Στοά του βιβλίου και των λουκέτων

Στοά του βιβλίου και των λουκέτων

4' 29" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Ερημιά και θλίψη.Τα διαδοχικά λουκέτα στη Στοά Αρσακείου έχουν εγκαταστήσει τον τελευταίο χρόνο μια πολύ διαφορετική ατμόσφαιρα. Προχωρώντας από την οδό Σταδίου δεν βρίσκεις ανοιχτό κατάστημα μέχρι το κέντρο της στοάς, εκεί που στις καλές εποχές δέσποζε το καφενείο του «Ορφέα» και, ακριβώς απέναντι, η ναυαρχίδα του «Κοκκώνη» με τις σημαίες και τα λάβαρα. Σήμερα, κατεβασμένα ρολά, ξεχασμένες αφίσες και σκοτάδι.

Μια μικρογραφία της εμπορικής Αθήνας στα χρόνια της παρατεταμένης ύφεσης, αλλά δεν είναι μόνο έτσι. Η Στοά Αρσακείου διεκδίκησε από το 1996 πρωταγωνιστικό ρόλο στην πνευματική και κοινωνική ζωή της πρωτεύουσας. Τον Ιούνιο εκείνης της χρονιάς η Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία εγκαινίασε τη Στοά του Βιβλίου, που αναπτύχθηκε στον χώρο του κατεδαφισμένου κινηματοθεάτρου «Ορφέας». Το εγχείρημα φιλόδοξο: στα καταστήματα της Στοάς του Βιβλίου συστεγάζονται μικρότεροι και μεγαλύτεροι εκδοτικοί οίκοι (αρχικά σπεύδουν σχεδόν όλοι) και συγκροτείται ένας νέος πολιτιστικός πυρήνας στην καρδιά της πόλης.

Αλλά από το 1996 ώς το 2013 μάς χωρίζει άβυσσος. Πολλοί από τους μεγάλους ή σημαντικούς εκδότες έχουν αποχωρήσει. Μέσα στις γιορτές έφυγε και ο «Κέδρος». Ο στενός συνεργάτης του Λαυρέντη Λαυρεντιάδη και καταζητούμενος Πέτρος Κυριακίδης ρίχνει βαριά τη σκιά του στη δεύτερη, λιγότερο ανθηρή, φάση της Στοάς του Βιβλίου. Στην εποχή της παντοκρατορίας του προχώρησε στην εξαγορά του εκδοτικού οίκου «Ακρίτας» (και όχι μόνο), με αποτέλεσμα να φτάσει στο σημείο να εκμισθώνει πέντε καταστήματα εντός της στοάς. Μόνο τις τελευταίες ημέρες έβαλαν λουκέτο τα δύο.

Η Στοά του Βιβλίου δεν είναι θύμα μόνο της οικονομικής κρίσης. Προηγήθηκε η κρίση του κέντρου της Αθήνας (κυρίως από το 2008 και μετά), ενώ σημαντικό ρόλο διαδραμάτισαν οι ανακατατάξεις στην αγορά του βιβλίου με τη δυναμική εμφάνιση μεγάλων βιβλιοπωλείων. Ενας ανταγωνιστικός πόλος άρχισε να αναπτύσσεται σε μικρή ακτίνα από τη στοά, ενώ το συγκριτικό της πλεονέκτημα (η συγκέντρωση μεγάλου αριθμού τίτλων) έπαψε πολύ σύντομα να είναι αποκλειστικά δικό της.

Ενα «παράπονο»

Ο πρόεδρος της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας καθηγητής Γιώργος Μπαμπινιώτης εντάσσει την αποχώρηση εκδοτικών οίκων στον κύκλο της οικονομικής κρίσης. «Φεύγουν από τη στοά γιατί προσπαθούν να μειώσουν τα λειτουργικά τους κόστη». Ακόμα και αν η Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία προχώρησε σε μείωση των μισθωμάτων κατά 20%, «τουλάχιστον σε όσους ήταν εντάξει με τις υποχρεώσεις τους». Ο κ. Γ. Μπαμπινιώτης εκφράζει, με την ευκαιρία, ένα παράπονο προς τους ενοίκους της στοάς: «Απουσιάζουν οι πρωτοβουλίες που θα καθιστούσαν τη Στοά του Βιβλίου περισσότερο ζωντανό σημείο της πόλης. Είναι χαρακτηριστικό ότι δεν ακολουθούν το συνεχές ωράριο που σημαίνει ότι κάθε Δευτέρα και Τετάρτη κλείνουν στις 3 το μεσημέρι. Επίσης, θα μπορούσαν, είτε μεμονωμένα είτε συνεργαζόμενοι ο ένας με τον άλλον, να οργανώνουν εκδηλώσεις εκφράζοντας ένα πνεύμα εξωστρέφειας».

Ως αντιστάθμισμα στην έλλειψη πρωτοβουλίας εκ μέρους των εκδοτικών οίκων που παραμένουν στη στοά ο πρόεδρος της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας αναφέρει τη λειτουργία του Ελεύθερου Πανεπιστημίου της Στοάς του Βιβλίου που φέτος διανύει τον έβδομο χρόνο ζωής του, με αποτέλεσμα να «γεμίζει» με κόσμο ο χώρος τις πιο «δύσκολες» απογευματινές ώρες. Στους 18 κύκλους μαθημάτων που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα και σε 107 συνολικά θεματικές ενότητες έχουν διδάξει μαθήματα της ειδικότητάς τους 222 πανεπιστημιακοί δάσκαλοι, συγγραφείς και καλλιτέχνες σε χιλιάδες ανθρώπους κάθε ηλικίας και μορφωτικού επιπέδου. Ισχυρό δέλεαρ και το συμβολικό αντίτιμο των 50 ευρώ για κάθε κύκλο.

Από την άλλη πλευρά, ο κ. Μπαμπινιώτης και οι συνεργάτες του γνωρίζουν πολύ καλά ότι το Ελεύθερο Πανεπιστήμιο δεν μπορεί από μόνο του να στηρίξει τη Στοά του Βιβλίου. Χρειάζεται να ξαναπάρει μπροστά η μηχανή των καταστημάτων. «Ξέρετε, υπάρχει ενδιαφέρον ακόμα και σήμερα από εκδοτικούς οίκους να κατέβουν στη στοά», μας λέει. Μήπως όμως η ιδέα της συγκέντρωσης εκδοτικών οίκων σε έναν χώρο είναι σήμερα λίγο ξεπερασμένη; Θα συζητούσε άλλες ιδέες; «Είμαστε ανοικτοί», απαντάει και συζητάμε μαζί το ενδεχόμενο μιας μεγάλης εμπορικής αλυσίδας που θα ανέπτυσσε στους επιμέρους χώρους της στοάς μια σειρά από εξειδικευμένα καταστήματα με σημείο αναφοράς πάντα το βιβλίο. «Αυτό θα το συζητούσατε;». «Ναι, γιατί όχι;».

Σχέδιο αναγέννησης

Η μοίρα της Στοάς του Βιβλίου είναι συνδεδεμένη με την (αποκαρδιωτική, σήμερα) εικόνα στην γειτονική Στοά Αρσάκη. Αν δεν αλλάξει εκεί το κλίμα, δύσκολα θα αντιστραφεί η ατμόσφαιρα και στη διαδρομή με τους εκδοτικούς οίκους. Ο πρώην διευθυντής του βιβλιοπωλείου «Ιανός» Βασίλης Χατζηιακώβου έχει καταθέσει μαζί με συνεργάτες του πρόταση στη διοίκηση της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας για την εκμίσθωση δύο σημαντικών χώρων στη Στοά Αρσάκη: του καφέ «Ορφέας» και του πρώην καταστήματος Κοκκώνη. «Στον παλιό Ορφέα θέλουμε να δημιουργήσουμε ένα φιλολογικό – καλλιτεχνικό καφενείο όπου θα βρει στέγη η σύγχρονη δημιουργία. Με την εμπειρία που διαθέτουμε θα μπορούμε να διοργανώνουμε σειρά εκδηλώσεων που θα φέρουν κόσμο στη στοά και θα τη ζωντανέψουν. Οσο για τον Κοκκώνη, μιλάμε για έναν μεγάλο χώρο τεσσάρων επιπέδων. Εκεί υπάρχει η ιδέα για ένα ποιοτικό βιβλιοπωλείο έτσι ώστε να αναπτυχθεί ένας πολιτιστικός πυρήνας στην καρδιά της στοάς».

Ο καθηγητής Γιώργος Μπαμπινιώτης γνωρίζει τις προτάσεις, αλλά μας συστήνει υπομονή, καθώς δεν έχει ληφθεί ακόμα καμία απόφαση. Επίσης, αποκρούει τις κατηγορίες για αυστηρή τιμολογιακή πολιτική απέναντι στους μισθωτές της Στοάς Αρσάκη. «Δεν είναι αλήθεια. Κάναμε και εδώ μειώσεις στα ενοίκια». Ο πρόεδρος της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας εξετάζει και το ενδεχόμενο αξιοποίησης της στοάς από ομάδα επενδυτών. «Μιλάμε για το πιο κεντρικό σημείο της Αθήνας και έναν από τους πιο όμορφους χώρους, δεν βλέπω τον λόγο γιατί να μην υπάρξει ενδιαφέρον. Οι προοπτικές με την πεζοδρόμηση της Πανεπιστημίου φαίνονται εξαιρετικές».

Αλλά ζητάει και αλλαγή νοοτροπίας. «Είχαμε την ιδέα να θεσμοθετήσουμε ένα παζάρι βιβλίου στη στοά κάθε Κυριακή. Να έρχεται ο κόσμος, να χαζεύει, να αγοράζει, να πίνει τον καφέ του. Μας σταμάτησε, τότε, το υπουργείο Εμπορίου, λόγω Κυριακής…».

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή