Είχα κλείσει το ραντεβού μου δωρεάν από την πλατφόρμα που συνδέει τις «Ποιητικές συνομιλίες» με τη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση. Την προγραμματισμένη ώρα, περίπου στις 6.30 το απόγευμα, χτύπησε το τηλέφωνό μου. Ηταν ο Αργύρης, όπως συστήθηκε, και με χαιρέτησε με το όνομά μου.
Ετσι άρχισε μια περίπου εικοσάλεπτη τηλεφωνική συζήτηση, που έγινε με τον παλιό τρόπο, χωρίς κάμερες, με μόνη γέφυρα μεταξύ μας τη φωνή. Στα πρώτα λεπτά της είχε την αμηχανία που αισθάνονται δύο άνθρωποι που δεν γνωρίζονται. Πολύ γρήγορα όλα απλοποιήθηκαν χάρη στην επιθυμία μας να μοιραστούμε έναν άλλο τρόπο επικοινωνίας, σε μια εποχή μάλιστα που η κάθε μέρα ανακυκλώνει μονότονα την προηγούμενη σε μια ισοπεδωτική ρουτίνα. Μολονότι σε ετούτη την πρώτη φάση του προγράμματος συμμετέχουν ως «ποιητικοί σύμβουλοι» τρεις ηθοποιοί –ο Δημήτρης Δρόσος, η Μαρία Μαγκανάρη και ο Αργύρης Ξάφης–, οι «Ποιητικές συνομιλίες» δεν είναι θεατρική παράσταση. Είναι κυρίως μια ανταλλαγή σκέψεων και συναισθημάτων. Βασίζεται στον διάλογο, προχωράει χάρη στη διάθεση για συμμετοχή και καταλήγει σε μια ιδιότυπη «συμβουλευτική»: την ανάγνωση ενός ποιήματος που ο συνομιλητής επιλέγει για εσένα προσωπικά και την προτροπή να εφαρμόσεις την ποιητική θεραπεία που σου προτείνει.
«Η ποίηση μπορεί να θεραπεύσει τα πάντα», έλεγε ο συγγραφέας Φερνάντο Πεσόα. Το 2004, ο θεατρικός σκηνοθέτης και μετέπειτα διευθυντής του Τhéâtre de la Ville του Παρισιού, Εμανουέλ Ντεμαρσί-Μοτά και ο συγγραφέας Φαμπρίς Μελκιό οραματίστηκαν ποιητικές συνομιλίες στους δρόμους της Γαλλίας. Οι συνομιλίες αυτές γεννήθηκαν από την επιθυμία τους να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στους κατοίκους μιας περιοχής μέσω μιας μοναδικής πράξης. Αποφάσισαν, λοιπόν, να πουν ένα ποίημα σε κάποιον. Το 2020, αυτή η πρωτοβουλία επαναλήφθηκε, πλέον από τον θίασο του Théâtre de la Ville. Ετσι, στην αρχή του lockdown, οι ποιητικές συνεδρίες αναδημιουργήθηκαν για να προσαρμοστούν στη νέα κατάσταση. Πάνω από 100 καλλιτέχνες έχουν ήδη προσφέρει τηλεφωνικές συνεδρίες στην Ιταλία, στη Ρουμανία, στην Ουγγαρία, στη Γερμανία, στην Πορτογαλία, στη Σενεγάλη, στην Αίγυπτο, στο Καμερούν, στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, στη Δημοκρατία του Κονγκό, στην Ταϊβάν και στη Γαλλία. Συνομιλούν σε 22 γλώσσες, δημιουργώντας έτσι τον «Θίασο του Φανταστικού». Από τον περασμένο Μάρτιο, περισσότεροι από 9.500 άνθρωποι σε όλο τον κόσμο έχουν παραλάβει κάποια «ποιητική συνταγή».
Η Στέγη πήρε τη σκυτάλη των «Ποιητικών συνομιλιών» για την Ελλάδα την 1η Δεκεμβρίου. Για αυτόν τον ιδιαίτερο δεσμό που δημιουργείται ανάμεσα στους ανθρώπους οι οποίοι συνομιλούν έστω για είκοσι λεπτά μάς μίλησε η ηθοποιός και σκηνοθέτις Μαρία Μαγκανάρη. «Είναι πραγματικά ένας νέος ουμανισμός, με την έννοια της ουσιαστικής κοινωνικής προσφοράς», λέει. «Οσο για εμάς τους καλλιτέχνες, αποτελεί μια ευκαιρία να “ξεβολευτούμε”. Να κάνουμε μια μικρή στάση από ό,τι μας απασχολεί, να ακούσουμε πραγματικά τους άλλους και να συναντηθούμε με ένα κοινό που ίσως δεν θα γνωρίζαμε ποτέ στο θέατρο. Για εμένα παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στη δουλειά μας η αλληλεπίδραση ανάμεσα στους ανθρώπους».
Μπορεί να μην έχει σημασία για άλλους, αλλά ένιωσα μεγάλη χαρά ακούγοντας «Το όνειρο» του Διονυσίου Σολωμού σε μια τόσο ωραία ανάγνωση, και μάλιστα μόνο για εμένα. Ομολογώ ότι ποτέ δεν έλαβα πιο ευχάριστη συνταγή και ήταν μια εμπειρία ανακουφιστική εν μέσω τόσο σκοτεινών καιρών.
Ο καθένας μπορεί να εγγραφεί ή να εγγράψει κάποιον άλλο στον ιστότοπο του Théâtre de la Ville, επιλέγοντας ημερομηνία, ώρα και γλώσσα. Για να κλείσετε ποιητικό ραντεβού μπείτε στο: bookeo.com/consultationspoetiques.