«Κατά τη διάρκεια της καραντίνας φάνηκε νομίζω καθαρά πόση ανάγκη έχουμε την τέχνη. Αυτή είναι μια διαπίστωση που πρέπει να κάνουν και όσοι διαχειρίζονται τις τύχες της χώρας. Πρέπει να καταλάβουν ότι η τέχνη είναι απαραίτητη για μια κοινωνία. Οπως είναι απαραίτητα τα σούπερ μάρκετ για την επιβίωσή μας, έτσι είναι και η τέχνη», μου λέει ο σκηνοθέτης Δημήτρης Τάρλοου. Στο θέατρο «Πορεία» οι πρόβες «τρέχουν» με τους ηθοποιούς και τους συντελεστές να φορούν μάσκες από τη στιγμή που θα μπουν μέσα· παντού βλέπει κανείς ακροβολισμένα μπουκάλια με αντισηπτικά.
Ολοι αγωνιούν για τη χειμερινή θεατρική σεζόν. Θα ανοίξουν τα θέατρα; Και αν ανοίξουν πότε θα γίνει αυτό και με ποιους όρους; «Κανείς δεν ξέρει τι θα γίνει αλλά εμείς προχωράμε με την προετοιμασία που χρειάζεται», εξηγεί ο κ. Τάρλοου. «Οσον αφορά το ρεπερτόριο ο προγραμματισμός είναι να ξεκινήσουμε με τον “Γιούγκερμαν” που πέρυσι διακόπηκε απότομα λόγω του lockdown. Θα συνεχίσουμε με την “Ευρυδίκη”, αναβίωση παλαιότερης παράστασής μας, και τη “Δόξα Κοινή”, μια παράσταση που πήρε εξαιρετικές κριτικές και έχει ήδη εκδηλωθεί ενδιαφέρον και από το εξωτερικό για τη μετάκλησή της. Οσον αφορά τα μέτρα τώρα, έχουμε ήδη προμηθευτεί εκνεφωτή για καθημερινή απολύμανση, κάνουμε ασκήσεις για το πώς θα κάθονται οι θεατές στην πληρότητα που θα μας υποδείξουν οι ειδικοί, την οποία μάλιστα σκεφτόμαστε να περιορίσουμε ακόμη περισσότερο, σχεδιάζουμε να κάνουμε θερμομέτρηση στο κοινό και φυσικά όλοι οι θεατές θα φοράνε μάσκες. Απολύτως ασφαλές δεν είναι τίποτα αυτή τη στιγμή, όμως το θέατρο μπορεί να είναι πιο ασφαλές από πολλά άλλα μέρη. Το θέμα είναι να πειστούν οι ειδικοί και η πολιτεία γι’ αυτό».
Ανησυχία και απογοήτευση
Ο κόσμος του θεάτρου πάντως είναι ανήσυχος και απογοητευμένος. «Δεν έχουμε καμία απολύτως ενημέρωση», τονίζει ο Δημήτρης Καραντζάς. «Διεκδικούμε από την ηγεσία του υπουργείου συναντήσεις που δεν γίνονται ή συναντήσεις που γίνονται αλλά δεν δίνονται απαντήσεις. Για τους υπόλοιπους τομείς εργασίας υπάρχουν αποφάσεις, στον χώρο μας υπάρχει μόνο απαξίωση από την ηγεσία του ΥΠΠΟ. Αν η υπουργός Πολιτισμού δεν θέλει να ασχοληθεί, τότε μάλλον δεν έχει καταλάβει σε ποιο υπουργείο βρίσκεται και ποιος είναι ο ρόλος της· δεν μπορώ να δεχτώ την απάντηση “δεν είναι δική μου αρμοδιότητα, οι ειδικοί αποφασίζουν”. Ο κλάδος του θεάτρου βρίσκεται σε κρίσιμη καμπή. Αυτό που αρθρώνεται ως παράπονο έχει πίσω του μεγάλη απελπισία. Υπάρχουν άνθρωποι που έχουν να πληρωθούν από τον Μάρτιο, τη μία παίρνουν επίδομα, την άλλη δεν παίρνουν. Χρειαζόμαστε καθοδήγηση, ενημέρωση, μια στοχευμένη πολιτική, εναλλακτικούς τρόπους να κάνουμε τη δουλειά μας».
Με το ότι πρέπει να γίνουν κι άλλα συμφωνεί και ο Δ. Τάρλοου. «Χρειάζεται σοβαρότερη δουλειά πάνω, όχι μόνο στην οικονομική στήριξη των ανθρώπων του θεάτρου που σίγουρα είναι εξαιρετικά σημαντική, αλλά και ως προς την εξωστρέφεια του θεάτρου. Οπως φροντίζουμε και προβάλλουμε στο εξωτερικό τα μνημεία μας έτσι πρέπει να φροντίσουμε και τον σύγχρονο πολιτισμό».
«Ξέρετε, κι εμείς φοβόμαστε…» συμπληρώνει ο Δ. Καραντζάς. Στο θέατρο «Προσκήνιο», το οποίο ανέλαβε φέτος θέλοντας να δημιουργήσει έναν θεατρικό πυρήνα, οι πρόβες προχωρούν με την πρώτη, προγραμματισμένη για τον Νοέμβριο παραγωγή, τη «Φαίδρα» της Μαρίνας Τσβετάγιεβα. «Είναι μια ποιήτρια που αγαπώ πολύ και η “Φαίδρα” είναι ένα από τα λίγα θεατρικά έργα που έχει γράψει· μια αλληγορία για τη δυσκολία του ανθρώπου να έρθει σε επαφή με τη φύση γύρω του και μέσα του. Αν όλα πάνε καλά θα ακολουθήσει τον Ιανουάριο ο “Θείος Βάνιας”. Επιμένουμε με όποιο κόστος και όποιο κόπο, να βρούμε τη φλόγα που θα μας κάνει να συνεχίσουμε, γιατί δεν είναι απλό να δουλεύεις και να προσπαθείς για κάτι που δεν ξέρεις αν τελικά θα πραγματοποιηθεί. Ομως είναι συγκινητικό όλο αυτό, από όλους μας, τους ηθοποιούς, τους συντελεστές, τον παραγωγό μας».
«Γιούγκερμαν» χωρίς φιλιά
Κατά τη διάρκεια της καραντίνας το «Πορεία» ήταν από τα θέατρα που ταχύτατα έδωσαν την ευκαιρία στο κοινό να παρακολουθήσει online παραστάσεις αρχείου. «Η επιτυχία ήταν τεράστια. Είχαμε 6.500 επικοινωνίες, αιτήματα από μικρά χωριά, απομονωμένα νησιά και το εξωτερικό. Οι άνθρωποι αυτοί μας έλεγαν πόσο σημαντικό είναι να μπορούν να δουν θέατρο από το σπίτι τους. Το θέμα της εξωστρέφειας λοιπόν μπήκε στο τραπέζι. Αφού τελειώσει το κακό που ζούμε, θα χρειαστεί να επανεξετάσουμε διάφορες έννοιες. Μία απ’ αυτές είναι και το πώς κάνουμε τη δουλειά μας», σημειώνει ο Δημήτρης Τάρλοου.
«Το Ιντερνετ μπορεί να είναι ένα χρήσιμο όπλο στα χέρια μας λειτουργώντας επικουρικά, αλλά φυσικά δεν μπορεί να υποκαταστήσει ποτέ την ψυχοκινητική εμπειρία τού να είσαι εκεί. Εμείς θέλουμε να κάνουμε θέατρο για τον κόσμο, για το κοινό. Αλλά αν έχουμε στη φαρέτρα μας και αυτό το όπλο, και δεν μιλάω μόνο για τη φετινή σεζόν, γιατί να μην το αξιοποιήσουμε; Με την προϋπόθεση βέβαια ότι δεν μιλάμε για ένα μονοκάμερο αλλά για μια ποιοτική παραγωγή με πολλές κάμερες και τηλεσκηνοθεσία. Στο “Πορεία” σχεδιάζουμε τέτοιες προτάσεις και σύντομα θα τις ανακοινώσουμε.
Είναι ένας τρόπος και να λειτουργήσει παρηγορητικά το θέατρο αλλά και να επιβιώσουν οι άνθρωποί του μέσα στη δύσκολη αυτή συνθήκη».
Πάντως, η πανδημία βάζει τους όρους της και στον τρόπο παρουσίασης ενός έργου. «Σαφώς, είναι κάτι που μας απασχολεί», απαντάει ο Δημήτρης Καραντζάς. «Υπάρχει μια έξτρα δυσκολία, μια παράλληλη συνθετική σκέψη έτσι ώστε να βρούμε μια γλώσσα και μια φόρμα που να μην προδίδει το έργο».
«Φέτος στον “Γιούγκερμαν” δεν θα έχει φιλιά», λέει ο Δ. Τάρλοου. «Αντί για φιλιά βρήκαμε μια άλλη κίνηση, πολύ συγκινητική. Και οι ηθοποιοί τη χρησιμοποιούν σαν να λένε “περιμένουμε να τελειώσει όλο αυτό για να αγκαλιαστούμε ξανά”».
Διαβάστε επίσης