Σε λίγες ημέρες και πιο συγκεκριμένα την Τρίτη 1 Ιουνίου θα ανοίξει, σύμφωνα με το υπουργείο Πολιτισμού, το αρχαίο ναυάγιο της Περιστέρας στην Αλόννησο για την καταδυτική κοινότητα. Η Περιστέρα είναι ο πρώτος ενάλιος επισκέψιμος αρχαιολογικός χώρος της Ελλάδας. Εγκαινιάστηκε πέρυσι και φέτος είναι η δεύτερη χρονιά της πιλοτικής του επαναλειτουργίας και αν όλα πάνε καλά θα αποτελέσει πρότυπο για το άνοιγμα και άλλων παρόμοιων υποβρύχιων αρχαιολογικών χώρων. Οπως ήταν αναμενόμενο, το πολιτικό «άνοιγμα» στα αρχαία ναυάγια και κατ’ επέκταση σε αυτό το είδος του τουρισμού προκάλεσε το ενδιαφέρον για την ανάπτυξη ερευνητικών έργων και συνεργασιών που κοιτούν τους θησαυρούς του βυθού με μια πιο «λοξή» ματιά. Απ’ ό,τι φαίνεται, όμως, ακόμη και αυτά δεν μπορούν πάντα να φτάσουν στον βυθό των ναυαγίων λόγω ελλείψεων προσωπικού στην… επιφάνεια. Αυτό φαίνεται να είναι το πρόβλημα που οδηγεί ένα ερευνητικό έργο, προϋπολογισμού 800.000 ευρώ, προς απόρριψη από τη Γενική Γραμματεία Ερευνας και Καινοτομίας. Πρόκειται για το έργο «i-mare ArchaeoGame», το οποίο έχει ως αντικείμενο την ανάπτυξη ενός τρισδιάστατου ηλεκτρονικού παιχνιδιού – προσομοίωσης μιας υποβρύχιας εξερεύνησης σε τέσσερα ναυάγια του ελληνικού βυθού: το Παυλοπέτρι στη Λακωνία, τη «Βυθισμένη πολιτεία» στην Παλαιά Επίδαυρο, το αρχαίο ναυάγιο της Περιστέρας και το σύγχρονο ναυάγιο του πλοίου «Χριστόφορος» στη Σκόπελο.
Η προετοιμασία για την υποβολή του έργου στο πρόγραμμα «Ερευνώ-Δημιουργώ-Καινοτομώ» (ΕΣΠΑ 2014-20) ξεκίνησε το 2019 και ύστερα από διάφορα στάδια, το «i-mare» έφθασε ένα βήμα πριν από την τελική του έγκριση. Οι εταίροι του έργου είναι το ερευνητικό κέντρο ΕΚΕΤΑ στη Θεσσαλονίκη, το Τμήμα Τοπογραφίας του ΑΠΘ, η Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων και δύο ιδιωτικές εταιρείες, το Καταδυτικό Κέντρο Σκοπέλου και η εταιρεία λογισμικού ArxΝet. Την ώρα όμως που οι συνεργαζόμενοι φορείς έπρεπε να στείλουν ορισμένα τυπικά δικαιολογητικά για την τελική έγκριση, η Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων αποφάσισε να αποχωρήσει από τη σύμπραξη. Σε αυτή τη φάση, ωστόσο, δεν μπορούν να γίνουν αντικαταστάσεις των εταίρων και έτσι το έργο κινδυνεύει να χαθεί. Σε σχετική ερώτησή μας προς την ΕΕΑ, η διευθύντρια της υπηρεσίας (και του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου), Κατερίνα Δελλαπόρτα, μας απάντησε ότι η Εφορεία συμμετέχει σε άλλα επτά προγράμματα (κάποια με παραπλήσιο αντικείμενο) και ότι το μόνιμο προσωπικό δεν επαρκεί για να καλύψει τις απαιτήσεις όλων των έργων και της καθημερινής λειτουργίας της Εφορείας.
Και γιατί μας αφορούν όλα αυτά; Από τη μία πλευρά, διότι γκρινιάζουμε για τα κονδύλια που δεν απορροφούνται και δεν καταλαβαίνουμε το πώς ή το γιατί. Από την άλλη, αναρωτιόμαστε εάν οι υπηρεσίες που καλούνται να τα απορροφήσουν έχουν τη δυνατότητα να το κάνουν;