Τέτοια εποχή πέρυσι, οι άνθρωποι του θεάτρου ανησυχούσαν αν θα τους έκλεινε η πανδημία. Οπως και έγινε, στις αρχές Μαρτίου. Κι έκτοτε άλλαξαν τόσα πολλά. Ο κόσμος του θεάτρου, ηθοποιοί, σκηνοθέτες, σκηνογράφοι, φωτιστές, μουσικοί, τεχνικοί, όλοι τους έμειναν χωρίς δουλειά, για πρώτη φορά τόσο μεγάλο διάστημα. Μετά τις χειμερινές σεζόν των 1.000 και 1.500 παραστάσεων –πραγματικότητα που καθιέρωσε η οικονομική κρίση–, τους ηθοποιούς-λάστιχο οι οποίοι έτρεχαν σε δυο-τρεις παραγωγές την εβδομάδα παίζοντας, αλλού σκηνοθετώντας και ενίοτε τραγουδώντας όσοι είχαν καλή φωνή, ήρθε η σιωπή. Τα κλειστά θέατρα.
Αλλά και πάλι βρήκαν τρόπο να δηλώσουν ότι υπάρχουν. Εβγαλαν βιντεοσκοπημένες παραστάσεις από τα αρχεία, τις διέθεσαν δωρεάν στο Διαδίκτυο. Μέτριες και κακές οι περισσότερες, ελάχιστες οι επαγγελματικές, είχαν κι αυτές το κοινό τους. Η πανδημία άρχισε να σχηματίζει μια νέα πρωτόγνωρη πραγματικότητα, όμως αυτή τη φορά ξεκίνησε κάτι να σπάει στο θέατρο και συνάμα να αλλάζει.
Οι καλλιτέχνες συσπειρώθηκαν, αντέδρασαν, το Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών ύστερα από αγρανάπαυση ετών έφερε κοντά του νέο κόσμο που διεκδίκησε, όχι κομματικά αλλά ουσιαστικά. Επιπλέον, άρχισε να αναζητεί λύσεις για τα νέα ζητήματα στις εργασιακές σχέσεις που είχαν ανατραπεί επί μία δεκαετία, αλλά και για τα ζητήματα που δημιουργήθηκαν με τις λύσεις του streaming, της τεχνολογίας γενικότερα.
Στο μεταξύ, ο ήδη τραυματισμένος χώρος, που κουβαλάει και τις πληγές της πρώτης κρίσης μαζί με την καινούργια, είναι αποφασισμένος να ανοίξει και να θεραπεύσει τις πληγές μιας βαθύτερης παθογένειας που βγήκε στο φως. Κατάχρηση εξουσίας, άσκηση βίας, εργασιακής εκμετάλλευσης, σεξουαλικού και λεκτικού σαδισμού, συνθηκών που υπήρχαν, αλλά τώρα αποκαλύπτονται γενναία. Ενας χώρος 10.000 ηθοποιών (σύμφωνα με το ΣΕΗ) που λιμοκτονούν, με εξαίρεση κάποιες εκατοντάδες πρωταγωνιστών.
Ενας χώρος που συνήθισε να απαξιώνεται και σταδιακά να αντιμετωπίζεται λες και είναι ερασιτεχνικός. Παρ’ όλα αυτά πληθαίνει. Επειδή καμία κυβέρνηση δεν αντιμετώπισε τόσα χρόνια το θέμα της θεατρικής εκπαίδευσης. Αντίθετα, όλοι συνέβαλαν στο χάος. Επέτρεψαν να βγαίνουν κάθε χρόνο στην αγορά εργασίας 600-700 νέοι ηθοποιοί από τις 20 και πλέον σχολές, σε έναν χώρο που η εκμετάλλευση δεν έχει προηγούμενο. Και κανείς δεν τους προετοίμασε για την πραγματικότητα στην κορεσμένη θεατρική αγορά της Αθήνας.
Περίπου 23 ημέρες μάς χωρίζουν από το πρώτο lockdown πέρυσι τον Μάρτιο και το θέατρο, μεταξύ καταγγελιών και διχασμού, δεν μοιάζει σε τίποτα όπως το αφήσαμε. Τουλάχιστον, ας ξεπηδήσει κάτι καινούργιο.