Δεν ήταν βέβαιο ότι θα καταφέρναμε να μιλήσουμε, επειδή το βράδυ είχε πρεμιέρα: την πρώτη παράσταση στην πρώτη παραγωγή που «ανοίγει» και πάλι την αίθουσα «Σταύρος Νιάρχος» της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στο κοινό, έπειτα από πολύμηνη σιωπή.
Η σοπράνο Ερμονέλα Γιάχο ερμηνεύει την πρωταγωνίστρια της όπερας «Μαντάμα Μπατερφλάι», την πιο τρυφερή από τις ηρωίδες του Πουτσίνι, τη μικρή γκέισα Τσο Τσο Σαν που πεθαίνει από αγάπη, και είναι εξαιρετικά αναστατωμένη. Οχι μόνον επειδή αυτός είναι ένας υπέροχος και πολύ απαιτητικός μουσικά ρόλος. Αλλά κι επειδή θα είναι η πρώτη της ερμηνεία με θεατές –έστω και πολύ λιγότερους από όσους χωράει η τεράστια αίθουσα της ΕΛΣ– μετά επτά μήνες απουσίας από τις διεθνείς σκηνές.
Νέες συνθήκες
«Είμαι τόσο συγκινημένη», λέει, «πετάω στον ουρανό! Από το πρωί κάνω σαν μικρό κορίτσι: ανυπομονώ να βρεθώ πάνω στη σκηνή, φοβάμαι κιόλας λίγο. Εμείς οι καλλιτέχνες έτσι ζούμε, με τις δονήσεις που έρχονται από το κοινό. Χωρίς ακροατές στην πλατεία, δεν υπάρχουμε. Χρειαζόμαστε τον φόβο του θεάτρου που περιέγραφαν οι αρχαίοι Ελληνες, το δέος, που οδηγεί στην κάθαρση. Τώρα ζούμε μια διαφορετική πραγματικότητα, στην οποία η κάθε ημέρα μπορεί να φέρει καλά ή άσχημα νέα: μια παραγωγή μπορεί να ματαιωθεί, μια όπερα να κλείσει. Κάνουμε πρόβες που δεν ξέρουμε αν θα καταλήξουν σε παράσταση με κοινό ή αν θα μεταδοθούν ψηφιακά. Οφείλουμε όμως να προσαρμόσουμε τη ζωή μας σε αυτό, και ως καλλιτέχνες εξακολουθούμε να ονειρευόμαστε».
Σε τέτοιες συνθήκες πέρασε η Ερμονέλα Γιάχο τις εβδομάδες των προβών στην Αθήνα. Η προγραμματισμένη πρεμιέρα για τις 10 Οκτωβρίου ματαιώθηκε λόγω της επιβολής έκτακτων περιοριστικών μέτρων στα θέατρα και μέχρι την τελευταία στιγμή δεν ήταν σίγουρη αν θα δώσει εντέλει την παράσταση μπροστά σε κοινό. Την κούρασε η αναμονή; «Είναι όντως δύσκολο να παραμένεις συγκεντρωμένος, αλλά νομίζω ότι οι άνθρωποι έχουμε τη δύναμη να το κάνουμε. Οσο γίνονταν οι πρόβες, μείναμε όλοι ενωμένοι μεταξύ μας σαν οικογένεια. Βοηθούσαμε ο ένας τον άλλο για να αντιμετωπίσουμε την ανασφάλεια. Και το τονίζω σε κάθε συνέντευξη που δίνω: Είμαι ευγνώμων που θα εμφανιστώ σε μια τέτοια σκηνή μπροστά σε θεατές. Η ΕΛΣ έχει το θάρρος να ανάψει και πάλι τα φώτα του θεάτρου και να κρατήσει ζωντανή την ελπίδα στους καλλιτέχνες. Είναι σαν να ανοίγει ένα μικρό παράθυρο αισιοδοξίας –μικρό θα είναι και το κοινό μας, δεν πειράζει!– για να περάσει το φως της τέχνης που όλοι έχουμε ανάγκη».
Η συζήτηση καταλήγει, βεβαίως, στον ρόλο που ερμηνεύει και ο οποίος της έχει χαρίσει εξαιρετικές κριτικές. «Εχω τραγουδήσει την Τσο Τσο Σαν 171 φορές και καθεμία είναι διαφορετική», λέει. «Εκφράζει την καρδιά κάθε γυναίκας που πιστεύει στην αγάπη άνευ όρων και την ανιδιοτελή προσφορά. Κι εγώ, που δεν έχω πια αυτή την ηλικία, θα προσπαθήσω με τη φωνή μου να της δώσω τη φρεσκάδα, την αθωότητα, το πάθος μιας δεκαπεντάχρονης κοπέλας που ερωτεύεται για πρώτη φορά». Η Ερμονέλα Γιάχο γεννήθηκε στην Αλβανία και ξεκίνησε να μελετά μουσική από μικρή. Στα 19 της έφυγε για τη Ρώμη συνεχίζοντας τις σπουδές της και από τον επόμενο χρόνο άρχισε να τραγουδάει στην Ιταλία και να διακρίνεται. «Εφυγα από την Αλβανία πριν από 27 χρόνια. Το όνειρό μου για την όπερα ξεκίνησε στα Τίρανα, με πήγε μέχρι τη Νέα Υόρκη όπου ζω και με έχει ταξιδέψει σε όλο τον κόσμο», σχολιάζει.
Η ψυχή του χαρακτήρα
Τη ρωτάμε πώς προετοιμάζει έναν ρόλο κι αν υπερτερούν τα συναισθήματα ή η τεχνική. «Η τεχνική είναι η δουλειά που πρέπει να γίνει στο σπίτι», απαντά. «Στη σκηνή, αυτό που προσπαθώ να κάνω είναι να μεταφέρω μέσω της φωνής μου την ψυχή του χαρακτήρα. Διότι μετά τα δέκα πρώτα λεπτά, ακόμη και ο πιο τέλειος τεχνικά ήχος γίνεται βαρετός για το κοινό. Συνήθως, δύο ώρες πριν από την παράσταση, όταν αρχίζει το μακιγιάζ και φορώ το κοστούμι, γίνομαι ο ρόλος. Ειδικά αυτή την περίοδο που κανένας μας δεν ξέρει τι θα συμβεί, νιώθω πως κάθε παράσταση είναι μαζί η πρώτη και η τελευταία της ζωής μου. Λέω στον εαυτό μου: “Εμπρός, πάμε να τα δώσουμε όλα, να πεθάνουμε πάνω στη σκηνή”».
«Μαντάμα Μπατερφλάι»: Εως 15/11. Η Ερμονέλα Γιάχο εμφανίζεται στις 16, 20, 25/11 και η Κριστίνε Οπολάις στις 18, 23, 30/10 και 1, 8/11/2020. Διεύθυνση ορχήστρας: Λουκάς Καρυτινός.