Ο Γιώργος Νανούρης κάνει την πρώτη του σκηνοθεσία στο Εθνικό Θέατρο, καταπιάνεται πρώτη φορά με τον Τενεσί Ουίλιαμς και είναι η πρώτη φορά που παράστασή του θα παρουσιαστεί ζωντανά σε διαδικτυακή μετάδοση απευθείας από τη σκηνή (livestream.n-t.gr).
«Το τελευταίο δεν το περιμέναμε», λέει και ακούγεται καθώς γελάει στην άλλη άκρη της γραμμής. Γρήγορα επιστρέφει στον «Γυάλινο κόσμο» που θα δούμε απόψε στις 8.30 μ.μ. Είναι η δεύτερη φετινή παραγωγή του Εθνικού, εποπτευόμενου φορέα που «τρέχει» το ρεπερτόριο που ανακοίνωσε ακόμη και στις ιδιαίτερες συνθήκες της πανδημίας. «Ισως τελικά είναι μια χρήσιμη δυσκολία από το να έχω την άνεση άλλων εποχών. Είναι μια πρόκληση», λέει ο σκηνοθέτης και ηθοποιός για την παράσταση που ετοίμασε υπό το καθεστώς των μέτρων.
Το έργο του Αμερικανού συγγραφέα, μυθιστοριογράφου και ποιητή «ταιριάζει στον ψυχισμό μου. Ολοι μας, γιοι και κόρες, θα βρούμε κάτι από εμάς σε αυτό. Αποφάσισα να κάνω όλη την παράσταση από την αρχή μέχρι το τέλος της με τη συνθήκη του περιορισμού κι όχι μόνο στα σημεία που ταιριάζουν στους ήρωες του έργου. Εκείνοι ζουν έγκλειστοι στον δικό τους γυάλινο κόσμο προσπαθώντας να έρθουν ο ένας κοντά στον άλλον, αλλά δεν τα καταφέρνουν. Μήπως και εμείς θέλουμε να πλησιάσουμε περισσότερο μεταξύ μας αλλά δεν μπορούμε; Τελικά το εμπόδιο του περιορισμού λόγω των μέτρων έγινε άποψη εδώ. Είναι το “κλειδί” της παράστασης. Μας έβαλε σε άλλου είδους δημιουργικότητα. Οταν δεν σου βγαίνουν τα πράγματα, τολμάς. Η συνθήκη που ζούμε είναι δύσκολη. Πώς μπορείς να κρατάς αποστάσεις σε μια δουλειά που πρέπει να είσαι κοντά; Στις γενικές πρόβες, κάποιες στιγμές οι μάσκες κατέβηκαν και ένιωσα λες και αποκαλύφθηκε κάτι ξεχασμένο. Η πανδημία μάς έκανε να ξεχάσουμε το χαμόγελο των ανθρώπων, την έκφραση των χειλιών, να ακούσουμε τον ήχο της φωνής τους καθαρό, γιατί κι αυτός παραμορφώνεται πίσω
από τη μάσκα».
Στην αρχή παραπονιόταν. «Ομως δεν μπορώ να παραπονιέμαι συνέχεια. Είπα στον εαυτό μου “βρες τρόπους να δουλέψεις και να υπάρξεις”. Αργότερα θα το θυμόμαστε όλο αυτό ως μια περίοδο δύσκολη που βιώσαμε. Θα περάσει».
