Το 1942 η κόρη του Στάλιν, Σβετλάνα, έκλεινε τα δεκαέξι της χρόνια. Ηταν καταμεσής της πιο δύσκολης φάσης του πολέμου για τους Σοβιετικούς, στη θερινή ντάτσα.
Ο Βασίλι, ο γιος του Στάλιν, σύστησε στην αδελφή του τον Αλεξέι Κάπλερ, Εβραίο σκηνοθέτη του κινηματογράφου, συγγραφέα, και 22 χρόνια μεγαλύτερό της. Η Σβετλάνα ερωτεύθηκε. Ο Κάπλερ ανταποκρίθηκε.
Η Αυστραλή ιστορικός Σίλα Φιτζπάτρικ μάς πληροφορεί στο ωραίο βιβλίο της «Οι σύμβουλοι του Στάλιν» (μτφρ.: Γιώργος Μπαρουξής, εκδ. Μεταίχμιο) ότι οι σωματοφύλακες της Σβετλάνα παρακολουθούσαν ανήσυχοι το παθιασμένο ειδύλλιο να εκτυλίσσεται.
Εννοείται πως ο Στάλιν είχε πληροφορηθεί τι συνέβαινε: οι τηλεφωνικές συνδιαλέξεις της Σβετλάνα με τον Κάπλερ είχαν ηχογραφηθεί. Εννοείται επίσης πως ο Στάλιν ήταν ενοχλημένος με όλο αυτό, μα και υπερβολικά πολυάσχολος με το να ανακόψει τη γερμανική επέλαση.
Κάποια στιγμή, ο Κάπλερ έγραψε στην «Πράβντα» ότι κοιτούσε απ’ το ξενοδοχείο του το Κρεμλίνο και δεν μπορούσε να πάψει να σκέφτεται το κορίτσι του.
Ο Στάλιν ζήτησε να δει τη Σβετλάνα και να τη ρωτήσει τι συνέβαινε. Εκείνη εξομολογήθηκε στον πατέρα της ότι ήταν πολύ ερωτευμένη με τον Κάπλερ.
Οχι πολύ καιρό μετά, ο Κάπλερ συνελήφθη ως κατάσκοπος των Αγγλων και εξορίστηκε σε γκουλάγκ για πέντε χρόνια.
Η Σβετλάνα πείσμωσε. Το 1944 πήγε μόνη της και παντρεύτηκε έναν άλλο Εβραίο, τον Γκριγκόρι Μορόζοφ, διανοούμενο που κινείτο στους κύκλους της πολιτιστικής ελίτ της Μόσχας.
Ο Στάλιν, αλλά και η μυστική του αστυνομία, θεωρούσε τους Ρωσοεβραίους διανοούμενους κοσμοπολίτες και άρα επικίνδυνους για το καθεστώς. Ως γνωστόν, μετά το 1945 ο Στάλιν θα εξαπέλυε ένα σφοδρό αντισημιτικό «πογκρόμ».
Ειδικά ο Μορόζοφ είχε και έναν ενοχλητικό, ξιπασμένο πατέρα. Εκνευρισμένος, ο Στάλιν αρνήθηκε πεισματικά έστω και να γνωρίσει τον γαμπρό του, αντίθετα, πίεσε ασφυκτικά για διαζύγιο, πράγμα που εντέλει πέτυχε – όχι όσο έγκαιρα θα ήθελε όμως: το 1945, η Σβετλάνα γέννησε τον γιο του Μορόζοφ. Τον ονόμασε Ιωσήφ, προς τιμήν του πατέρα της. Και πάλι όμως: ο Στάλιν δεν θέλησε ποτέ να έχει την παραμικρή επαφή με το εγγόνι του…
«Υπάρχει κάτι ακόμα», λέει ο κύριος Γκρι, ο οποίος εσχάτως βρίσκει συναρπαστικό και σοκαριστικό οτιδήποτε έχει να κάνει με τον Στάλιν. «Πάμε λίγο πιο πίσω: στη στιγμή που η Σβετλάνα εξομολογείται στον πατέρα της τον έρωτά της για τον Κάπλερ. Αυτό που της είπε ο Στάλιν ισοδυναμούσε με πυροβολισμό: “Κοίτα πώς είσαι. Ποιος θα σε ήθελε;” Αναρωτιέμαι: Γιατί πάνω από τους επιβεβλημένους λιμούς στην Ουκρανία, πάνω από τις δίκες της Μόσχας, τις χιλιάδες εκτελέσεις και τα αρχιπέλαγα των γκουλάγκ, αυτή η κουβέντα ενός πατέρα προς την ερωτευμένη κόρη του μου μοιάζει το πιο σκληρό απ’ όλα;».