ΣΤΑΥΡΟΣ ΖΟΥΜΠΟΥΛΑΚΗΣ
Χρυσή Αυγή και Εκκλησία
εκδ. Πόλις, 2013
Εν μέσω κρίσης πολλαπλών όψεων, η αταραξία απέναντι στο μίσος μετριάζει τις δυνατότητες κοινωνικών αντανακλαστικών, συνοχής, φιλαλληλίας, αλλά και τη δυνατότητα κατανόησης του φαινομένου της φασιστικής αναβίωσης και, εν προκειμένω, την ιδέα διαθεσιμότητας της οργάνωσης της Χρυσής Αυγής «προς υπεράσπιση της Ορθοδοξίας».
Η θέση του Σταύρου Ζουμπουλάκη στη συλλογή κειμένων με τίτλο «Χρυσή Αυγή και Εκκλησία» είναι ότι «η νεοναζιστική Χρυσή Αυγή, η παγανιστική, αντισημιτική, αντιισλαμική και ό,τι βάλει ο νους του ανθρώπου, είναι ταυτόχρονα μία, λόγω και έργω, αντιχριστιανική οργάνωση».
Από τον Μάιο του 2012, η Χρυσή Αυγή -ριζικά αντιχριστιανική, όπως όλα τα ναζιστικά κινήματα- άλλαξε τον δημόσιο παγανιστικό της λόγο της, αποκρύπτοντας τη δογματική αγριότητά της. Με την εμφάνισή της έξω από τη θεατρική παράσταση «Corpus Christi» τον περασμένο Οκτώβριο, προσπάθησε να αγοράσει σε τιμή ευκαιρίας τα συναισθήματα πιστών, ιερέων, μοναχών και ιεραρχών. Ωστόσο, η Εκκλησία, παρά τη μετεμφυλιακή ταύτισή της, άλλοτε επιδερμικά κι άλλοτε περισσότερο έντονα, με τις ακραίες εκφάνσεις του συντηρητικού, αυταρχικού κράτους των εθνικοφρόνων, δεν έχει κανένα λόγο, σήμερα, να ταυτιστεί με το μισαλλόδοξο κήρυγμα, την αλαζονεία, τη βαθιά άγνοια και την προκατάληψη.
Η Εκκλησία, σύμφωνα με τον Ζουμπουλάκη, δεν έχει σχέση με τα δεινά του αυταρχισμού, την κατασκευή «εχθρών» και τη μη ανεκτικότητα, που παραδέρνουν στα ναζιστικά παραληρήματα. Η νομιμοποίηση της ναζιστικής ιδεολογίας θα είναι σύμφυτη με τον θάνατο της αγάπης, της ελευθερίας αλλά και κάθε ηθικής, πνευματικής ετοιμότητας και αναδιάρθρωσης.
Και, ναι, θέτει ζήτημα ενός συνόλου δεσμεύσεων από την Εκκλησία κι όχι απλά αποσπασματικών προτάσεων ή ιδεών που εκφράστηκαν, πράγματι, από τον Σισανίου και Σιατίστης Παύλο, τον Ναυπάκτου Ιερόθεο, τον Μεσσηνίας Χρυσόστομο και τον ίδιο τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο.
Στο μέτρο που το ερώτημα της σχέσης Χρυσής Αυγής και Εκκλησίας δεν είναι πέραν των δυνατοτήτων κατανόησης της ίδιας της Εκκλησίας, το αίτημα του συγγραφέα είναι μια συνολική απονομιμοποίηση της οργάνωσης που κηρύσσει το μίσος: μια ξεκάθαρη καταδίκη της Χρυσής Αυγής από την Ορθόδοξη Εκκλησία.
Τα συμπεράσματα του Ζουμπουλάκη, ανοιχτά στον δημόσιο διάλογο, μέσα από έναν πνευματικό λόγο γύρω από την πολιτική και τη θρησκεία, αφορούν την επικινδυνότητα του ορθόδοξου φονταμενταλισμού -ακόμη κι όταν οι εκφραστές του είναι φαιδρά πρόσωπα- με την έννοια ότι κινήσεις κατά της βλασφημίας δεν υπηρετούν τον Θεό, τους πιστούς ή την Ορθόδοξη Εκκλησία, αλλά μόνον τους φονταμενταλιστές, τη Χρυσή Αυγή και τους λοιπούς εχθρούς της ελευθερίας. Μέσα από επώδυνες διεργασίες, είναι αναγκαία μια αναθεώρηση της σχέσης Εκκλησίας και πολιτικής. Η Εκκλησία θα έχει περισσότερα να κερδίσει από την επεξεργασία καλών ιδεών, τη δημόσια έκφραση αγαπητικών δεσμεύσεων, την ενίσχυση των δομών απροϋπόθετης αλληλεγγύης, το φιλανθρωπικό και λυτρωτικό έργο στην επιθυμία της να αναχαιτίσει όψεις της κρίσης.