Το Συμβούλιο της Επικρατείας είναι ο επόμενος και τελικός σταθμός που θα κρίνει την πορεία του μετρό Θεσσαλονίκης, μετά και την ομόφωνη γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου προχθες τα ξημερώματα που έδωσε το πράσινο φως στη μελέτη απόσπασης και επανατοποθέτησης των αρχαιοτήτων του σταθμού «Βενιζέλου».
Σύμφωνα με πληροφορίες, η τηλεσυνεδρίαση του συμβουλίου ξεκίνησε, όπως ήταν προγραμματισμένο, το απόγευμα της Τετάρτης και ολοκληρώθηκε τις πρώτες πρωινές ώρες της Πέμπτης. Τη μελέτη εκπόνησε ο αρχιτέκτων μηχανικός Δημήτρης Κορρές και θα υλοποιηθεί σε συνεργασία με την εταιρεία «Ακτωρ». Ο κ. Κορρές έχει υλοποιήσει αποσπάσεις αρχαιοτήτων στο παρελθόν για άλλους σταθμούς μετρό και κατά την κατασκευή της Εγνατίας Οδού, αλλά είναι πρώτη φορά που η μέθοδος της απόσπασης και επανατοποθέτησης θα δοκιμαστεί σε τόσο μεγάλη κλίμακα.
Η μέθοδος που παρουσιάστηκε στο συμβούλιο είναι, σύμφωνα με πληροφορίες, ένας συνδυασμός μεθόδων απόσπασης και επανατοποθέτησης των αρχαιοτήτων ανάλογα με το σχήμα τους, το είδος έδρασης (επί εδάφους ή θεμελίωσης) και τη δομή τους. Κατά τον μελετητή ελήφθη σοβαρά υπόψη η απόσπαση των αρχαιοτήτων να γίνει με τις ελάχιστες δυνατές τομές, οι οποίες θα πραγματοποιηθούν με τροχό κοπής ή συρματοκοπή σε σημεία που δεν θα επηρεάσουν σημαντικά αρχαιολογικά στοιχεία. Για την απόσπασή τους θα κατασκευαστούν νάρθηκες απόσπασης και προστασίας διαφόρων μεγεθών και τύπων, θα χρησιμοποιηθούν συστήματα υδραυλικής ανύψωσης, ολίσθησης με μηχανικά και ηλεκτρικά μέσα, ενώ οι αρχαιότητες θα μετακινηθούν στις αποθήκες της «Αττικό Μετρό» στο Καλοχώρι. Μετά την επανατοποθέτηση τους, ο μελετητής υποστηρίζει ότι οι τομές θα είναι πολύ δύσκολα διακριτές. Το χρονοδιάγραμμα του έργου της απόσπασης προσδιορίστηκε στους πέντε μήνες.
Την υποστήριξή τους στο έργο εξέφρασαν στο συμβούλιο η «Αττικό Μετρό» και ο δήμος και η Περιφέρεια της Θεσσαλονίκης. Αντιθέτως, ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων στην παράστασή του σημείωσε, μεταξύ άλλων, ότι η μελέτη «παρουσιάζει χαρακτηριστικά προμελέτης» και όχι «ακριβείας», ενώ εκτιμά ότι μεθοδεύεται η μόνιμη και όχι η προσωρινή απομάκρυνση των αρχαιοτήτων. Η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος εξέφρασε τις επιφυλάξεις της σχετικά με το ποσοστό των αρχαιοτήτων που τελικά θα επανατοποθετηθούν, τις πιθανές φθορές που θα υποστούν αλλά και για την τύχη των υποκείμενων αρχαιολογικών στρωμάτων, της ρωμαϊκής και ελληνιστικής Θεσσαλονίκης, που θα αποκαλυφθούν.
Κατά της υπουργικής απόφασης για την απόσπαση και επανατοποθέτηση των αρχαιοτήτων (που εκδόθηκε τον περασμένο Μάρτιο) έχουν προσφύγει στο ΣτΕ η ΕΛΛΕΤ με τη Χριστιανική Αρχαιολογική Εταιρεία, όπως και ο ΣΕΑ με άλλα σωματεία που υποστηρίζουν την κατά χώρα διατήρηση. Η εκδίκαση των προσφυγών θα γίνει τον Νοέμβριο και μέχρι τότε το πιο πιθανό είναι να μην πραγματοποιηθεί καμία εργασία που αφορά τη μελέτη απόσπασης.
Δυστυχώς, το αρχαιολογικό τοπίο που αποκαλύφθηκε στον σταθμό «Βενιζέλου» και αποτελεί τμήμα της διασταύρωσης των ρωμαϊκών οδών Decumanus Maximus και Cardo αποδείχθηκε κάτι σαν το κουτί της Πανδώρας για όλο το έργο που ξεκίνησε το 2006. Το 2014 το ΚΑΣ και το ΥΠΠΟ ενέκριναν την απόσπαση των αρχαιοτήτων, το 2015 το συμβούλιο άλλαξε γνώμη και προέκρινε την κατά χώρα διατήρηση για να αλλάξει ξανά το 2019. Το έργο, θεωρητικά, θα παραδοθεί το 2023.