Για περίπου 130 χρόνια, η Βιοτεχνία Ελληνικών Μαντηλιών (ΒΕΜ) παρήγε τα σταμπωτά μαντήλια κεφαλής και από το Μεταξουργείο προμήθευε την ηπειρωτική και νησιωτική Ελλάδα με το απαραίτητο αξεσουάρ του παραδοσιακού γυναικείου κεφαλόδεσμου. Το εργοστάσιο του Ηρακλή Οικονομόπουλου, στην οδό Πλαταιών, με το νερό του πηγαδιού, προμήθευε με μαντήλια τα γυναικεία μοναστήρια της χώρας αλλά και το Λύκειο Ελληνίδων, ενώ την περίοδο 1935-40 ο Γιάννης Τσαρούχης δημιούργησε σχέδια με ελληνικά θέματα.
Το κτίριο που στέγαζε τη ΒΕΜ και ο εξοπλισμός του τυποβαφικού εργαστηρίου κηρύχθηκαν διατηρητέα μνημεία το 1995 λόγω της μοναδικότητάς τους. Το κτίριο ανήκει στην Κτηματική Εταιρεία του Δημοσίου, η οποία το 1999 το παραχώρησε προς χρήση στο υπουργείο Πολιτισμού. Εκείνο με τη σειρά του εξαγόρασε τον μηχανολογικό και κινητό εξοπλισμό το 2003, αλλά από τότε φαίνεται πως το κτίριο αφέθηκε στην τύχη του.
Οι εικόνες που έδωσε χθες στη δημοσιότητα το ΥΠΠΟ, μετά την επίσκεψη της υπουργού Λίνας Μενδώνη, μαρτυρούν την εγκατάλειψη του χώρου και τα προβλήματα που παρουσιάζει. Στους χώρους υπάρχει μηχανολογικός εξοπλισμός που μαζεύει σκόνη και σκουριά, αρχεία της βιοτεχνίας, κλωστές και νήματα της εποχής, ακόμη και έτοιμα μαντήλια που δεν πρόλαβαν να φορεθούν, ενώ ο προαύλιος χώρος στεγάζεται κάτω από ευτελή υλικά που είναι έτοιμα να καταρρεύσουν.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του υπουργείου, τα βαφεία, τα τυπωτήρια, τα στεγνωτήρια, οι πάγκοι εργασίας, οι λεκάνες των βαφείων, τα καλούπια και ο βοηθητικός μηχανολογικός εξοπλισμός χρήζουν «άμεσης συντήρησης». Οι υπηρεσίες θα αναλάβουν τον καθαρισμό του χώρου, τη συγκέντρωση και καταγραφή των στοιχείων του εργαστηρίου, όπως τα σχέδια, τα δειγματολόγια, οι στάμπες κ.ά. Σκοπός του ΥΠΠΟΑ, όπως είπε η κ. Μενδώνη, είναι να ξεκινήσουν οι μελέτες αποκατάστασης της παλιάς βιοτεχνίας ώστε να γίνει επισκέψιμη, με απώτερο στόχο την αναβίωση της τέχνης του σταμπωτού μαντηλιού.
Το «Καλεμκερείον», όπως ήταν γνωστό, του Ηρακλή Οικονομόπουλου και των αδελφών του άρχισε τη λειτουργία του από τη Σύρο και μεταφέρθηκε στην Αθήνα το 1895 και συγκεκριμένα στην οδό Πλαταιών, που είχε πηγάδι με νερό, απαραίτητο για τη βαφή, η οποία ήταν ανεξίτηλη ακόμη και στη χλωρίνη. Μέχρι το 1997 συνέχισε την παραγωγή μαντηλιών με τον παραδοσιακό τρόπο, περνώντας από τα ξύλινα καλούπια στις μεταξοτυπίες. Τα μοτίβα ήταν κατά κύριο λόγο λουλούδια σε σχέδια αντεγραμμένα από τα παραδοσιακά κεντήματα, που αποτελούσαν την «οπτική ταυτότητα» κάθε τόπου και χαρακτήριζαν τις αντίστοιχες φορεσιές. Η αναγγελία της αποκατάστασης της Βιοτεχνίας Ελληνικών Μαντηλιών, η σταδιακή αποκατάσταση της γειτονιάς των κτιρίων του Μουσείου Νεότερου Ελληνικού Πολιτισμού, ακόμη και η ανακήρυξη του εργαστηρίου της γλύπτριας Ελένης Βερναδάκη σε μνημείο, μαρτυρούν μια στροφή του ΥΠΠΟ σε ένα κομμάτι του νεότερου πολιτισμού και της λαϊκής τέχνης που ελπίζουμε να έχει συνέχεια και συνέπεια.