Σε μια πόλη της Αργεντινής, όπου μας μεταφέρει ο Γκράχαμ Γκρην στο μυθιστόρημά του «Ο επίτιμος πρόξενος» (Νεφέλη, 1988 / The Honorary Consul, 1973), μικρή ομάδα ανταρτών από την Παραγουάη έχει σχεδιάσει να απαγάγει τον Αμερικανό πρέσβη και να ζητήσει την ανταλλαγή του με δέκα κρατούμενους συντρόφους τους. Κάνουν λάθος όμως και απάγουν, αντί για αυτόν, έναν ασήμαντο Αγγλο επίτιμο πρόξενο, αλκοολικό, που μόλις έχει παντρευτεί μια μικρή πόρνη, την Κλάρα, και περιμένει παιδί (που δεν είναι δικό του). Επικεφαλής της ομάδας είναι ένας αποσχηματισμένος ιερέας, που εξακολουθεί ωστόσο να θεωρεί τον εαυτό του καθολικό (σ. 336), ο Λεόν Ρίβας. Στην υπόθεση εμπλέκεται εξαρχής και ο γιατρός Εντουάρντο Πλαρ, Αγγλος και αυτός από τη μεριά του πατέρα του, οικείος του επίτιμου προξένου και πατέρας του παιδιού που θα γεννήσει η γυναίκα του, επειδή ελπίζει ότι μέσα σε αυτούς που θα απελευθερωθούν θα είναι και ο πατέρας του. Ο γιατρός και ο επικεφαλής των ανταρτών ήταν συμμαθητές στο σχολείο (των ιησουιτών).
Το αρχικό λάθος θα οδηγήσει αλυσιδωτά σε πολλά άλλα και οι αντάρτες κινδυνεύουν. Η μόνη λύση είναι να σκοτώσουν τον επίτιμο και να προσπαθήσουν να διαφύγουν. Αν φύγουν χωρίς να τον σκοτώσουν, τότε σε κάθε μελλοντική απαγωγή ο εκβιασμός (ή μας δίνετε αυτό που ζητάμε ή σκοτώνουμε τον όμηρο) δεν θα πιάνει. Οταν ο κλοιός γύρω τους σφίγγει, η Μάρθα, η γυναίκα του Λεόν, τον παρακαλεί να λειτουργήσει. Ο Λεόν θα δεχτεί, θα δεχτεί για χάρη της, λέει. Δεν είναι αλήθεια: θέλει και ο ίδιος να λειτουργήσει πριν από το τέλος του, γιατί η πίστη στον Θεό μέσα του δεν έχει σβήσει. Πρόκειται σε λίγο να σκοτώσει τον πρόξενο και κάνει λειτουργία προηγουμένως! Η ιδέα που έχουμε για τον Θεό αντανακλά αυτό που είμαστε εμείς οι ίδιοι. Ο διχασμένος Λεόν Ρίβας, παπάς και αντάρτης, έχει μια μανιχαϊκή αντίληψη για τον Θεό, πιστεύει ότι ο Θεός έχει δύο όψεις, μία φωτεινή και μία σκοτεινή, και ότι «κάθε κακή μας πράξη ενισχύει τη σκοτεινή Του πλευρά και κάθε καλή βοηθά τη φωτεινή Του αντίστοιχα. Ανήκουμε σ’ Αυτόν κι Αυτός ανήκει σε μας» (σ. 335).
Πρόκειται για καθολικό αγώνα, που διεξάγεται και μέσα στον ίδιο τον Θεό. Σε αυτή την πάλη, ο Θεός χρειάζεται τη βοήθειά μας, ώστε να επικρατήσει τελικά η φωτεινή όψη του. «Η εξέλιξη είναι ένας μακρύς αγώνας γεμάτος πόνο, αλλά πιστεύω πως κι ο Θεός περνάει από το ίδιο με μας στάδιο, με μεγαλύτερο ίσως πόνο» (σ. 335), λέει ο Ρίβας απηχώντας μάλλον απόψεις του ιησουίτη παλαιοντολόγου και θεολόγου Τεγιάρ ντε Σαρντέν (Teilhard de Chardin, 1881-1955), για τη θεολογία του οποίου γνωρίζουμε ότι ο Γκρην είχε δείξει ενδιαφέρον. Στην ένσταση του Πλαρ ότι αυτό είναι μια άλλη εκδοχή της θεωρίας της προόδου, που είναι αδύνατο να τη δεχτούμε, όταν υπήρξε ο Χίτλερ και ο Στάλιν, ο Ρίβας θα απαντήσει πως εκείνος πιστεύει στον Χριστό: «Οι καλές προθέσεις του Θεού βρήκαν για μια φορά την πλήρη τους πραγμάτωση στο πρόσωπο του Χριστού, με αποτέλεσμα η σκοτεινή πλευρά του να μην κερδίζει παρά ασήμαντες νίκες εδώ κι εκεί» (σ. 335). Ο π. Ρίβας ελπίζει με βέβαιη ελπίδα: η εξέλιξη αυτή «θα καταλήξει σε μια καλοσύνη σαν εκείνη του Χριστού» (σ. 335).
Ολα τα θεολογικά απορούμενα θα βρουν την πραγματική (και όχι θεωρητική) απάντησή τους στο τέλος. Ο κυνικός γιατρός Πλαρ, που σαρκάζει κάθε ιδέα αγάπης (σ. 105, 135, 209, 338, 368), θέλει οπωσδήποτε να σώσει τον άτυχο πρόξενο και θα βγει από το περικυκλωμένο καλύβι, πιστεύοντας ότι δεν θα τον πυροβολήσουν, λόγω της γνωριμίας του με τον μοίραρχο. Θα τον πυροβολήσουν όμως. Ο Λεόν στο άκουσμα του πυροβολισμού τρέχει δίπλα του, του ρίχνουν και αυτού. Προλαβαίνει ωστόσο να πει στον παλιό συμμαθητή ότι νιώθει ασφαλής. Απέναντι σε τι; Νιώθει ασφαλισμένος έναντι του ζοφερού ενδεχόμενου να σκοτώσει τον πρόξενο ή όποιον άλλο. Σκοτώθηκε αλλά δεν σκότωσε (σ. 371 και 385)! Ελυσε τον διχασμό του, πέταξε το περίστροφο. Θα του ζητήσει συγγνώμη και ο Πλαρ, σε μια στιγμή όπου δεν υπάρχουν περιθώρια για αστεία, θα προφέρει τα ιερατικά λόγια: Ego te absolvo (σ. 371). Ο Τσάρλι Φόρτναμ, ο πρόξενος, σώζεται και γυρίζει στη μικρή πόρνη του που περιμένει το παιδί του Πλαρ, όπως τον άκουσε με τα ίδια του τα αυτιά να λέει στον Λεόν. Νιώθει απόμακρος από την Κλάρα, γιατί πιστεύει ότι δεν έχει πονέσει για τον θάνατο του εραστή της και πατέρα του παιδιού της. Θα υπερασπιστεί την άλη των γεγονότων ενάντια στη διαστρέβλωση της αστυνομίας (που ανακοίνωσε ότι ο Ρίβας σκότωσε τον Πλαρ). Θα συμφιλιωθεί τελικά με τη μικρή Κλάρα όταν εκείνη δέχεται να δώσουν στο παιδί που θα γεννηθεί, αν είναι αγόρι, το όνομα Εντουάρντο και όταν είδε δάκρυα στα μάτια της.
Στο μυθιστόρημα, όπως γενικά στο έργο του Γκρην, κυριαρχεί ασφυκτικά η αμαρτία και το κακό. Η καλοσύνη όμως βρίσκει πάντα τον δρόμο. Εδώ, εκείνοι που θα βοηθήσουν τον Θεό στον αγώνα για να νικήσει η φωτεινή όψη του και να επικρατήσει στον κόσμο μια καλοσύνη σαν του Χριστού είναι ο κυνικός Πλαρ, ο αποσχηματισμένος ιερέας, η Μάρθα που ζει παράνομα μαζί του, ο αλκοολικός και διεφθαρμένος Φόρτναμ, η μικρή πόρνη Κλάρα! Οι τελώναι και αι πόρναι προάγουσι.