Παναγιώτης Σδούκος: «Το παραδοσιακό τραγούδι ως η καλλιτεχνική έκφραση του απλού κόσμου»

Παναγιώτης Σδούκος: «Το παραδοσιακό τραγούδι ως η καλλιτεχνική έκφραση του απλού κόσμου»

4' 38" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Ο Παναγιώτης Σδούκος είναι τυπικά Αθηναίος. Αλλά το σύμπαν του είναι φτιαγμένο από τα υλικά διαφορετικών παράλληλων κόσμων, στους οποίους διασταυρώνονται τα πανηγύρια από τον τόπο καταγωγής του (την Ηπειρο), οι πρώτες και καθοριστικές εμπειρίες από το ψαλτήρι της εκκλησίας, οι σπουδές Θεολογίας και η μαθητεία πάνω στη βυζαντινή μουσική στην Αρχιεπισκοπή Αθηνών, στο Ιδρυμα Βυζαντινής και Παραδοσιακής Μουσικής όπου διδάσκει και ο ίδιος σήμερα. Ο Παναγιώτης Σδούκος είναι τυπικά «ερμηνευτής» παραδοσιακής μουσικής. Αλλά η ορμητική αγάπη του για αυτό που κάνει τον πηγαίνει πολύ πιο μακριά κι ακριβώς αυτή η ειδική σχέση ήταν η αφορμή για να ανακαλύψουμε τι σκέφτεται ένας νέος άνθρωπος που φιλοδοξεί να υπηρετήσει ένα χώρο γεμάτο στερεότυπα με έναν πολύ διαφορετικό τρόπο.  
 
– Υπηρετείτε το παραδοσιακό τραγούδι. Το μυαλό πολλών πηγαίνει στο εμπορικό λαϊκοδημοτικό τραγούδι που έχει μεγάλο κοινό και ακούμε στα πανηγύρια. 

– Η καλαισθησία του παραδοσιακού τραγουδιού με οδηγεί στο να μην υπερτονίσω αυτή την κατεύθυνση που σημειώνεται στις μέρες μας. Σαφέστατα, ο καθένας κάνει τη δουλειά του και λειτουργεί με τα δικά του κριτήρια, αισθητήρια, μέτρα και σταθμά. Ωστόσο, άλλο το παραδοσιακό τραγούδι, και σαφώς διαφέρει από το τρέχον λαϊκοδημοτικό. Aλλο το ένα και άλλο το άλλο. Θεωρώ ότι η διαφορά έγκειται στον αρχικό σκοπό και στόχο που θέλει κάποιος να θέσει ξεκινώντας την ενασχόλησή του με τη μουσική και πόσο μάλλον με την παραδοσιακή. Μιλώντας γι’ αυτά που έχω ήδη κάνει, νιώθω ότι το ίδιο το παραδοσιακό τραγούδι, ως η καλλιτεχνική έκφραση του απλού κόσμου στον χώρο και στον χρόνο του, ήταν το ιδιάζον στοιχείο που με έκανε να ξεχάσω ό,τι ήξερα και να το αφήσω να με οδηγήσει αυτό. Eτσι το υπηρέτησα και ακόμα το υπηρετώ. Με αφόπλισε η καλαισθησία, το βίωμα, το δάκρυ των απλών αυτών ανθρώπων, που μέσα έκρυβε μεν παράπονο αλλά παράλληλα και μια λεβέντικη δύναμη, έκρυβε τον θάνατο και την ανάσταση, τη χαρά και τη λύπη, με μια λέξη θα το πω, που μας συντροφεύει ως Eλληνες, τη χαρμολύπη. Δεν μπορώ να μην αναφερθώ –σαφώς– στα πανηγύρια, γιατί εκεί, στο «εδώ και τώρα» της γιορτής του Πάσχα, του ντόπιου αγίου κ.λπ., στην κεντρική πλατεία του χωριού, γεννήθηκαν τα τραγούδια. Οι κάτοικοι ιεροποίησαν τον χώρο και τον χρόνο τους, η ιδιοσυγκρασία τους ποτίστηκε με τις ευλογημένες συνήθειες που γίνονταν στον εορταστικό κύκλο του χρόνου σε συγκεκριμένο χώρο, όπου η μνήμη διατηρείται. 
 
– Πώς ένας νέος άνθρωπος που έχει μεγαλώσει και ζει στην Αττική στρέφεται στο παραδοσιακό τραγούδι;

