ΑΦΙΕΡΩΜΑ. Εχει καταξιωθεί ως το περιοδικό που καταπιάνεται με τα θέματα επιστημονικού προβληματισμού και παιδείας. Τα «Σύγχρονα Θέματα» έχουν συνεισφέρει με τα άρθρα που έχουν δημοσιεύσει στη σύγχρονη πολιτική και πολιτισμική σκέψη. Αυτή τη φορά καταπιάνονται με δύο Αλεξανδρινούς για να τους δουν όχι από την πλευρά τόσο της φιλολογικής μελέτης, όσο από την πλευρά του πώς η τέχνη και η λογοτεχνία καταπιάνεται και επικοινωνεί με τις συγκρούσεις και τις αναζητήσεις της πολιτικής.
«Ο Καβάφης του Τσίρκα» είναι το θέμα του πολυσέλιδου αφιερώματος, το οποίο επιμελήθηκαν οι πανεπιστημιακοί Γιάννης Παπαθεοδώρου και Μίλτος Πεχλιβάνος. Δύο μελετητές που δεν αγαπούν απλώς τον Τσίρκα, προσεγγίζουν το έργο του για να αντλήσουν πληροφορίες και υλικό για την ελληνική παροικία της Αιγύπτου, για το αριστερό κίνημα, τα λάθη και τα πάθη του, αλλά και για να συνδέσουν το τότε με τις εξελίξεις του σήμερα. Γι’ αυτό και είναι ξεχωριστό αυτό το αφιέρωμα, ανάμεσα στα πολλά που πραγματοποιήθηκαν τη χρονιά που μόλις τελείωσε, με αφορμή την επέτειο από τη γέννηση και τον θάνατο του Κ. Π. Καβάφη. Γιατί «σήμερα, που στον γεωπολιτικό χάρτη η Αραβική Ανοιξη εναλλάσσεται με το χαμηλό βαρομετρικό των αυταρχικών καθεστώτων και η συνθήκη της αποικιοκρατίας του 20ού αιώνα έχει παραχωρήσει οριστικά τη θέση της στην εύφλεκτη Μεσόγειο των μετααποικιακών φονταμενταλισμών, το κριτικό έργο του Καϊρινού Τσίρκα για τον Αλεξανδρινό Καβάφη μπορεί να ξαναδιαβαστεί μέσα στα νέα συμφραζόμενα του καιρού μας».
Και μέσα σ’ αυτό το αφιέρωμα επιχειρούν να αναδείξουν το κενό που αφορά τον Τσίρκα ως κριτικό του Καβάφη. Από την άλλη μεριά, «ο Καβάφης και η εποχή μας» -για να παραφράσουμε τον γνώριμο τίτλο του Τσίρκα- είναι μια καλή αφορμή για να σκεφτούμε τα δικά μας οικεία «καθεστώτα ιστορικότητας».
Δύο νέα ντοκουμέντα
Στα σημαντικά νέα αρχειακά τεκμήρια του αφιερώματος θα πρέπει οπωσδήποτε να προσθέσουμε τα «Ημερολόγια Τσίρκα» όσο καιρό έγραφε το «Ο Καβάφης και η εποχή του», αλλά και η συγκλονιστική αλληλογραφία του Στρατή Τσίρκα με τον φίλο του και κριτικό Μ. Μ. Παπαϊωάννου, ακριβώς την ίδια περίοδο. Γράμματα που λένε πολλά, όχι μόνο για τη διαδικασία του προβληματισμού και της γραφής αυτού του βιβλίου, αλλά και για τον τρόπο που εκείνος ο σημαντικός διανοούμενος αντιμετώπιζε τις επιβεβλημένες «βεβαιότητες» για τον Καβάφη και για πολλά ακόμη.
Ετσι, αυτή η αλληλογραφία είναι ένα συγκλονιστικό ντοκουμέντο για πρόσωπα και γεγονότα των πνευματικών ανθρώπων της Αριστεράς, εκείνη την εποχή, αλλά φωτίζει και τους μύθους που ακόμα και σήμερα συνοδεύουν τον Καβάφη.
Ενα αφιέρωμα που ικανοποιεί τις αναζητήσεις όσων ενδιαφέρονται τόσο για τη λογοτεχνία όσο και για την πολιτική και την Ιστορία.