων αναρχικών («γκεμιτζήδες») για βομβιστικές επιθέσεις (1903), η συγκέντρωση στην πλατεία Ελευθερίας των Εβραίων πολιτών για το μαρτυρικό ταξίδι στα στρατόπεδα του θανάτου κ.ά.
Εδώ αναπτύχτηκε και η «οικονομία της διασκέδασης». Στη λιθόστρωτη λεωφόρο συγχρωτίζονταν οι κοινωνικές τάξεις από τις εθνοθρησκευτικές της κοινότητες. Στα ιστορικά καφέ, εστιατόρια και ζαχαροπλαστεία (Κρυστάλ, Ολυμπος, Αλάμπρα) απολάμβαναν γερμανική μπίρα και ειδυλλιακή θέα του Θερμαϊκού. Στους κινηματογράφους της (Ελληνίς, Ηλύσια, Ρεξ, Ζέφυρος, Ρίο, Ολύμπιον, Ολύμπια) ψυχαγωγούνταν. Στα πολυτελή της ξενοδοχεία (Ολυμπος-Παλλάς, Μεντιτερανέ, Ματζέστικ, Σπλέντιτ) διέμεναν επώνυμοι και ανώνυμοι. Στις ράγες της κινήθηκε το τραμ το τελευταίο (1954) πριν η άσφαλτος και η ανοικοδόμηση σβήσουν την εικόνα του παρελθόντος.