Ο «Γυάλινος κόσμος» αναφέρεται στη ζωή της οικογένειας Γουίνγκφιλντ που εξιστορείται μέσα από τις αναμνήσεις. Ηρωες, ο γιος της οικογένειας, ο Τομ (Κωνσταντίνος Μπιμπής), η αδελφή του Λόρα (Λένα Παπαληγούρα) και η μητέρα τους Αμάντα (Αννα Μάσχα) που έχει εμμονή με τα νεανικά της χρόνια στον Νότο. Οι οικογενειακές εντάσεις στο μικρό διαμέρισμα του Σεν Λούις εκτυλίσσονται πάντα κάτω από το άγρυπνο βλέμμα της κυριαρχικής μητέρας, ώσπου η επίσκεψη του Τζιμ (Αναστάσης Ροϊλός), συναδέλφου του γιου της, ταράζει τις οικογενειακές ισορροπίες. «Δεν πείραξα το έργο», ξεκαθαρίζει ο Γ. Νανούρης. «Επειδή είναι μια ανάμνηση, δεν είναι ρεαλιστικό αλλά σκοτεινό, υποφωτισμένο, πολύ ποιητικό, το κρατάω έτσι. Βέβαια δεν υπάρχουν τα γυάλινα ζωάκια της Λόρα, το καταφύγιό της, όπως τα ξέραμε. Αλλά με έναν άλλο τρόπο. Λειτουργούν παραβολικά στην παράσταση και είναι πάρα πολλές γυάλινες λάμπες με αυτές τις ιδιαίτερες αντιστάσεις που αναβοσβήνουν και μοιάζουν σαν να έχουν ψυχή. Αυτός είναι ο δικός μας “Γυάλινος κόσμος”».
Ομως στην παράστασή του θέλει να δείξει τον λόγο που η μάνα, η Αμάντα, έγινε απόλυτη και δεσποτική. Να τη δικαιολογήσει. «Πίσω από αυτό το αυστηρό πρόσωπό της κρύβεται το νοιάξιμο για τα παιδιά της. Προσπαθεί απεγνωσμένα να τα σώσει, κάνοντας βέβαια πολλά λάθη. Συχνά κατηγορούμε τους γονείς για τον τρόπο τους, αλλά δεν σκεφτόμαστε ποτέ το κίνητρο. Μπορεί η υπερβολική αυστηρότητα ενός γονέα στα παιδικά μάτια να μοιάζει δυσβάσταχτη, αλλά από πίσω της κρύβει νοιάξιμο».
Η σχέση με τη δική του μητέρα; «Είναι με άλλον τρόπο κοντινή. Κι εγώ μεγάλωσα αυστηρά, αλλά με τα χρόνια κατάλαβα ότι ήταν απόρροια μιας μεγάλης έγνοιας και ενός φόβου μήπως και δεν μεγαλώσω σωστά. Γι’ αυτό είναι πολύ καλές πια οι σχέσεις με τους γονείς μου. Φοβόντουσαν για το πώς θα βιοποριστώ επιλέγοντας το επάγγελμα του καλλιτέχνη. Οταν καταλάβεις με το πέρασμα του χρόνου τον λόγο της καταπίεσης, τότε μπορείς να εξηγήσεις πολλά».
Πάντως προτιμά εκείνη την αυστηρότητα από το να βλέπει γονείς να ζορίζουν τα παιδιά τους να γίνουν καλλιτέχνες. «Εγώ πήγα κόντρα στην οικογένειά μου, πάλεψα για την επιλογή μου, που σημαίνει ότι ήθελα πολύ να ακολουθήσω την επιθυμία μου. Υπήρχε όμως και ένα κράτημα σε ό,τι έκανα. Δεν ήθελα να τους κάνω να νιώσουν άσχημα με τις επιλογές μου. Τώρα νιώθουν περήφανοι».
Μετά τον «Γυάλινο κόσμο» ο Γ. Νανούρης ετοιμάζεται για την όπερα «Δέσπω» του Καρέρ με αφορμή το 1821, που θα σκηνοθετήσει τον Μάρτιο στη Λυρική Σκηνή, και έπειτα, το καλοκαίρι, την «Ιφιγένεια εν Ταύροις» στην Επίδαυρο, που αναβλήθηκε πέρυσι.
Τι εύχεται για το μέλλον; «Επειτα από μια αλλαγή, μια δυσκολία, δεν έχει νόημα να επιστρέψεις εκεί που ήσουν. Καλό θα ήταν να βγει κάτι καινούργιο, να ξεκαθαρίσουν παθογένειες στη δουλειά μας, να βγει λίγο φως».