Εμπλουτίζεται σιγά σιγά, αλλά με σταθερό βήμα, η Μουσική Βιβλιοθήκη «Λίλιαν Βουδούρη» του Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής. Το 2019, με αφορμή τη συμπλήρωση 70 χρόνων από τον θάνατο του Νίκου Σκαλκώτα και με πρωτοβουλία δική τους, μπορέσαμε να πλησιάσουμε το έργο του συνθέτη και να αντιληφθούμε περισσότερα για την προσωπικότητά του με την έκθεση «Ανακαλύπτοντας τον Σκαλκώτα».
Τα τεκμήρια και το σπάνιο υλικό του αρχείου Νίκου Σκαλκώτα έγινε κτήμα όχι μόνο των μυημένων στη νεοελληνική μουσική, αλλά κι ενός ευρύτερου κοινού, ενταγμένου σε ερευνητικά και εκπαιδευτικά προγράμματα. Το ίδιο έχει συμβεί και με τα αρχεία του Μίκη Θεοδωράκη και των άλλων συνθετών που αποτελούν το Αρχείο Ελληνικής Μουσικής.
Τώρα, τέσσερα επιπλέον αρχεία από εξέχοντες συνθέτες λόγιας ελληνικής μουσικής έρχονται να εμπλουτίσουν τη Μουσική Βιβλιοθήκη. Είναι τα αρχεία των Μανώλη Καλομοίρη, Αντίοχου Ευαγγελάτου, Δημήτρη Δραγατάκη και Ιάκωβου Χαλιάσα, οι οποίοι με το έργο τους συνέβαλαν αισθητά στη διαμόρφωση της ελληνικής μουσικής ζωής τον 20ό αιώνα. Χάρη στη γενναιόδωρη δωρεά των κληρονόμων τους, τα τεκμήρια θα πάρουν τη θέση τους ανάμεσα στα 45 αρχεία Eλλήνων συνθετών που ήδη από το 1996 συστηματικά συγκεντρώνει, επεξεργάζεται, διαχειρίζεται και διαθέτει ψηφιακά η Μουσική Βιβλιοθήκη. Ετσι, αθόρυβα αλλά ουσιαστικά, δημιουργείται «μια παρακαταθήκη για την ιστορία της νεότερης ελληνικής έντεχνης μουσικής», μας λέει η μουσικολόγος Βάλια Βράκα, υπεύθυνη Αρχείου Ελληνικής Μουσικής (Σύλλογος Οι Φίλοι της Μουσικής – Μεγάλη Μουσική Βιβλιοθήκη «Λίλιαν Βουδούρη»).
«Ο βασικός μας στόχος είναι να κάνουμε αυτό το υλικό προσβάσιμο από όλους. Βεβαίως οι ερευνητές αποτελούν τη βάση των επισκεπτών μας, αλλά δεν είναι οι μόνοι. Η ψηφιοποίηση των αρχείων αποτελεί μια προσφορά στην επιστημονική κοινότητα και στο ευρύτερο κοινό, που βοηθά στην ανάδειξη της νεοελληνικής μουσικής δημιουργίας στην Ελλάδα και στο εξωτερικό».
Οι οικογένειες των συνθετών –η Χαρά Καλομοίρη, διευθύντρια του Εθνικού Ωδείου και εγγονή του συνθέτη, η μεσόφωνος Δάφνη Ευαγγελάτου, κόρη του συνθέτη, και η εγγονή του, η σκηνοθέτις και καλλιτεχνική διευθύντρια Φεστιβάλ Αθηνών Κατερίνα Ευαγγελάτου, η Βάλια Κορωνίδη-Δραγατάκη και ο Λεωνίδας Δραγατάκης, παιδιά του συνθέτη, και ο μαέστρος της Ορχήστρας Νέων Camerata Junior Νίκος Χαλιάσας, γιος του συνθέτη, μαζί με τη μητέρα του Τερψιχόρη Χαλιάσα– συνόδευσαν τη δωρεά τους με λόγια συγκίνησης. Προτάσσοντας την ανάγκη να προχωρήσουν ένα βήμα πιο πέρα, διατηρώντας βεβαίως τους οικογενειακούς δεσμούς με το αναντικατάστατο υλικό της δωρεάς, τόνισαν ότι εμπιστεύονται τη Μουσική Βιβλιοθήκη για τη σωστή φύλαξη, διάσωση και προβολή του.
«Τα αρχεία περιέχουν κείμενα, φωτογραφίες, αποκόμματα Τύπου και προγράμματα συναυλιών, ποικίλα τεκμήρια που αναβιώνουν την ιστορία της λόγιας νεοελληνικής μουσικής», εξηγεί η κυρία Βράκα. «Και φυσικά αποτελούν την πρωτογενή πηγή για τα χειρόγραφα των συνθετών. Καθώς μάλιστα πολλά από τα έργα δεν έχουν εκδοθεί, το Αρχείο είναι η μοναδική πηγή για να αναζητήσει ο ερευνητής αλλά και ο μουσικός τα αυτόγραφα των συνθετών».
Λόγω των συνθηκών που διαμορφώθηκαν με την πανδημία, ο Σύλλογος Οι Φίλοι της Μουσικής και η Βιβλιοθήκη του στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών έχουν παύσει προσωρινά τις δραστηριότητές τους, αλλά το κοινό επικοινωνεί μαζί τους στην ηλεκτρονική διεύθυνση [email protected].