ΑΚΗΣ ΔΗΜΟΥ
Οθων και Ποθούλα
σκην.: Σταμάτης Φασουλής
Θέατρο: Δημήτρης Χορν
Τον Σταμάτη Φασουλή τον θεωρώ φίλο μου. Οχι κολλητό, αλλά τέλος πάντων τον σκέφτομαι σαν φίλο. Αυτό οφείλεται κυρίως σε κοινούς φίλους με τους οποίους κάποτε -πριν από καμιά δεκαπενταριά χρόνια- τρώγαμε, πίναμε, κουβεντιάζαμε και παίζαμε όλοι μαζί μπιρίμπα. Ηταν από τις πλέον αξέχαστες περιόδους στη ζωή μου. Η φίλη που μας ένωσε ήταν η θρυλική πλέον Αλίκη Βουγιουκλάκη, την οποία την είχα πρωτογνωρίσει πριν από πολλά χρόνια στο Φεστιβάλ του Βερολίνου όπου είχε έρθει με την «Αστέρω» της, κι από τότε κάναμε παρέα. Τη θεωρούσα οικογένεια. Σ’ ένα πράγμα μόνο δεν «ενέδωσα». Δεν έγραψα ποτέ κριτική γι’ αυτήν. «Θα γράψω όταν πεθάνεις!», αστειευόμουνα. Τα ξαναθυμήθηκα τώρα με το «Οθων και Ποθούλα» που σκηνοθέτησε -και πρωταγωνίστησε- ο Σταμάτης Φασουλής. Θα προτιμούσα να μη γράψω για την παράσταση την οποία θεωρώ εξαιρετικά αμήχανη. Και δεν ήταν μόνο ο Φασουλής που έπαιζε και σκηνοθετούσε εδώ, αλλά ακόμα και η Σοφία Φιλιππίδου, η οποία παλιά ήταν σ’ ένα έργο -στη Θεσσαλονίκη- που είχα μεταφράσει όταν ήμουν ακόμα φοιτητής και την οποία εξακολουθώ να θεωρώ από τις ξεχωριστές φίλες.
Στο «Οθων και Ποθούλα» έπαιζε και μια άλλη παλιά φίλη, η Βέρα Κρούσκα, που τη γνώρισα κι αυτή στη Θεσσαλονίκη πριν από κάμποσες δεκαετίες, όταν έπαιζε στο ΚΘΒΕ Μπέρτολτ Μπρεχτ σε σκηνοθεσία του Νίκου Κούνδουρου. Κι εδώ γεννιέται το μεγάλο δίλημμα: πώς ενεργεί ο θεατρικός κριτικός όταν αντιμετωπίζει τόσους αγαπητούς φίλους στη σκηνή, σε μια παράσταση που τη θεωρεί μέτρια; Να την αγνοήσει; Να τα «μασήσει», να την κατακεραυνώσει; Ελα όμως που στη συγκεκριμένη περίπτωση (όπου ένας καλοστεκούμενος βιοτέχνης των βορείων προαστίων πτωχεύει κι από την τρίπατη μεζονέτα του μετακομίζει στο λαϊκότερο προικώο της γυναίκας του, όπου συζεί με τα φαντάσματα μιας κυρίας των τιμών της βασίλισσας Αμαλίας, έναν επαναστάτη χωροφύλακα κι έναν ΕΑΜίτη) το -φλύαρα σατιρικό- κείμενο του Ακη Δήμου ήταν μεν ένας άμορφος κι άγευστος πολτός, με πολιτικο-κριτικές φιλοδοξίες, ενώ από την άλλη μεριά καλοί ηθοποιοί υποστήριξαν με εντυπωσιακά αριστοτεχνικό τρόπο τούς σουρεαλιστικούς ρόλους τους, χορηγώντας έτσι σανίδα σωτηρίας σ’ ένα έργο που την έβγαζε δεν την έβγαζε.
Εφαρμόζοντας λιγότερο από άλλες φορές τις γνωστές και καλοδοκιμασμένες συνταγές του, ο Σταμάτης Φασουλής -που έπαιζε και τον κεντρικό Οθωνα Μολοχάνθη- ήταν όσο γινόταν πιο συγκρατημένος. Ετσι, έλειψε το γνωστό πονηρό κλείσιμο του ματιού προς την πλατεία. Ευτυχώς! Γενικά ήταν από τις καλύτερες -και οικονομικότερες- εμφανίσεις του στη σκηνή. Οσο για τη Σοφία Φιλιππίδου, αυτή κάθε φορά εμπεδώνει περισσότερο τη μοναδική φιγούρα που έχει «κρεάρει», δηλαδή αυτήν της ελαφρώς παρανοϊκής σαλεμένης. Εδώ κατορθώνει να δικαιολογήσει ακόμα και τις πλέον αλλοπρόσαλλες ατάκες που της έβαλε ο συγγραφέας στο στόμα. Κι όσο για τη Βέρα Κρούσκα, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τραγουδά πιο σωστά απ’ όλους. Την ερμηνευτικά καλή αυτή τριάδα τη συμπληρώνει ο νεότερης γενιάς Θανάσης Αλευράς.
Τι κρίμα, αλήθεια, που τόσο καλές -συγγραφικές- προθέσεις πήγαν στράφι. Κάπως έμμεσα παραδέχεται κι ο Σταμάτης Φασουλής -ο οποίος επέλεξε το έργο- πως ο απίστευτος αυτός αχταρμάς δεν γίνεται να έχει κατασταλάξει κάπου. Σε μια συνέντευξή του έλεγε πως «δεν είναι αναλυτικό ούτε βαθυστόχαστο» αλλά απλώς «είναι ό,τι μπορεί να προσφέρει η κωμωδία». Δηλαδή, μόνο επιφανειακό χάχανο; Τότε πώς είναι δυνατόν να μιλά ο συγγραφέας Ακης Δήμου παραβολικά για μια βαυαροκρατία τότε, που σήμερα έγινε γερμανοκρατία; Ούτε τα κοστούμια της Ντένης Βαχλιώτη ούτε και τα απαίδευτα σκηνικά -ένα αστικό σπίτι στο Κουκάκι- της Μαργαρίτα Χατζηιωάννου προσέφεραν κάτι το ξεχωριστό στην παράσταση. Συνοπτικά, μια «αγέλαστη» κωμωδία, όπου καλοί ηθοποιοί προσπαθούν να βγάλουν γέλιο με τον εμβρυουλκό.