– Μπορεί να γεννήθηκα και να μεγάλωσα στη Δυτική Αττική, ωστόσο έχω καταγωγή από την Hπειρο και συγκεκριμένα από την Κόνιτσα Ιωαννίνων. Tα εντόπια πανηγύρια ήταν μια από τις πρώτες και ισχυρές παιδικές μου παραστάσεις. Εμείς, ωστόσο, χορεύαμε και στο σπίτι, κι εκεί, χωρίς να καταλάβω αν θα γίνω στο μέλλον τραγουδιστής, έλαβα τα πρώτα μου ερεθίσματα που σαν ζωντανοί οργανισμοί μεγάλωναν μέσα μου. Ανέβηκα στο ψαλτήρι, κατόπιν πήγα στο Ωδείο του Σίμωνα Καρά, όπου με μαθητές του, όπως ο Παναγιώτης Παπάς και ο αείμνηστος Λυκούργος Αγγελόπουλος, διδάχτηκα τη βυζαντινή μουσική, έλαβα και το δίπλωμά μου από την Αρχιεπισκοπή Αθηνών, ενώ παράλληλα σπούδαζα και Θεολογία στο ΕΚΠΑ. Μου άρεσε η ιδέα της έρευνας, οι δάσκαλοι μου είχαν εμφυσήσει το σαράκι αυτό. Δεν άργησε να μπει στη ζωή μου το πολύτιμο χειρόγραφο έργο του Σίμωνα Καρά, η δισκογραφία της αγαπημένης μας Δόμνας Σαμίου και σαφώς τα αρχεία πολλών άλλων ερευνητών. Δημιούργησα ορχήστρες με τις οποίες παρουσιάζω το φωνητικό μου έργο και με τα σχήματα αυτά κατάλαβα τι πάει να πει σύμπραξη, πρόβα, σύμπνοια, υπομονή και επιμονή. Hρθαν ενεργά οι χορωδίες, στις οποίες διετέλεσα και ακόμα διατελώ δάσκαλος παραδοσιακού τραγουδιού. Διπλωματούχος πλέον του μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών του Μουσικού Τμήματος της Φιλοσοφικής Αθηνών στην ερμηνεία και εκτέλεση της παραδοσιακής μουσικής με ειδικότητα στο παραδοσιακό τραγούδι, δύναμαι και ερευνώ, διδάσκω, ερμηνεύω και παρουσιάζω το παραδοσιακό μας τραγούδι σε μουσικές σκηνές, σε σεμινάρια, σε επίσημες περιστασιακές εκδηλώσεις, σε εκλεκτούς χώρους, όπως το Ηρώδειο και το Μέγαρο Μουσικής. 
 
– Πώς μπορείτε να απευθυνθείτε στους συνομηλίκους σας, η μεγάλη πλειονότητα των οποίων δεν έχει ανάλογα ακούσματα;

– Απευθύνομαι στο κοινό σαφώς μέσω του φωνητικού μου έργου με συναυλίες και μουσικά προγράμματα και κατά καιρούς παραδίδοντας σεμινάρια παραδοσιακού τραγουδιού με εκπληκτική συμμετοχή. Για εμένα αυτά σημαίνουν πολλά, διότι η παραδοσιακή μουσική μπορεί να ψυχαγωγεί στα πανηγύρια ή σε γλέντια, αλλά θεωρώ ότι δεν πρέπει να μένει μόνο σε αυτό το στεγανό ή το στερεότυπο: Τσικνοπέμπτη και κλαρίνο, Απόκριες και σκωπτικά τραγούδια. Θεωρώ ότι είμαστε και δημιουργοί μουσικοί, η συγκεκριμένη μουσική είναι έμπνευση για πολλούς από εμάς και σαφώς για μουσικούς του εξωτερικού. Μην ξεχνάμε αυτό που λέμε «να κάνουμε μουσική», να διατηρούμε ενεργά τη δημιουργικότητά μας εντός και εκτός συνόρων με συμπράξεις, με ταιριάσματα, και όλα αυτά με τη γλώσσα της μουσικής. 
 
– Πώς οραματίζεστε την παρουσία σας στον συγκεκριμένο χώρο; Μέσα από δισκογραφία, έρευνα, ζωντανές εμφανίσεις, συμπράξεις με άλλες μουσικές φόρμες.

– Ηδη έχουν παρουσιαστεί δύο δισκογραφικές δουλειές μου, η έρευνα δεν σταματά, καλός ο ακαδημαϊκός χώρος, αλλά κάνουμε μουσική και οι ζωντανές εμφανίσεις είναι η καλλιτεχνική μου έκφραση είτε διά ζώσης είτε διαδικτυακά και τηλεοπτικά. Ενα από αυτά είναι η συνεργασία μου με τον συνθέτη Γεώργιο Σταυριανό, οι «Σιωπές» του οποίου με έχουν εμπνεύσει και ηχογράφησα εκ νέου το τραγούδι του αυτό. Η ερμηνεία μου του άρεσε πολύ και είμαι στα γυρίσματα του νέου μου βιντεοκλίπ, που θα κυκλοφορήσει μετά το Πάσχα από την Keys Records, εταιρεία παραγωγής με την οποία συνεργάζομαι. Μπορώ να πω ότι με τις «Σιωπές» του Γιώργου Σταυριανού εγκαινιάζω μια νέα πορεία στο τραγούδι, που σαφώς περιλαμβάνει ζωντανές εμφανίσεις με το άνοιγμα και της πολιτιστικής δραστηριότητας, ώστε με έντονη ζέση να μοιραστώ τη μουσική που υπηρετώ και πρεσβεύω σε Ελλάδα, Κύπρο και εξωτερικό.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή