Αναζητώντας κοινό πεπρωμένο

Αναζητώντας κοινό πεπρωμένο

3' 41" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

STEPHANE HESSEL – ELIAS SΑΝΒΑR

Ο επιζήσας και ο εξόριστος: Ισραήλ – Παλαιστίνη, ένα αίτημα δικαιοσύνης

εκδ. Πατάκη, σελ. 230

Με κοινό πεδίο τη συνύπαρξη και το δίκαιο, δύο φαινομενικά αταίριαστοι, κινούνται κόντρα στο βασίλειο της δυαδικής σκέψης. Προσπαθούν να κατανοήσουν την αραβοϊσραηλινή διένεξη, τοποθετώντας την στην ιστορική της διάσταση. Το αποτέλεσμα είναι μια αλυσίδα στοχασμών με το βλέμμα στραμμένο στους τόπους της ατέρμονης σύγκρουσης. Και οι δύο εκκινούν από την αθεράπευτη θλίψη του εκτοπισμού και της εξορίας. Και οι δύο στρατεύονται στον κοινό αγώνα της ειρήνης και της αδελφοσύνης.

Ο πρώτος είναι ο επιζήσας των ναζιστικών στρατοπέδων, Στεφάν Εσέλ – πέθανε τον Φεβρουάριο 2013 στο Παρίσι. Γάλλος, γερμανοεβραϊκής καταγωγής, ήρωας της γαλλικής αντίστασης, διπλωμάτης μετά τον πόλεμο, από τους συντάκτες της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, ταξίδεψε στα ενενήντα του χρόνια στη Λωρίδα της Γάζας και είδε τη ζωή των Παλαιστινίων. Εκτός από το «Αγανακτήστε!», ο Εσέλ αφήνει στη διεθνή κοινότητα μια πνευματική διαθήκη με δύο ακόμη αιτήματα για το Μεσανατολικό: «αλήθεια και συμφιλίωση».

Ο δεύτερος είναι ο εξόριστος Παλαιστίνιος, Ελιά Σανμπάρ – ιστορικός, ποιητής και δοκιμιογράφος, δημιουργός στη Γενεύη του Ιδρύματος «Τα όργανα της ειρήνης» για τη στήριξη και προώθηση της εκπαίδευσης των παιδιών της Παλαιστίνης και του Ισραήλ. Ο Σανμπάρ περιγράφει τη ζωή του, όταν σε ηλικία μόλις ενός έτους, το 1948, οι γονείς του εγκατέλειψαν τη Χάιφα και κατέφυγαν στον Λίβανο. Μιλάει για την προσχώρησή του στις γραμμές της παλαιστινιακής αντίστασης, τον αγώνα των δικών του να αποδώσουν στην Παλαιστίνη το όνομά της. Πιστεύει ότι δεν θα υπάρξει συμφιλίωση των δύο λαών χωρίς αποκατάσταση της ιστορικής αλήθειας και χωρίς ακέραιο σεβασμό του δικαίου.

Στο βιβλίο «Ο επιζήσας και ο εξόριστος. Ισραήλ – Παλαιστίνη: ένα αίτημα δικαιοσύνης» (μτφρ. Σ. Τριανταφύλλου – θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδ. Πατάκη) απλώνεται η συνομιλία Εσέλ – Σανμπάρ με θέμα «το πρόβλημα των προβλημάτων» στη Μέση Ανατολή και τους ιστορικούς οικιακούς ή πλανητικούς υπολογισμούς του Κουαρτέτου (ΟΗΕ, Ρωσία, ΗΠΑ και Ε.Ε.) για το Μεσανατολικό. Με την πίστη ότι απαισιοδοξία δεν σημαίνει οπωσδήποτε και απελπισία, οι Εσέλ – Σανμπάρ μιλώντας για τη νομιμότητα της πολιτικής βίας, τον κύκλο του αίματος με τα εκατέρωθεν τυφλά χτυπήματα, τις απειλές και τα όρια της ένοπλης σύγκρουσης, πιστεύουν ότι δεν μπορεί να επιτευχθεί ειρήνη όσο η διαμάχη προσεγγίζεται με θρησκευτικούς όρους και για όσο διάστημα θα αντιμετωπίζεται ως παγκόσμια εξαίρεση. Και οι δυο τους δίνουν μια υποδειγματική μάχη θέλησης, στην οποία η μία πλευρά προσπαθεί να συσσωρεύσει τα περισσότερα δυνατά επιτεύγματα ή αντικειμενικά γεγονότα, με την ελπίδα να ενθαρρύνει την άλλη πλευρά, αποδεικνύοντας πως δεν μιλούν για χαμένη υπόθεση, πως υπάρχουν ελπίδες ειρηνικής συνύπαρξης.

Με τη γλώσσα του δικαίου

«Ο αραβικός κόσμος κινείται, αλλά το μέλλον της δημοκρατίας στην Εγγύς Ανατολή δεν εξαρτάται μόνο απ’ όσα συμβαίνουν στην Τυνησία, στην Υεμένη, στη Λιβύη, στην Αίγυπτο ή στη Συρία αλλά, κυρίως, από μια σωστή, δίκαιη, μόνιμη διευθέτηση του παλαιστινιακού ζητήματος», υποστηρίζει ο Σανμπάρ, με τον Εσέλ να προσπαθεί να επανεντάξει το αραβοϊσραηλινό σ’ ένα παγκόσμιο όραμα: «Τον 21ο αιώνα οι λαοί δεν μπορούν πια να δεχτούν ότι τα δικαιώματά τους εμπαίζονται από ιδιωτικά, κυρίως οικονομικά, συμφέροντα… Οποια και αν είναι η σημασία, μέγιστη για μας και για όλους τους καλοπροαίρετους ανθρώπους, της κατάστασης στην Παλαιστίνη, δεν είναι το μόνο πρόβλημα που ταράζει σήμερα την παγκόσμια κοινότητα. Ο κόσμος ολόκληρος βρίσκεται σε μια αποφασιστική στιγμή όπου ο σεβασμός του δικαίου πρέπει να υπερισχύσει όλων των άλλων. Το διεθνές δίκαιο φυσικά, αλλά και τα πολιτικά δικαιώματα, τα οικονομικά και κοινωνικά δικαιώματα όλων των λαών του κόσμου και όλων των πολιτών. Η λύση στο Νότιο Σουδάν, στη Βιρμανία, στην Παλαιστίνη εξαρτάται από την προοδευτική συνειδητοποίηση των πολιτικών δικαιωμάτων όλων των πολιτών του κόσμου…».

Σε μια συζήτηση που προσπαθεί να κάνει συνηθισμένη αυτή τη διαμάχη, να την απαλλάξει από το καταραμένο βραβείο της «κατεξοχήν σύγκρουσης», οι Εσέλ – Σανμπάρ επιχειρούν να παραμερίσουν τις υποτιθέμενες γενεαλογίες χιλιετιών που αξιώνουν αναγνώριση. Θα μπορούσε να προσεγγιστεί η ιστορία χωρίς τη μέθη των μύθων; Σίγουρα, υπάρχει μια ανθρώπινη αλυσίδα Παλαιστινίων και Ισραηλινών που μιλούν γι’ αυτά τα ζητήματα. Και δεν είναι τυχαία η αναφορά τους σε συγγραφείς και ποιητές που έχουν αναλάβει να φέρουν εις πέρας το εξόχως ηρωικό εγχείρημα αυτοκαθορισμού και αυτογνωσίας ενός αγώνα που δεν έχει ανάλογό του από τον Β΄ Παγκόσμιο και μετά. Αναμετρούνται με ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα του δυτικού πολιτισμού, με τον Ελιά Σανμπάρ να αναρωτιέται: «Υπάρχει ακόμα θέση για μια Χάννα Αρεντ, έναν Μπένγιαμιν και έναν Πιερ Βιντάλ-Νακέ σ’ αυτή την ιστορία;».

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή