Γεώργιος Καραϊσκάκης, ήρωας γεννιέσαι ή γίνεσαι;

Γεώργιος Καραϊσκάκης, ήρωας γεννιέσαι ή γίνεσαι;

2' 44" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

ΚΩΣΤΑΣ ΑΚΡΙΒΟΣ 
Πότε διάβολος, πότε άγγελος
εκδ. Μεταίχμιο, σελ. 252
 
Στο νέο του βιβλίο, ο Κώστας Ακρίβος προχωράει σε μια μεγάλη σύνθεση. Καθώς επανέρχεται σε ένα χάρτη ιστορικού υποσυνειδήτου, τοποθετεί πάνω σε αυτόν τα θραύσματα από τις ανασκαφές του. Με τίτλο «Πότε διάβολος, πότε άγγελος», ο Κώστας Ακρίβος υποδηλώνει τη βιογράφηση του Γεωργίου Καραϊσκάκη, αλλά επί της ουσίας επιχειρεί μια τολμηρή επαναδιατύπωση βασικών ερωτημάτων που άπτονται όψεων της επίσημης και της ανεπίσημης Ιστορίας, της μικροϊστορίας και των εθνικών προβολών καθώς και της διάπλασης ενός νέου κορμού μνήμης. Οπως έχει δηλώσει ο ίδιος, ανακαλύπτοντας ότι ο εκ μητρός πρόγονός του Μήτρος Αγραφιώτης ήταν ένα από τα πρωτοπαλίκαρα του Καραϊσκάκη, εκκινεί για μια αναμόχλευση ιστορικού υλικού ως προσχέδιο εναλλακτικής βιογραφίας.

Ο Κώστας Ακρίβος έλκεται από το αποτύπωμα ισχυρών προσωπικοτήτων έξω από το κάδρο της εθνικής ηρωοποίησης. Οπως έκανε με τον λογοτέχνη Στρατή Δούκα ή με τον «αποσυνάγωγο» της Μαγνησίας, Αλφόνς Χοχάουζερ, έτσι και στην περίπτωση της νέας συγγραφικής δημιουργίας του έλκεται από την αμφίσημη προσωπικότητα του Γεωργίου Καραϊσκάκη, που τον παρουσιάζει γήινο και αέρινο μαζί, έναν «καπιτάνο», με παλικαριά και αποκοτιά, με κοφτερή σκέψη και πονηριά, όπως τον περιέγραφε ο γιατρός Τζούλιους Μίλινγκεν το 1823. Αλλά εκείνο που κάνει το βιβλίο αυτό υβριδικό στο είδος και προσωπικό στη γραφή είναι η σύζευξη Ιστορίας και παραφιλολογίας, πηγών και παραδόσεων. Ο Αγώνας έρχεται με τη γεύση της γης και του αίματος.

Γεώργιος Καραϊσκάκης, ήρωας γεννιέσαι ή γίνεσαι;-1Είναι μια βιογραφία που αναιρεί τον εαυτό της, καθώς ο Κώστας Ακρίβος δεν έχει προφανώς πρόθεση να αφηγηθεί μια γραμμική ιστόρηση, αλλά να μπλέξει τον ήρωα και τον αντιήρωα, τα παλικάρια, και όλες τις δαιδαλώδεις σχέσεις, τα οικογενειακά συμπλέγματα, τις στρατιωτικές ιεραρχήσεις, τα πηγαία ένστικτα, τα ιστορικά επίπεδα, την εθνική γεωγραφία, τη γλώσσα και τη μνήμη του σώματος. Οργανώνει μια εναλλακτική κατανόηση του Αγώνα, που πάει βαθιά στο αίμα, στις ριζωμένες αντιφάσεις του νου, στη σωματοποιημένη επιθυμία για υπέρβαση.

Είναι συγκινητικές οι παράλληλες βιογραφίες του Μήτρου Αγραφιώτη και των απογόνων του έως τον επίλογο του 1965 στον Βόλο. Ενα κυκλωτικό βλέμμα στη ραχοκοκαλιά της Ρούμελης, της Θεσσαλίας, της Ηπείρου, του Μοριά, και μαζί το κελάρυσμα της γλώσσας, των υπέροχων ελληνικών του Κώστα Ακρίβου, που είναι φορές που ακούγονται σαν δημοτικό τραγούδι ή λαϊκό παραμύθι.

Θυμίζοντας το μέτρο και τη γλωσσική ποικιλία της δημώδους παράδοσης με λόγιες παραφυάδες, με μια έμφυτη παγανιστική ωδή στη φύση ως αρχέγονη θεότητα, ο Κώστας Ακρίβος μιλάει για όλα εκείνα τα προνεωτερικά αισθήματα μιας ζωής που γοητεύει χάρη στην τραχύτητα και στις ισχυρές αντιφάσεις της πρωτογένειάς της. Σαν τη γη των Αγράφων, που αντιλαλεί στα ρουμάνια και στα λαγκάδια της Ρούμελης, οι ήρωες του Κώστα Ακρίβου είναι φτιαγμένοι από πηλό και αέρα, γήινοι και φευγάτοι ταυτόχρονα, με ένα πηγαίο θερμόαιμο αίσθημα για τη ζωή.

Τα νεανικά χρόνια του, ο Γεώργιος Καραϊσκάκης, ο μελαχρινός «γιος» του Ισκου, του αρματολού, τα πέρασε ροβολώντας στα αγραφιώτικα βουνά, παρέα με γεράκια, λύκους και αηδόνια. Στις σπηλιές περιφέρονται νεράιδες και ξωτικά, ένας κόσμος του μύθου και των συμβόλων ζει παράλληλα με τον καθημερινό μόχθο των ανθρώπων. Χειρότερος από αγρίμι, βολοδέρνει στις χαράδρες και στις κορφές των Τζουμέρκων και των Αγράφων. Συναντάει άλλα παλικάρια, αλλά θέλει να στήσει το δικό του λημέρι. Καπάτσος, σβέλτος, κλέβει φρούτα, αρπάζει πουλερικά. Γίνεται και ο ίδιος μπουλουκτσής.

Θα μπορούσε να είναι ένα παραμύθι, αλλά ο Κώστας Ακρίβος θέτει σημαντικά θέματα εθνικής ιστοριογραφίας, συνεκτικής μνήμης και προβολής του προσωπικού στο συλλογικό βίωμα. 

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή