Φωτισμένες διαδρομές στην Ανω Πόλη από τα κάστρα του Γεντί Κουλέ ώς το κέντρο της Θεσσαλονίκης που θα παρακινούν για μια νυχτερινή περιήγηση ανάμεσα σε βυζαντινές εκκλησίες και ανθισμένες αυλές. Διακριτή φυσιογνωμία της Θεσσαλονίκης ακόμη και τη νύχτα, με θεματικούς φωτισμούς που θα υποδηλώνουν χαρακτηριστικά και χρονολογίες τόπων, μνημείων, κτιρίων! Οι ιδέες σε θεωρητικό επίπεδο για μια Θεσσαλονίκη after light που έπεσαν στην «Κ» από την ομάδα «Beforelight» δεν θα είχαν καμιά αξία αναφοράς. Εχουν όμως ιδιαίτερη σημασία όταν προέρχονται από μια δημιουργική ομάδα που δοκιμάζει αστικά πειράματα παίζοντας με το φως στον δημόσιο –κι όχι μόνο– χώρο και μάλιστα εθελοντικά.
Εικαστικές εγκαταστάσεις με παλιά φωτιστικά στην οδό Πιττάκη, αντίστοιχη με εκείνη στην οδό Εμπράρ της Θεσσαλονίκης προ τριετίας έριξαν φως και χρώμα σε ήσυχους και γκρίζους δρόμους. Κάπως έτσι ήταν και η Φιλικής Εταιρείας που επέλεξαν για τη νέα παρέμβαση. Επί χρόνια έδινε την αίσθηση ενός σκοτεινού και επικίνδυνου δρόμου. Η πρόσφατη πεζοδρόμησή του από τον δήμο, όχι μόνο τον απάλλαξε από τα παρκαρισμένα αυτοκίνητα, αλλά ανέδειξε ένα βασικό του πλεονέκτημα: τον Λευκό Πύργο στην προοπτική του. Μια εικόνα που δεν ήταν ορατή ώς σήμερα.
Ο δρόμος αυτός εμπνέει τη beforelight στη δεύτερη συνεργασία με τη δράση «Θεσσαλονίκη Αλλιώς-Μade in Thessaloniki#2» του περιοδικού Παράλλαξη. Φωτεινές γραμμές και αριθμοί που αιωρούνται κατά μήκος του δρόμου δίνουν άλλη διάσταση στο μνημείο-σύμβολο και όπως σημειώνει η ομάδα «η γειτονιά τώρα κοιτάζει το μνημείο κάτω από το νυχτερινό ουρανό… αλλιώς!»
Τι έκανε η 9μελής ομάδα; Τοποθέτησε τρισδιάστατα στο χώρο τις διαστάσεις του Λευκού Πύργου με φωτεινές γραμμές και αριθμούς καλώντας τους περαστικούς να σταθούν σε ένα σημείο θέασης και να γίνουν συμμέτοχοι στη δράση, να μετρήσουν δηλαδή τις διαστάσεις του.
Με το νέο φωτιστικό πείραμα η beforelight επιστρέφει στη Θεσσαλονίκη εκεί όπου γεννήθηκε, στους κόλπους του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου. Τα μέλη της, φοιτητές ακόμη, πάντρεψαν διάθεση για δημιουργία και γνώσεις, ο καθένας από το δικό του επιστημονικό πεδίο (Αρχιτεκτονική, Σχολή Καλών Τεχνών), για να «παίξουμε με τις πτυχές του φωτός, να πειραματιστούμε, να δώσουμε νόημα στον χώρο», εξηγεί ο Δημήτρης Θεοχαρούδης.
Οι μεταπτυχιακές σπουδές και οι μετέπειτα επαγγελματικές τους αναζητήσεις, τους σκόρπισαν σε διάφορα σημεία του ορίζοντα: Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Λάρισα, Ρότερνταμ. Η απόσταση, ωστόσο, δεν διέλυσε την ομάδα. Αντίθετα, ο βασικός πυρήνας παραμένει, συνεχίζοντας αμείωτα τη δράση μέσω Διαδικτύου (συνεδριάσεις για πρότζεκτ μέσω skype). «Μας ενθουσιάζουν οι εγκαταστάσεις στον δημόσιο χώρο, η συμμετοχή μας, η συνομιλία μας με τη γειτονιά είτε κατά τη διάρκεια της έρευνας και του σχεδιασμού είτε κατά τη διάρκεια της παρέμβασης. Κάθε νέα παρέμβαση είναι ένα σημείο εκκίνησης από το μηδέν».
Ετοιμάζουν το επόμενο
Η πρώτη τους εγκατάσταση στο πλαίσιο του Video Art Athens το 2007 στη Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων ήταν η αρχή μιας σειράς παρεμβάσεων: 2η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης, διαδραστική εγκατάσταση «Serial Βulb Killer» (2009), πρότζεκτ στο Ρότερνταμ «Barflight» στο πλαίσιο της Νύχτας Μουσείων 2010, «Ερνέστ Εμπράρ Αλλιώς» (2011), «Συν-Οικία Πιττάκη» στην Αθήνα (2012).
Δεν έχουν αυταπάτες. Η Θεσσαλονίκη δεν θα γίνει Λυών – «η πόλη του φωτός», όπως αναφέρει ο κ. Θεοχαρούδης. Ομως κάτι αλλάζει. «Το βλέπουμε σε νεοσχεδιασμένους χώρους όπως της Νέας Παραλίας, που τη διακρίνει ποιοτικός και σωστός φωτισμός».
Η νέα εγκατάσταση θα φωτίζει τις διαστάσεις του Λευκού Πύργου για λίγους μήνες. Οταν σβήσει, ένα άλλο μνημείο, το Αλατζά Ιμαρέτ, θα λούζεται στο φως της νέας εικαστικής παρέμβασης που σχεδιάζουν προσκεκλημένοι της 4ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης «Παλιές Διασταυρώσεις-Μake it New». Το νέο πρότζεκτ θα έχει στοιχεία community art και περιλαμβάνει τη γνωριμία με τους κατοίκους της περιοχής, εξηγεί ο Δ. Θεοχαρούδης. «Βασίζεται στο μοτίβο των σύγχρονων QR κωδικών, σε μια ανάμνηση της χρήσης της τεχνικής του arabesque στην αρχιτεκτονική των ισλαμικών κτιρίων καθώς και στο αέναο παιχνίδι φωτός-σκιάς. Η κατασκευή θα διαμορφωθεί μέσα από τη συλλογή στοιχείων που θα προκύψουν από τη γνωριμία με τους κατοίκους της γειτονιάς που αγκαλιάζει το μνημείο».