Το «ν» στα άρθρα και η διαφορά ανάμεσα σε γραπτό και προφορικό λόγο

Το «ν» στα άρθρα και η διαφορά ανάμεσα σε γραπτό και προφορικό λόγο

2' 45" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Αναφέρομαι σε ένα θέμα που αφορά αφενός την γραφή και αφετέρου την προφορά των άρθρων «τον» και «την» πριν από λέξεις που αρχίζουν από τα σύμφωνα β, γ, δ, ζ, θ, λ, μ, ν, ρ, σ, φ, χ.

Αλλά ας τα πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.

Πριν από την γλωσσική μεταρρύθμιση γραφόταν μεν το «τον» και το «την» πριν από τα παραπάνω σύμφωνα αλλά η «δόκιμη» κοινή προφορά ήταν, αντίστοιχα, [to] και [ti] (π.χ. γραφή «την γλώσσα (ν)» αλλά προφορά [tiγlosa], γραφή «τον δάσκαλο (ν)» αλλά προφορά [toδaskalo]). Και, νομίζω, ακριβώς λόγω της προφοράς αυτής περάσαμε, με την μεταρρύθμιση, από την γραφή «τον» και «την» στην γραφή «το» και «τη».

Στις μέρες μας τώρα κρίνεται σκόπιμο να συνοδεύεται το αρσενικού γένους άρθρο αιτιατικής «το» από το «ν» και να γράφουμε πάλι «τον» ώστε να αποφεύγονται, και σωστά, τα άκομψα «το γεωργό», «το γραμματέα» που «ουδετεροποιούν» λέξεις αρσενικού γένους. Στην γραφή, εν τω μεταξύ, του «τη» χωρίς το «ν» δεν υφίσταται βέβαια ο προηγούμενος λόγος για την ανάγκη γραφής του «ν», πλην όμως για λόγους ομοιομορφίας κάποιοι το γράφουν, και καλώς το γράφουν, δηλαδή γράφουν ήδη «την» όπως βέβαια και «τον».

Και εδώ συμβαίνει το «παράδοξο» : Κάποιοι, ίσως και αρκετοί, στα ΜΜΕ έχουν αρχίσει και να το προφέρουν το «ν», και στο «τον» και στο «την», παρόλο που η συμπροφορά του με το πρώτο γράμμα της λέξης που ακολουθεί (β, γ, δ, ζ, θ, λ, μ, ν, ρ, σ, φ, χ) εν πολλοίς δεν είναι και από τις πιο «βολικές» ([tin zoi], [tin roi]). Περίτρανη απόδειξη του τελευταίου είναι το ότι, επαναλαμβάνω, το «ν» αυτό δ ε ν το προφέραμε στο παρελθόν (προφέραμε [ti zoi], [ti roi]), πράγμα που επέφερε, επαναλαμβάνω αυτό που είπα παραπάνω, και την θεσμική παράλειψή του στην γραφή, με την μεταρρύθμιση.

Αυτοί που πράττουν σήμερα το «παράδοξο» να προφέρουν το «ν» θεωρούν, εσφαλμένα, ότι στην γλώσσα μας όποιο γράμμα βλέπεις γραμμένο το προφέρεις, απαρέγκλιτα και «ευλαβικά»!

Δεν είναι όμως έτσι. Η κοινή νεοελληνική δεν έχει, και πολύ καλά κάνει, φωνητική γραφή. Η κοινή νεοελληνική έχει αρκετά παραδείγματα όπου, και σωστά βέβαια, δεν προφέρεις ό,τι ακριβώς βλέπεις γραμμένο ενώ προφέρεις, απ’ την άλλη, ακόμη και κάτι που δεν είναι γραμμένο [sic]! π.χ. στην λέξη «άγχος» επ’ ουδενί προφέρεις το «γ» (προφέρεις αντ’ αυτού τον φθόγγο τον λεγόμενο «άγμα», το υπερωικό έρρινο, το οποίο όμως δεν αντιστοιχεί σε γράμμα του αλφαβήτου!). Αλλο παράδειγμα: Στην φράση «τον πρώτο» δεν ακούγεται, στην δόκιμη νεοελληνική συμπροφορά, ούτε ο φθόγγος [n] ούτε ο φθόγγος [p] (ενώ βεβαίως υπάρχουν στην γραφή) αλλά ο συνδυασμός [mb] ([tombroto]). Τα «ν» λοιπόν του «τον» και «την» πρέπει μεν να γράφονται αλλά πιστεύω ότι πιο «βολικό» είναι να μην προφέρονται (σώνει και καλά!) προ των β, γ, δ, ζ, θ, λ, μ, ν, ρ, σ, φ, χ (όπως άλλωστε γίνεται, εδώ που τα λέμε, στην φυσιολογική δόκιμη ομιλία μας). Προφανώς τα «ν» γράφονται, εξυπακούεται, και στην περίπτωση που η επόμενη λέξη αρχίζει από τα σύμφωνα κ, ξ, π, τ, ψ καθώς και από «τσ» και βεβαίως πριν από τα φωνήεντα (όπου βέβαια τα «ν» και προφέρονται). Αρα, πιστεύω, πρέπει να γράφονται πάντα! Θα αποφύγουμε, σημειωτέον, και γραφές (αλλά και… κακόηχες προφορές!) του τύπου… τη Πάτρα, τη Κοζάνη, τη Τήνο!

* Ο κ. Θεόφιλος Βαμβάκος είναι διπλ. μηχ.-ηλ. μηχανικός ΕΜΠ και δημιουργός της ομάδας «ΓΛΩΣΣΙΚΟ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ» στο Facebook.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή