Βερμέερ, ένας πρώιμος κινηματογραφιστής
ΑΜΣΤΕΡΝΤΑΜ
Στο Rijksmuseum, το μεγάλο μουσείο του Αμστερνταμ, υπάρχουν τέσσερις μόνο πίνακες του Γιοχάνες Βερμέερ (1632-1675), αλλά ίσως οι πιο σημαντικοί από τους 40-50 που ζωγράφισε και τους 35 που διασώθηκαν. Σε ένα βίντεο που ανάρτησε το Rijksmuseum, ο διευθυντής του τμήματος ζωγραφικής και γλυπτικής, Πιέτερ Ρόλοφς, εξηγεί το μεγαλείο του Βερμέερ, ο οποίος έως τα μέσα του 19ου αιώνα ήταν περίπου άγνωστος. Αυτό μας δείχνει την εξέλιξη και τους κύκλους της ιστορίας της τέχνης και της έρευνας και στην περίπτωση του Βερμέερ, η διαφορά με το σήμερα είναι εντυπωσιακή. Στο εξαίρετο κτίριο του μουσείου, χτισμένο τη δεκαετία του 1880 από τον κορυφαίο Ολλανδό αρχιτέκτονα Πιερ Κάιπερς, μία πλάκα μονάχα στην άκρη του κτιρίου μνημονεύει τον Βερμέερ, ενώ άλλοι ζωγράφοι του 17ου αιώνα έχουν περίοπτη θέση. Ο Βερμέερ, μας λέει ο Πιέτερ Ρόλοφς, είχε κινηματογραφική οπτική αιώνες πριν από την καινοτομία της κινούμενης εικόνας. Ηταν –τονίζει– μάστορας στο καδράρισμα και στο κόψιμο των σκηνών, όπως και στον χειρισμό του φωτός που ερχόταν πάντα από αριστερά προς τα δεξιά. Το φως έδινε βάθος και υπόσταση σε διαφορετικά υλικά, σε υφάσματα, αντικείμενα, έπιπλα. Εστίαζε πάντα σε μια στιγμή. Υπήρχε μια στιγμή που προηγήθηκε και μια στιγμή που θα ακολουθήσει, αλλά ο Βερμέερ μάς οδηγεί στη στιγμή ανάμεσα, μας καθιστά κοινωνούς μιας ιδιωτικής συνθήκης. Στα τέσσερα έργα του Βερμέερ που φυλάσσονται στο Rijksmuseum, θριαμβεύει η ιδιωτική στιγμή. Στη «Γαλατού», μια νεαρή υπηρέτρια αδειάζει το γάλα από πήλινη κανάτα απορροφημένη στη σκέψη της. Στην «Ερωτική επιστολή», το παιχνίδισμα των βλεμμάτων είναι σχεδόν μοντέρνο και απολύτως κινηματογραφικό· στον «Μικρό δρόμο», όπου κυριαρχεί το σπίτι της θείας του, υπάρχει αναπαράσταση της ιδιωτικότητας με έναν τρόπο πρωτοποριακό· και στη «Γυναίκα που διαβάζει γράμμα» υπάρχει πρώιμη ψυχολογική εμβάθυνση. Ο 17ος αιώνας αναδύεται ανάγλυφος μέσα από το οικείο που γίνεται ξεχωριστό και ταυτόχρονα ένας τόπος κοινός για όλους. Η έμφαση στη λεπτομέρεια, η χρωματική γκάμα, τα υφάσματα και η ποικιλία των υλικών, η καθημερινότητα ως αστική επανάσταση, η προσωπικότητα των γυναικών, η ολλανδική πόλη και τα εσωτερικά των σπιτιών, οι εισαγωγές από την Ασία, η γαστρονομία, η αλληλογραφία, τα οικόσιτα ζώα, ο κόσμος που άλλαζε με επίκεντρο τη ζωή στο μικροσκόπιο, όριζε ένα νέο σύμπαν. Ο Βερμέερ συνέλαβε ένα κόσμο εν τη γενέσει του.
ΝΗΣΟΙ ΦΕΡΟΕ
Υποθαλάσσια τέχνη
Η υποθαλάσσια σύνδεση ανάμεσα στην πρωτεύουσα των Νήσων Φερόε, που ανήκουν στη Δανία, με ένα από τα μικρότερα νησιά του συμπλέγματος είναι από τα νέα τεχνικά επιτεύγματα που θα αλλάξουν την καθημερινότητα σε αυτό το απομακρυσμένο σημείο της Βόρειας Ευρώπης. Προκαλεί ενδιαφέρον το ότι η υποθαλάσσια σήραγγα περιλαμβάνει και ένα έργο τέχνης, από ντόπιο καλλιτέχνη, που δεν είναι άλλο από έναν κυκλικό κόμβο φωτισμένο με διάφορα χρώματα.
ΑΛΜΠΟΥΜ
Κάρι Αντεργουντ
ΠΑΡΙΣΙ
Επιστροφή στην Αφρική
ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ
Ανσελ Ανταμς
ΒΕΡΟΛΙΝΟ
Φόρουμ Χούμπολτ
